Ғылыми зерттеулердегі наукастың рөлі. Пациент құқығы

Презентация қосу

ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РК
С.Д.АСфЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ
УНИВЕРСИТЕТІ ИМЕНИ С.Д.АСфЕНДИЯРОВА

ФАКУЛЬТЕТ: ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУДАҒЫ ЖӘНЕ ФАРМАЦИЯДАҒЫ
МЕНЕДЖМЕНТ

Кафедра: Денсаулық сақтау саласы саясаты және басқару

Мамандық:051301- «жалпы медицина»

Тақырыбы: Ғылыми зерттеулердегі наукастың рөлі. Пациент
құқығы.
Орындаған:ЖампозоваА.К
Тексерген:Мусаева Б.А

Факультет: жалпы медицина
Курс: 3
Топ:326
2010жыл
Жоспар:
I.Кіріспе.
Деонтология туралы түсінік.
II.Негізгі бөлім.
1. Пациент деген кім?
2. Пациенттердің ғылыми зерттеудегі рөлі.
3. Пациенттердің құқықтары.
4. Азаматтардың денсаулығын сақтаудағы
құқықтары.
5. Пациенттердің міндеттері.
III.Қорытынды.
Пациентпен қарым-қатынас жасау ережелері
Парызтану (деонтология-грек тілінен Deontos –
парыз, logos- ғылым) – науқас пен дәрігердің,
медициналық қызметкерлердің өзара қарым-
қатынасындағы және ғылыми-техникалық
жетістіктердің тәжірибелік медицинаға
енгізілуіне байланысты парыз туралы ілім.
Ғылыми зерттеу анықтамасы

Ғылыми зерттеу- пациенттерді негізгі
және бақылау топтарға енгізіп,
медициналық іс әрекеттер мен клиникалық
ақыры арасындағы байланысты анықтауға
бағытталған.
Ғылыми зерттеудегі негізгі объект-
пациент.
Пациент-(ағыл.patient) медициналық
көмекті және медициналық бақылауды

Қажет ететін немесе белгілі бір ауруды
емдеу патологиялық жағдайда, сонымен
Қатар медициналық қызметті өз
ауруынан тыс қажет ететін адамдарды
айтамыз.
1. Пациенттердің клиникалық зерттеу
немесе фармакологиялық дәрілік заттарды
тәжірибе жасауда өз еркімен келісім беруі
немесе жазбаша келісімнің болуы;
2. Клиникалық зерттеу кезінде пациентке
ақпарат беру;
2а. Фармакологиялық немесе дәрілік
заттардың клиникалық зерттеуге,бақылауға
негіз болуы;
2б. Фармакологиялық дәрілік заттардың
қауіпсіздігі мен тиімділігі;
3. Фармакологиялық дәрілік заттардың
денсаулыққа тиімді әсерінің іс-әрекеті;
4. Денсаулықты сақтандыру шарттары;
5. Пациент клиникалық зерттеу немесе
фармакологиялық бақылауда дәрілік
заттардан кез-келген кезеңдерде бас
тартуға құқылы;
Кәмелет жасына толмағандарға,балаларды емдеу жолындағы
тексерілген дәрілік заттардың нұсқауының бақылауымен немесе
кәмелетке толмаған жастардың емдік дозасының төмен болуы.
Клиникалық бақылауда кәмелетке толмаған азаматтардың міндетті
түрде жазбаша келісімі және олардың заңды өкілдері қатысуы
қажет;
Жүкті әйелдерге,дәрілік заттарға клиникалық бақылау жүргізген
жағдайда,міндетті ақпарат алу дәрілік заттарға нұсқау беру және
оның ұрпағына зиян келтірмеуін қамтамасыз етуі керек.
Сонымен қатар,әскери қызметкерлерге;
Тергеу изоляторындағыларға және бас бостандығынан
айырылғандарған.
Жүйке жүйесі ауруларымен ауыратындарға дәрілік заттар мен
клиникалық бақылаудан өтуіне тиым салынады.
-Медициналық көмекті ұйымдастырушы тұлғадан жауапты
қарым-қатынас талап ету;
-Дәрігерді таңдау,соның ішінде жанұялық және емдеу
дәрігері, оның келісімімен,сонымен қатар
профилактикалық мекемелерін таңдау. Медициналық
сақтандырудың және келісім шарттың сәйкес болуы;
-Тексерілу,санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес ем
жүргізу;
-Басқа мамандардың сұранысы бойынша консультация
жургізу;
-Ауруды жеңілдету,медициналық араласуды колжетімді
тәсілмен және құрал-жабдықтардың аурумен байланысты
болуы;
-Медициналық құпияны сақтау (денсаулық жағдайы және
тағы басқа мәліметтер);
-Медициналық араласуға өз еркімен ақпараттық келісім
беру;
-Медициналық араласудан бас тарту;
-Өз құқығы,міндеттері және денсаулық жағдайы туралы
ақпарат алу;
-Медициналық сақтандыруды өз еркімен ақпараттық
жобада алу;
-Медициналық көмек көрсету кезіндегі денсаулығына зиян
келген жағдайда айып талап ету;
-Өз құқығын қорғаудағы заңды және жеке тұлғаларды
қорғайтын қорғаушының рұқсаты болуы керек;
Пациенттердің құқықтары мен
міндеттері
Пациенттердің құқықтары:
1) диагностика, емдеу және күту процестерінде өзіне
құрмет көрсетілуіне, өзінің мәдени және жеке
басының құндылықтарына құрмет көрсетілуіне;
2) әлдебір кемсітушілік факторларының әсерінсіз, тек
қана медициналық өлшемдер негізінде айқындалатын
кезекте медициналық көмек көрсетілуіне;
3) дәрігерді немесе медициналық қызмет көрсетушіні,
оның ішінде және медициналық ұйымды таңдауға әрі
ауыстыруға;
4) отбасының, туыстары мен достарының,
сондай-ақ діни бірлестіктер қызметшілерінің
қолдауын алуға;
5) қазіргі медициналық технологиялар мүмкіндік
беретін шамада дерт азабының жеңілдетілуіне;
6) тәуелсіз пікір естуге әрі медициналық
консилиум өткізуге;
7) заңнамада және медициналық қызмет көрсету
туралы шартта көзделген өзге де құқықтарға ие.
II. Пациент өз құқықтары мен міндеттері,
көрсетілетін қызметтер, ақылы қызметтер құны,
сондай-ақ олардың ұсынылу тәртібі туралы
ақпарат алуға құқылы. Пациент құқықтары
туралы ақпарат медициналық ұйымдардың
көрнекі үгіт орналасатын жерлерінде
орналастырылуы тиіс.
Медициналық ұйымға келген кезде пациентке
оған медициналық қызмет көрсететін адамдардың
аты-жөні мен кәсіптік мәртебесі туралы, сондай-
ақ медициналық ұйымның ішкі тәртібінің
ережелері туралы мәліметтер берілуі тиіс.
III. Медициналық көмек хабардар етілген
пациенттің ерікті түрде келісімі алынғаннан
кейін көрсетілуі тиіс.
IV. Медициналық көмек алу кезінде пациент
ұсынылатын және баламалы емдеу әдістерінің
ықтимал қатері мен артықшылықтары туралы
деректерді, емделуден бас тартудың ықтимал
салдарлары туралы мәліметтер, пациентке
түсінікті түрде диагоноз, емдік іс-шаралардың
болжамы мен жоспары туралы ақпарат, сондай-ақ
оның ауруханадан шығарылуы немесе басқа
медициналық ұйымға ауыстырылуы сияқты өз
денсаулығының жай-күйі туралы толық ақпарат
алуға құқылы.
V. Егер медициналық құжаттарда үшінші
тараптың мүддесі қозғалмаса, пациенттің талабы
бойынша оған өз денсаулығының жай-күйін
көрсететін медициналық құжаттардың
көшірмелері беріледі. Өз денсаулығы туралы
ақпаратты оған хабарлау қажет адамды пациент
тағайындай алады.
Егер медициналық ақпараттың берілуі пациентке
пайда келтірмейді, елеулі зиян тигізеді деуге
кесімді негіз болған жағдайда ақпарат пациенттен
жасырылуы мүмкін.
VI. Пациенттің ақпарат алудан бас тартуы
жазбаша ресімделеді және медициналық
құжаттамада қамтылады.
VII. Медициналық білім беру ұйымдарының
клиникалық базалары жағдайында медициналық
көмек алатын пациенттер оқу процесіне
қатысудан, сондай-ақ оқу-диагностика рәсімдері
өткізілуі кезінде үшінші тұлғалардың
қатысуынан бас тартуға құқылы.
VIII. Ажал төнген адам оған ізгілік көрсетілуіне
және өлімді лайықты қарсы алуға құқылы.
GCP ( сапалы клиникалық практика заңдары)
заңдарына сәйкес өткізілген клиникалық зерттеу
АЛТЫН СТАНДАРТ болып есептеледі. GCP
талаптарының орындалмауымен немесе
заңдарының бұзылуымен өткізілген клиникалық
зерттеулер дәлелді болып саналмайды, ал
алынған нәтижелер дұрыс болып саналмайды.
Клиникалық зерттеулер жүргізгенде негізгі екі
бір – бірімен тыңыз байланысты проблемаларды
шешу керек: біріншісі – нақты дәлелденген
клиникалық деректерді алу қажеттілігі; екіншісі –
адам құқықтарын толық сақтау болып табылады.
Неғұрлым клиникалық зерттеулер сапалы және
эффективті жасалған болса, соғұрлым оның
қатысушылары өз денсаулықтарына пайда
келтіреді.
Клиникалық зерттеулер жүргізгенде бірқатар
құқықтық, этикалық және деонтологиялық сұрақтар
туындайды:
Адамдарға клиникалық зерттеулер жүргізілуі бола ма,
олардың өткізілуінде қандай шектеулер мен шарттар бар?
Пациент үшін қауіпті қалай төмендетуге болады,
конфиденциалдылық талаптарымен қамтамасыз ету?
Дені сау еріктілерге генетикалық препараттарды зерттеу
қалай жүрзізілуі керек?
Клиникалық зерттеулер жүргізгенде болуы мүмкін заңсыз іс
әрекеттердің алдын алу?
Әр елдің заңдарының және әлеуметтік жағдайлардың
ерекшеліктерін ескере отырып зерттеулерді қалай дұрыс
ұйымдастыру керек, сонымен бірге қатысушылардың
құқықтарын қорғау және сақтау?
Клиникалық зерттеулердің фазалары:
Клиникалық зерттеулердің өткізілуіне тек
клиникаға дейінгі зерттеулердің нәтижесін
(әдетте жануарларға жасалады) бағалаған және
препараттың зерттелетін параметрлеріне
сәйкестігін, қауіпсіздігін, нәтижелелегін
(эффективность) мақұлдаған комиссияның
қорытындысымен рұқсат беріледі.
I фаза келісімін берген дені сау қатысушылардың
шектелген санымен орындалады ( 10 төмен), бір
рет немесе бірнеше рет енгізгендегі дозаны
көтеруін бағалау. Бұл фаза препараттың
фармакокинетикасын, дозасын және
науқастардың көтере алуын (переносимость )
анықтауға мүмкіндік береді.
II фаза науқастарға эффективтілігін және
қауіпсіздігін балайды: 2а – науқастардың шектеулі
санында; 2б - 100-200 науқастарда.
III фаза науқастар саны көп (>1000), ерекше
топтардың қатысуымен, мысалы бүйрек қызметі
төмен науқастар. Бұл фаза 2-4 жыл созылады
және жоғарғы деңгейде препараттың қауіпсіздігі,
оның басқа препараттармен бірге қолданылуы
анықталады, емдеудің стандартты әдістерімен
салыстырылады.
IV фаза препараттың клиникалық қолдануға
берілуіне рұқсат етілгенде барлық деректерді
сұрыптайды. Онда жаңа қолдануға көрсеткіштер
және енгізу жолдары, препаратты ұзақ
қолданғанда анықталатын жанама әсерлері
алынады.
Пациенттердің міндеттері
Пациент:
1) өз денсаулығын сақтауға және нығайтуға
шаралар қабылдауға;
2) медицина қызметкерлерімен қатынаста
сыйластық пен сабырлылық көрсетуге;
3) медициналық араласуға келісім бергеннен кейін
диагноз қою және ауруды емдеу үшін қажетті
бүкіл ақпаратты дәрігерге хабарлауға, емдеуші
дәрігердің барлық нұсқамаларын мүлтіксіз
орындауға;
4) ол жатқан медициналық ұйымның ішкі тәртібінің
ережелерін сақтауға, медициналық көмек алу кезінде
медициналық персоналмен ынтамақтастық жасауға,
денсаулық сақтау ұйымының мүлкін ұқыпты сақтауға;
5) диагностика мен емдеу процесінде өз денсаулығы жай-
күйінің өзгерісі туралы, жаппай таралу қатері бар аурудың
орын алуына күдіктенсе немесе ол бар болса, сондай-ақ
дәрігерді дереу хабардар етуге;
6) басқа пациенттердің құқықтарын бұзуы мүмкін іс-
әрекет жасамауға;
7) заңнамада және медициналық қызмет көрсету туралы
шартта көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.
Науқаспен қарым-қатынас жасау
ережелерін сақтау
Дәрігердің тікелей борышы мен міндеті-өзін-
өзі,әрбір қимыл мен сөзді бақылау.Дәрігер
пациентпен тіл табысып,оның шым-шытырақ
ойларын түсініп,ақылын айтып кеңес беруі
керек.Пациентті тексеру және оны емдеу
белгілі бір тәртіп бойынша жүргізілуі керек.
Науқасқа көбірек көңіл бөлу, оны сабырландыра
білу, тәртіпті сақтаудың, дәрілерді үнемі
қабылдаудың қажеттігін ұғындыра білу,
сауығуының немесе жағдайының жақсаруының
мүмкіндігіне сендіру, кейбір науқастарға нақты
диагнозын айтуға болмайды.
Деонтологиялық қағидаларды бұзу науқастарда
ятрогендік аурулардың дамуына әкеліп соғуы
мүмкін.
Халықаралық құқықтық реттеу:
Халықаралық организациялар: БҰҰ, ЮНЕСКО, ДДҰ, Европы
Кеңесі, Европалық Одақ, Дүниежүзілік Медициналық
Ассоциация (ВМА), Дүниежүзілік Медициналық Ғылыми
Бірлестіктердің Кеңесі (CIOMS) және т.б.

- Нюрнбергтік кодекс (1947);
- Хельсинктік декларация (1964);
- Биология және медицина жетістіктерін қолдана отырып
адамның құқығын және абыройын қорғау (адам құқығы
және биомедиина туралы конвенция) (1996).

Қазақстан Республикасының Кодексі 18 қыркүйек
2009жыл №193-IV «Халық денсаулығы және денсаулық
сақтау жүйесі туралы»
Қолданылған әдебиеттер:
1. Воробьев К.П. Научные исследования и
доказательная медицина: взаимоотношения и
место в процессе получения новых знаний 2002.-
№2(Д).- С.2-5.
2. “Медициналық психология” Разалия Ілешева.
3. www.google.kz (“Егемен Қазақстан” газеті)
4. “ Жалпы психология” Сатпаева. А.
5. www.google.ru
6. Журнал «Ремедиум» №10 (2008ж)
7. www.rambler.ru
8. www.wikipedia.com
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Ғылыми зерттеулердегі пациенттердің ролі. Пациент құқығы

Дәрігерлік қателіктер

Инкурабельді пациент

Мейірбике және пациент

Өлімге қатысты этикалық және құқықтық мәселелер

Биомедициналық этика

Зертханалық зерттеудің мақсаты

Дәрігерлік құпия

Гигеналық деңгейде қолды өңдеу

Медициналық деонтология

Пәндер