Май бұршақ

Презентация қосу

Май бұршақ

Орындаған: Бекмырзаев С.
Жетекші: профессор Оразбаев С.А.

Алматы 2011ж
Кіріспе

Партия бағдарламасы бойнша .Ел басымыз Н.Ә Назарбаевтың Қазақстан халқына
арналған Жаңа онжылдық –жаңа экономикалық өсім –қазақстанның жаңа мүмкіндіктері атты
жолдауында 2020 стратегиясы және 2010-2014 жылдарға бағытталған.Осыған орай
ауылшаруашылықтың дамуы экономиканың жоғарғы деңгейге жетуінің себепкері болып
табылады.

Ауылшаруашылық өнімдеріне баға өсуі үстінде және тұтастай алғанда,аталған сала өте
пайдалы болуда,сондықтан біз оған ақша алуымыз қажет.Ауылдың бұған екпінді еңбегі мен
және жоғары қайтарыммен жауап беретініне сенімдімін.

Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етілуге тиіс.Ол үшін ауылшаруашылығына
және тамақ өнеркәсібіне инвестициялар тартуды ұлғайту керек. Үкіметке ауыл
шаруашылығына барлық деңгейлерде жүйелі қолдау көрсетуде одан әрі шаралар
қабылдауды тапсырамын.Шикізат өңдеге айрықша назар аудару қажет.
Май бұршақтың халық шаруашылығында маңызы
• Дәнді бұршақты дақылдардың ішіндегі аса құндысы –май бұршақ .Қазіргі
заман жағыдайнда тағам ретінде және мал азғы жағынан маңызды рөл
атқарады ,Май бұршақ-әлемдік мәнге ие маңызды белок және май беретін
дақыл .Оның дәнінің құрамында 37-48 % белок ,19-22% май және 30 % дейін
көмірсутегі бар .Май бұршақтың белогінда қышқыл екі есе ,минералдық
тұздар төрт есе көп .Бұл дақыл организімге сіңімді және жеңіл қортылады .май
бұршақ дәнді тағам ,азық-түлік және техникалық мақсаттар үшін кең
пайдаланады ,оның ұсақталған күнжарасынан нан жасалады ,макрон
өндірісінеде оны қоспа ретінде пайдаланады ,ал жасыл балаусасы жүгерімен
араластыра отырып ,сүрлем даярлауда таптырмайтын белоктік компониет .
Май бұршақты өсіру технологиясы

Алғы дақыл .Май бұршақтың
биологиялық ерекшеліктерінің бірі –ол
алғашқы кезде баяу өседі және
арамшөптермен өте қатты ластанады
.Май бұршақ арамшөптермен
қатарласып бірге өскен жағыдайда
,олардың арасында қорек ,су және жарық
үшін күрес жүргізіледі,әсіресе олар
жеткіліксіз болса .Май бұршақ
егістігіндегі арамшөптің түріне ,ластану
тығыздығына ,дақылдар мен арамшөптер
арасында бәсекелестіктің ұзақтығына
байланысты арамшөптер өнімділікті 13-
89%-га дейін төмендетіп жібереді .
• Тыңайту .Өзінің өсіп –өнуіне май бұршақ қоректік заттарды көп
мөлшерде қажет етеді .1 тонна дән құрау үшін май бұршақ топрақтан77-
100 кг азот 40кг-ға дейін фосфор мен калий алады .Май бұршақ өзінің
өсуі даму кезіне байланысты қоректік заттарды әр түрлі мөлшерде қажет
етеді .Мысалы көктеп шықаннан гүлдену кезеңіне дейін барлық қажетті
азот пен фосфордың тек 15 працентін ал калийдің 25 працентін ғана
пайдаланады .Қоректік заттарды ең көп қажет ететін мезгілі –гүлденуден
дәнденуге дейінгі кезең .Осы кезде ол барлық пайдаланылатын азот пен
фосфордың 80 процентін калийдің тек жартысын (50%)
• Топрақ өңдеу жүйесі ;алғы дақылдарға байланысты .Күдік бидайдан кейін
топрақты 6-8 см тереңдікте ЛДГ-10,ЛДГ-15 сыдыра жыртқышымен
өңдейді .Арамшөптер өне бастағаеда осы құралдармен 10-12см тереңдікке
қайталап өңделеді .Егер танапта атпа тамырлы арам шөптер болса жер
жыртуға 8-10күн қалғанда әр гектарға препарат бойнша 2.5кг амин тұзы
0.7кг бутил эфирі шашылады .Екінші ,сыдыра өңдеуден 10-12 күн өткен
соң жерді 25-27см тереңдікте ПТК-9-35 немесеПЛП -6-35 түренді
плуктармен жыртады . Отамалы дақылдардан соң (жүгері картоп ,қант
қызылшасы )танпты 25-27см тереңдікте аталған плугаттармен сүдігерге
жыртады . Ерте көктемде топрақ өңдеу оны БЗТС-1.0 немее БЗСС-1.0
тырмаларынан ,ШБ-2.5 шлейф –тырмадан құралған агрегатпен ылғал
жабудан басталады .
майбұршақ өнімділігіне әсері

• Май бұршақ көктеп шыққанға дейін арам шөптер
де үсіп үлггереді .Сонымен қатар жауын –шашын
мол жауса топырақ бетінде қабыршақ пайда
болады .Осындай қолайсыз жағыдайларды
болдырмау үшін тұқымның көктеп шығыуына 3-4
күн қалғанда әр гектарға 7.7-12.3кг рамрод, 9-
24кгдақыл немесе тетрал ,ал арам шөп шыққан
жағыдайда май бұршақтың 2-4 жапырағы пайда
болған кезде 1,0-3.0кг базагран гербицидтерін
ОН- 400,ОВТ- 1 Вмашиналарымен шашып БЗТС
-1.0 БДТ-7,БД -10 тырмалармен топраққа
сіңіреді .
Қорытынды
Қортындылай келгенде , жалпы Май бұршақ мемелекеттік стандартқа сай жоғары сапалы өнім
алыу үшін .Өсіру технологиясының барлық операцияларын дұрыс орындаған жағыдайда, май
бұрышақ тұқымының өнімділігі 35-40 ц/га құрайды .

Астық қорының қамтамасыз ету деңгейі бойнша Қазақстан әлем елдерінің жетекші орында
тұр .Оны өндіру көлемі астықты тұтынушыдан 1.5-1.8 есе артық бірақ өндірген астығымыз
Қазақстанның тұтынуынан артық болғаны оның қажеттілгін толығымен қанағатандырмай
отыр ;қажетті азық-түлік астықтың алуан түріне сай емес үн тарту , жама жару және қунарлы
жем өндіру өнеркәсібіне өндірген асқтық сапасы әрқашан жауап бере бермейді .Сондықтан
май бұршақ өсіру технологиясы және басқа жағыдайларға солтүстік қазақстан аймағында осы
дақылдар бойнша зерттеулер жүргізуге болады.

Ұқсас жұмыстар

Майбұршақ өсіру технологиясы. Республиканың Оңтүстік-шығыс жағдайында жоғары өнім алу шаралары

Май бұршақ, маңызы және өсіру технологиясы

Алматы облысы, Талғар ауданы жағдайында майбұршақ аурулардан қорғау шараларының жүйесі

БҰРШАҚТАР ТҰҚЫМДАСЫНЫҢ ТАҒАМДЫҚ ӨСІМДІКТЕРІ

Бұршақ тұқымдастарының негізгі зиянкестері

Астық және бұршақ тұқымдастарын ветеринарлық санитарлық сараптау

Қытай бұршағының жалған ақ ұнтағы

Соя ұнының құрамы

Емдік тамақтану

Құлқайыр гүлдер тұқымдасы

Пәндер