Белоктар биохимиясы

Презентация қосу

1.Ферменттер туралы жалпы түсінік.
Тірі ағзадағы химиялық реакциялардың жүруіне
қатысатың ерекше белоктарды фермент немесе
энзим деп атайды. Ферменттердің қасиетін,
құрылысын, қызметін зерттейтін ғылымды
энзимология деп атайды. Ферменттер барлық
мүшелерде, клеткаларда, субклеткалық
құрылымдарда кездеседі. Кейбір ферменттер клетка
ішінде синтезделіп, өзінің әсерін клеткадан тыс
жүргізеді. Мысалы, пепсин, трипсин, липаза сияқты ас
қорыту ферменттері. Олар асқазанның кілегелі
қабаттарында синттезделеді. Кейбір ферменттер
клетка ішінде синтезделіп, клетка ішінде жұмыс
істейді, яғни өзінің қызметін атқарады. Ферменттер
ағзада жүретін зат алмасу кезіндегі химиялық
реакцияларды жылдамдатуға қатысады, яғни
биологиялық катализатор болып табылады.
2. Ферменттің химиялық табиғаты.

19 ғасырдың аяғыында 20 ғасырдың басында ферменттерді
зерттеу олардың белок екенін көрсетті. Пепсинннің
табиғаты белок екендігі И.П. Павлов зертханасында
зерттелді.
Белоктардан ферменттердің бірден – бір өзгешілігі, олардың
биохимиялық реакцияларды жылдамдатуы. Қазіргі кезде
2000-ға жуық ферменттер белгілі, оның 200-і кристалды
түрде бөлініп алынған.
Орыс ғалымы Кирхгофф крахмалдың мия сығындысының
әсерінен қантқа айналатындығын көрсетті.
Барлық ферменттер белоктық заттарға жатады. Оны
төмендегі қасиеттерінен көруге болады.
1.Ферменттердің белоктар сияқты кристалдануы
2.Нейтралды тұздардың қанық ерітіндісімен әсер еткенде
тұнбаға түсуі
3.Қайнатқанда денатурацияланады
4.Диализде – фермнттерге тән қасиет
3. Ферменттердің жалпы қасиеттері.
Ферменттер бейорганикалық катализатор сияқты
реакцияны жылу эффектісіне әсер етпей,
химиялық тепе-теңдікті, сандық және сапалық
күйін өзгеріске ұшыратпастан биохимиялық
реакциялардың жылдамдығын арттыра алады.
Бейорганикалық катализаторлардан
ерекшеліктері
1. Ферменттердің табиғаты белоктық, сондықтан
оның химиялық реакциялардың жылдамдығын
арттыруы, белоктық күйі, құрылысы сақтағанға
дейн болады.
2. Ферменттердің белгілі бір температурада ғана
оптимальды белсенділік көрсете алады.
3. Ферменттер белсенділігі реакция ортасының pH –
на тәуелді.
4. Ферменттердің құрылысы және
әсер ету механизмдері.
Осы ферменттердің белсенділігі реттей отырып
ағза барлық өмір үшін маңызды құбылыстарды
бақылап отырады. Ми, бауыр клеткаларының
әрқайсысының өзіндік ерекшілігі әртүрлі
клеткаларда айрықша ферменттер тобының
болуымен түсіндіріледі. Ферменттердің
болмауы немесе олардың белсенділігінің
төмендігі бүкіл ағзаға залалын тигізеді.
Ферменттер – негізінен глобулярлы белоктар
тобына жатады. Белоктармен қатар
ферменттердің тобында белоқа жатпайтың
компонентер – кофакторлар болады.
5. Ферменттердің медицинада
қолданылуы.
Кейбір ферменттер емдік заттар
ретінде қолданылады. Мысалы,
асқазан ауруларында асқазан
сөліндегі пепсиннің мөлшері
төмнндегенде пепсин
препараттарын қолданылады.
Әртүрлі протеолиттік
ферменттер жараларды алғашқы
өндеу кезінде қолданылады, себебі,
бұзылған клеткаларын белоктарын
гидролиздеп, жараны тазалайды,
қабыну процестерін төмендетеді.
ЖОСПАР:
• 1.Ферменттер туралы жалпы түсінік.
• 2. Ферменттің химиялық табиғаты.
• 3. Ферменттердің жалпы қасиеттері.
• 4. Ферменттердің құрылысы және әсер
ету механизмдері.
• 5. Ферменттердің медицинада
қолданылуы.
• 6. Қолданылған әдебиеттер

Ұқсас жұмыстар

Органдар биохимиясы

Мүшелер және ұлпалар биохимиясы

Жүйке тінінің биохимиясы

Ағзаның ауыстырылмайтын заттары

Бауырдың қызметтері

Жануарлар биохимиясы

Белок алмасуы

Бүйректегі зат алмасуының ерекшелігі

Көмірсу алмасудың диагностикасы

Жүйке тінінің жасушаларынын биохимиялық сипаттамасы

Пәндер