Қалалық атмосфераның ластануы, денсаулыққа әсері және TiO2 фотокатализі арқылы ауа тазарту

Қаланың атмосфералық ауасының экологиясы

. Ауаның мейлінше ластануы өнеркәсіп қажеттілігі үшін отындарды жағу, үйлерді жылыту, транспорттардың жұмысы кезінде, тұрмыстық және өндірістік қалдықтарды жағу, қайта өңдеу кезінде байқалады. Атмосфераны қатты ластайтын улы заттарға: көміртегі қосылыстары (көмір қышқыл газы, көміртегі тотығы, альдегидтер, қышқылдар), күкірт қосылыстары (күкіртті ангидрид, күкірт қышқылы), азот тотықтары (NO және N02) жатады.

Өнеркәсіптік қаланың атмосфералық ауасының басым ластауыштары: азот диоксидi, күкiрт диоксидi, көмiртегi тотығы, ауыр металдар, салынды заттар болып табылады. Атмосфералық ауаның әр түрлі химиялық заттармен ластануына оның құрамына байланысты халық денсаулығына әр түрлі әсерін тигізеді. Ауаның жалпы ластануы кезінде олардың жоғары шоғырлануы жіті улануға әкеп соғуы мүмкін. Ластанған ауа негізінен тыныс алу жолдарын бұзады, бронхит, аллергиялық демікпе тудырады, суық тию, бас ауруына әкеледі.

Ауаны көптеген улағыш және канцерогенді химиялық заттар ластайды. Бұл: фенол, формальдегид, бензопирен, азот тотығы және ұсақ аэрозолдар.

Адам денсаулығына бұл заттар үлкен зиян келтіреді. Олар төменгі тыныс алу жолдары мен өкпе алвеоларына енденіп, адам ағзасында жиналады да оны күйретеді.

Химиядағы фотокатализ - бұл катализаторлардың қатысуымен фотохимиялық реакцияларды жарық ықпалын қолданып жеделдету. Ауаны химиялық заттардан және микроорганизмдерден тазарту барысында титан диоксидін ТiO2) «анатаз» кристалды конфигурацисында нанокөлемді формасында пайдаланады.

Қоршаған орта өндірістік қалдықтар мен автокөлік түтіндерінен ластанғанда адамдардың денсаулығы зардап шегеді. Әсіресе минералды тынайтқыштар мен зиянкестерге қолданатын астицидтер жеміс-жидек арқылы адам организміне нитрат ретінде түседі.

Химиялық ластанудан басқа микробиологиялық ластануы болады: вирустар, бактериялар, өңезденген саңырауқұлақтардың споралары. Олар адам ағзасына түскенде күрделі ауруларға әкеп соқтырады.