Гормондар жайлы

Презентация қосу

Тақырыбы: Гормондар
Орындаған:
Тексерген:
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
• Гормонға анықтама
• Гормондардың жіктелуі
• Гормондардың жалпы қасиеттері
• Әсер ету механизмі
• Эндокринология
• Гипоталамуста нейропептидтердің синтезделуі
• Паратгормон
• Кальцитонин
• Гипер- және гипотиреоз туралы түсінік
• Инсулин
• Глюкагон
ІІІ. Қорытынды
• Гормондар – ішкі секреция
бездерінде түзіліп, қанға
немесе лимфаға бөлініп, зат
алмасуын реттейтін заттар.
Гормондардың жіктелуі
1. Белокты-пептидтік гормондар.
А) гормондар – жай белоктар(инсулин,
паратгормон, өсу гормоны, ЛТГ).
Б) Гормондар – күрделі белоктар(ТТГ, ФСГ, ЛГ).
В) Гормондар – полипептидтер(гюкагон,
АКТГ,МСГ).
2. Стероидты гормондар(кортикостероидтар,
жыныс гормондары).
3. Амин қышқылдарының
туындылары(тироксин, трийодтиронин,
адреналин, норадреналин).
Гормондардың жалпы қасиеттері

1. Әсер ету арнайылығының жоғары болуы.
2. Жоғары биологиялық активтілігі.
3. Секрециялануы.
4. Ара қашықтыққа әсер етуі.
5. Гормондар қанда бос күйінде болады.
6. Уақытша әсер ету.
7. Барлық гормондар өз әсерін рецепторлар
арқылы тигізеді.
Әсер ету механизмдері
1. Жасуша ішілік ферменттердің активтілігін
өзгерту жолымен әсер етуші гормон.
2. Белоктар мен ферменттердің синтезделу
жылдамдығын өзгерту жолымен әсер етуші
гормондар.
3. Плазмалық мембрана өткізгіштігін өзгерту
жолымен субстрат концентриясын өзгертіп,
жасуша ішілік ферменттердің активтілігіне
әсер ететін гормон.
Эндокринология

• Эндокринология – гормондар туралы
ғылым. Бездер, олардың қызметі, және
олардың сөлдерінің бөлінуінің қалыпты
жағдайдан ауытқуларын туғызатын
науқастар туралы ғылым. Гормон деген
термин 1905 ж Бейлис және Старлинг
деген ғалымдардың 12 елі ішектегі
бөлінуші секретин гормонын зерттеу
кезінде енгізген.
Гипоталамуста нейропептидтердің 2
түрі синтезделеді:
1. Нейрогормондар-либериндер, үдетушілер;
2. Нейрогормондар-статиндер, тежеушілер.
Соматостатин - өсу гормонының синтезін
тежеуші.
Соматолиберин – керісінше синтезді өсіруші,
үдетуші.
Кортиколиберин – кортикотроптық
гормондардың синтезін жылдамдатады.
Паратгормон
• Қалқанша маңы безінің гормоны. ПГ- 84
аминқышқылынан тұратын жай белок.
• Әсер ету механизмі: 1-ші,-ц-АМФ арқылы.
• Нысана жасушалары: сүйек тіні, ашы ішектің
клегей қабаты, бүйрек тіні.
• Сүйек тініне тигізетін әсері: ПГ әсерінен сүйек
тінінің органикалық негіздерінің ыдырауы күшейеді,
соның нәтижесінде минералсыздану және
гиперкальциемия байқалады.
• Бүйрек тініне тигізетін әсері: ПГ әсерінен бүйрек
түтікшелерінде Са-дің біріншілік зәрден қанға қайта
сіңірілуі жоғарылайды.
• Секрециясының реттелуі: Гипокальцемия ПГ
секрециясымен жоғарылайды.
Кальцитонин
• Қалқанша безінің парафолликулярлық
жасушаларының гормоны. Кальцитонин 32
аминқышқылдарынан тұратын поипептид.
• Әсер ету механизмі: 1-механизм-цАМФ
арқылы әсер етеді.
• Нысана жасушалары: сүйек және бүйрек
тіні, ішек қабырғасы.
• Физиологиялық әсері: жануар ағзасында
кальций мен фосфордың алмасуын реттейді.
• Секрециясының әсері: қандағы кальций
деңгейінің жоғарылауы кальцитониннің
секрециясын күшейтеді.
Гипер- және гипотиреоз туралы
түсінік
• Тиреоидты гормондардың гиперсекрециясының
нәтижесінде Базедов ауруы дамиды. Белоктардың,
майлардың және көмірсуларының ыдырауы күшейеді.
Тироксин мөлшерінің жоғарылауы, митохондрияның
мембранасының өткізгіштігін жоғарылату және электр
тұрақтылығын азайту арқылы БТ-мен ТФ-тің
ажырауын тудырады. Соның нәтижесінде АТФ синтезі
төмендейді және тотығу энергиясы ТФ реакциясына
қолданылмағандықтан, жылу түрінде бөлінеді.
Инсулин
• Инсулин – жәй құнсыз белок, Лангерганс
аралшықтарының В-жасушаларында түзіледі.
• Әсер ету механизмі: негізінен инсулин
өзінің әсерін бірден үш механизм бойынша
іске асыра алады. Бірақ негізгі әсер ететін
механизмі – үшіншілік, жасуша
мембранасының өткізгіштігін арттырып,
субстраттардың концентрациясын көбейту
арқылы, жасуша ішілік ферменттердің
активтілігін күшейтеді.
Глюкагон
• Химиялық табиғаты жағынан –
полипептид, 29 АҚ қалдығынан тұрады.
Ұйқы безінің Лангерганс
аралшықтарының -жасушаларында
препроглюкагон түрінде түзіледі.
• Нысана-органдары: бауыр, миокард,
май тіні, -жасушалар.
• Әсер ету механизмі: 1-ші, цАМФ
арқылы.
. Первый этип синтеза
тироидных гормонов.
Образование тирозинов.
. Второй этап синтеза.
Конденсация 2 молекул
дийодтирозина в тироксин.
Альтернативный путь второго
этапа: конденсация ДИТ и
МИТ в Т3.
• Обозначения на рисунке:
• 1-щито-подъязычная мышца;
2-пирамидальная доля
щитовидной железы;
3-верхняя щитовидная
артерия;
4-левая доля щитовидной
железы;
5-перешеек щитовидной
железы;
6-нижняя щитовидная вена;
7-трахея;
8-нижняя щитовидная
артерия;
9-непарная щитовидная
вена;
10-правая доля щитовидной
железы;
11-верхняя щитовидная
вена;
12-щитовидный хрящ;
13-верхняя гортанная
артерия;
14-подъязычная кость.
Пайдаланған әдебиеттер
1. “Биохимия пәнінен әдістемелік нұсқаулар”-
Алматы, 2005ж 64-76бет
2. Т.С.Сейтембетов, Б.И.Төлеуов,
А.Ж.Сейтембетова “Биологиялық химия”
Қарағанды -2007ж, 284-323бет
3. С.М.Плешкова, К.Қ.Өмірзақова,
С.А.Абитаева “Заттар алмасуы және оның
реттелуі” Алматы 2006ж, 193-262бет
4. www.google.ru
5. Сұрақтар мен жауаптары “Биохимия”
Алматы 2008ж

Ұқсас жұмыстар

Жыныс бездерінің гормондары

Эйкозанойдтар

Қарын – ішек жолдарының (гастроинтестинальдық) гормондары

Жас ерекшеліктері

Нерв және эндокринді жүйелердің байланысын жүзеге асырып гормондар бөлетін гипоталамустың нейросекреторлы жасушалары

Ішкі секреция бездері

Стероидты гормондардың канцерогендік әсері

Заттар алмасуының реттелуі. Гормондар алмасуының биохимиясы

Аналық жыныс гормондарының препараттары

Ішкі секреция бездері немесе эндокриндік мүшелер жүйесі

Пәндер