АТМОСФЕРА

Орындаған: Карабаев Куаныш эк-207 топ

Атмосфера - бүкіл әлемнің

тіршілік тынысы. Тақырыпта атмосфера, оның қабаттары, химиялық құрамы, ауа циркуляциясы мен климат және атмосфераның ластануы қарастырылған.

САБАҚ ЖОСПАРЫ:

Атмосфера туралы жалпы түсінік

Атмосфера қабаттары

Атмосфера қысымы

Жел

Атмосфера циркуляциясы

Ауа райы және климат

Жер бетінің газ күйіндегі қабаты атмосфера деп аталады. Ол жердің магниттік

күші мен гравитацияның нәтижесінде ұсталынып тұрады.

Атмосфера төмендегі қабаттардан тұрады:

1. ТРОПОСФЕРА

2. СТРАТОСФЕРА

3. МЕЗОСФЕРА

4. ТЕРМОСФЕРА

5. ЭКЗОСФЕРА

Атмосфера қабаттары

Жер бетіне ең жақын атмосфера қабаты. Оның қалыңдығы орта ендіктерде

10-12км, полюстерде 7-10км, экваторда 16-18 км.

Ауа массасының 4/5 бөлігі

осында орналасқан.

ТРОПОСФЕРА

Тропосферада биіктік бойынша әрбір 100м сайын температура 0, 6°С - қа өзгеріп, оның мәні +40 °С -тан - 50 °С аралығына жетеді.

Стратосфераның қалыңдығы 40км-ге жуық. Бұл қабатта ауа сирек және ылғалдылық төмен. Тропосферамен жанасқан шекарадан 30 км биіктікке дейін температура тұрақты, яғни -50°С шамасында.

СТРАТОСФЕРА

Стратосфераның ең төмен температурасы

-74 градус Цельсий.

Температураның биіктіктен айтарлықтай төмендеуімен сипатталады: төменгі шекарасында 0 градус, 75-80 км-де - 75 градус.

МЕЗОСФЕРА

Жазда бұл өңірде майда мұз кристалдарынан және космостық шаң тозаңның

өте майда шоғырларынан тұратын жұқа жарқыраған

күміс бұлттар пайда болады.

Мұнда температура биіктік артқан сайын жоғарылайды, 600км биіктікте +1500

градус болады.

ТЕРМОСФЕРА

Күн сәулесінің радиациясы нәтижесінде 70-80 км биіктікте ауа құрамындағы газдар ионданады, яғни оң және теріс зарядты иондар түзеді.

Жер бетінен ең қашық орналасқан ауа қабаты. Экзосферада атмосферада кездесетін газдарды ұшыратуға болады. Олардың атомдары әлем кеңістігіне таралып жатады.

ЭКЗОСФЕРА

АТМОСФЕРАЛАҚ ҚЫСЫМ

Атмосфера салмағы жердің салмағынан миллион есе аз, бірақ оның жер бетіне тусіретін қысымы айтарлықтай және Мұхит деңгейінде беттің әрбір квадрат сантиметріне 1033, 3г келеді.

Бұл қысым сол

деңгейде 45 градус ендікте 0 градуста қимасы 1см биіктігі 760мм сынап бағнасы қысымымен теңдеседі.

Биіктеген сайын атмосфера қысымы азая береді, өйткені атмосфераның жоғары жатқан қабатының қалыңдығы жұқара береді.

Атмосфера қысымы

1мб-ға өзгеруі үшін көтерілу немесе төмен түсу қажет болатын метр есебімен алынған қашықтық бар сатысы деп аталынады. Бар сатысы биіктеген сайын өсе береді.

Биіктік

(мың. м)

0-1

1-2

2-3

3-4

4-5

5-6

Бар сатысы

(мм)

10, 5

11, 9

13, 5

15, 2

17, 3

19, 6

АУА РАЙЫ ЖӘНЕ КЛИМАТ

Ауа райы дегеніміз - осы сәттегі немесе қысқа уақыт аралығындағы, тәулік ішіндегі белгілі бір жердегі атмосфераның күйі.

Климаттың өзгеруінің - жалпы схемасы

Изменение климата

Повышение температуры

Повышение уровня моря

Изменение режима осадков

Засухи и наводнения

Воздействие на людей и

природные системы

Продовольственные и водные ресурсы

Экосистема и биоразнообразие

Населенные пункты

Здоровье людей

Выбросы и концентрации

Парниковые газы

Аэрозоли

Схемы социально-

экономического развития

Экономический рост

Технология

Народонаселение

Управление

Адаптация

Смягчение последствий

Климаттың өзгеруі

Температураның көтерілуі

Мухит деңгейінің көтерілуі

Жауын-шашын режимінің өзгеруі

Құрғақшылық және су басу

Табиғи жүйе мен адамға әсері

Азық-түлік және су ресурсы

Экожүйе ж/е биоалуантүрлілік

Елді мекендер

Адам денсаулығы

Шығарылымдар мен қоспалар

Көшетхана газдары

Аэрозолдар

Әлеуметтік-

экономикалық даму схемасы

Экономикалық өсу

Технология

Жалпы халық

Басқару

Бейімделу

Салдарын жеңілдету

Климат дегеніміз- атмосфераның күйі, бірақ белгілі бір

кеңістікке немесе түгелдей алғанда Жерге тән күйі.

Ауа райы мен климат өзара байланысты.

Климаттың өзгеруі және азық-түлік

Климаттың өзгеруі

Орман шаруашылығы-

ның

тұрақсыздығы

Азық-түлікке сұраныс

ж/е ұсыныс

Жер ресурстарының

деградациясы

Биоалуантүрліліктің

азаюы

Фрагментация ж/е тіршілік ареалының қысқаруы

Дақылдардың генетикалық түрлерінің азаюы

Сортаңдану

және эрозия

Құнарлылық-тың

төмендеуі

Азот

тыңайтқышы

экстенсифтендіру

Атмосфера- географиялық қабық компоненті

Климат- қатты жер бетін, Мұхит пен құрлық суларын, өсімдік жамылғысын, жануарлар дүниесін т. б., яғни географиялық қабықтың барлық компоненттерін қоса атмосфераның төселме бетпен өзара әсерінің нәтижесі.