ҚОРҒАСЫН МЕН КАДМИЙ ИОНДАРЫНЫҢ ТОПЫРАҚТАН ФИТОЭКСТРАКЦИЯЛАНУЫНА ЭДТА-ның ӘСЕРІ

Ғылыми жетекшісі - б. ғ. д. Атабаева С. Д.

ҚОРҒАСЫН МЕН КАДМИЙ ИОНДАРЫНЫҢ ТОПЫРАҚТАН ФИТОЭКСТРАКЦИЯЛАНУЫНА

ЭДТА-ның ӘСЕРІ

Орындаған:Камелбек Н

Жұмыстың жасалған орны:өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты

Зерттеу жұмысының мақсаты:

Ластанған топырақты қалпына келтірудің ғылыми негіздерін қалыптастыру мақсатында өсімдіктерде кадмий және қорғасын иондарының топырақтан фитоэкстракциялануына ЭДТА-ның әсерін зерттеу.

Зерттеу объектілері:

астық тұқымдас және өсімдіктердің жабайы түрі жатаған бидайық (Agropyron repens L. ) және арпа (Hordeum vulgare L. ) Бота сорты алынды.

ЭДТА- этилен диамин тетрацетат тетра сірке қышқылының этилен диамині

ЭДТА-ның металмен комплекс түзуі

Қорғасынның арпа мен жатаған бидайық дәндерінің өнуіне әсері

Өсімдік түрі

Варианттар

Дәннің өнгіштігі, %

саны

Hordeum vulgare L.

Бақылау

60, 0±2, 3

100

Pb 200 мг/кг

37, 0±1, 1

Pb 300 мг/кг

34, 0±0. 9

Agropyron repens L.

Бақылау

50, 0±1, 8

100

Pb 250 мг/кг

38, 0±1, 3

Pb 500 мг/кг

24, 0±0, 8

Кадмийдің арпа мен жатаған бидайық дәндерінің өнуіне әсері

Өсімдік түрі

Варианттар

Дәннің өнгіштігі, %

саны

Hordeum vulgare L.

бақылау

58, 6±0, 4

100

Cd 15 мг/кг

54±0, 58

Cd 30 мг/кг

48, 6±0, 9

Agropyron repens L.

бақылау

51, 6±1, 3

100

Cd 30 мг/кг

41, 5±1, 1

Cd 60 мг/кг

31, 3±0, 9

Қорғасынның және ЭДТА-ның тамыр мен жер үсті мүшесінің өсуіне әсері

Қорғасынның және ЭДТА-ның тамыр мен жер үсті мүшелерінің биомассасына әсері

Кадмийдің және ЭДТА-ның тамыр мен жер үсті мүшелерінің өсуіне әсері

Кадмийдің және ЭДТА-ның тамыр мен жер үсті мүшелерінің биомассасына әсері

ЭДТА-ның өсімдік мүшелерінде қорғасынның жинақталуына әсері

ЭДТА-ның өсімдік мүшелерінде кадмийдің жинақталуына әсері

Өсімдіктерде ЭДТА арқылы ауыр металдарды сіңіруінің

ерекшеліктерін зерттеу

А- бүтін өсімдік+Pb, Б - бүтін өсімдік+Pb+ЭДТА,

В - (тек тамыр) + Pb, Г - (тек тамыр) + Pb+ЭДТА

Сурет - Өсімдік тамырындағы қорғасынның мөлшері

А- бүтін өсімдік+ Pb, Б -бүтін өсімдік+ Pb+ЭДТА, В - (тамырсыз+ Pb),

Г- (тамырсыз+ Pb+ЭДТА)

Сурет - Өсімдіктің жер үсті мүшесіндегі қорғасынның мөлшері

А- бүтін өсімдік+Cd, Б - бүтін өсімдік+Cd+ЭДТА, В - (тек тамыр) +Cd,

Г - (тек тамыр) + Cd+ЭДТА

Сурет - Өсімдік тамырындағы кадмийдің мөлшері

Сурет - Өсімдіктің жер үсті мүшесіндегі кадмийдің мөлшері

А- бүтін өсімдік +Cd, Б - бұтін өсімдік +Cd+ЭДТА, В - (тамырсыз) +Cd, Г-(тамырсыз) + Cd+ЭДТА

Қорытынды:

Қорғасын мен кадмий өсімдіктердің тамырларының және жер үсті мүшелерінің өсуін тежейді.

ЭДТА қорғасынның және кадмийдің өсімдіктер мүшелеріне жинақталуына оң әсер етеді.

Металдардың катионды түрі жақсы сіңіріледі, анионды түрге қарағанда. Ауыр металдар тұздарында [ Pb(NO3) 2] металдар катионды түрде (Pb2+ ), ал ЭДТА қосылған вариантта металдар анионды түрде [(Pb-ЭДТА) 2-] болады. Металдардың ЭДТА қосылғанда анионды түрлері тек транспирация арқылы жақсы сіңіріледі.

Ұқсас жұмыстар

КАДМИЙ МЕН ГУМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫДЫҢ ӨСІМДІКТЕРДІҢ БИОХИМИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ӘСЕРІ

Полиоксикарбони полиаминополикарбон қышқылдарының туындылары

Ауыр металлдар және олардың әсері

Минералды шикізат рессуртарын пайдалану

Ауаның ластануы

БИДАЙ АЛЕЙРОН КЛЕТКАЛАРЫНДА АР- ЭНДОНУКЛЕАЗАЛАРЫНЫҢ БЕЛСЕНДІЛІГІ

Табиғи ресурстар түрлерін тиімді қорғау шаралары. ҚР-ның табиғи және қазба байлықтары мен мәселелері

Ауыр металдар ұғымына

Химиялық зиянды заттар

Мұнай өндірісі орындары аймағындағы топырақ қабатының физика - химиялық көрсеткіштерін анықтау

Пәндер