Алакөл туралы

Презентация қосу

Алакөл
Алакөл – Қазақстанның оңт-шығ. бөлігінде Балқаш-
Алакөл ойысының шығ. шетінде орналасқан.
Солтүстігінде Тарбағатай, оңтүстігінде Жоңғар
Алатауының етегіне ұласады. Шығысында
Жалаңашкөл арқылы Жоңғар қақпасына
жалғасады. Көршілес Сасықкөл, Ұялы,
Жалаңашкөлдермен қосыла тізбектеліп Алакөл
жүйесін құрайды. Ауданы 2200-2500 км2- ге дейін.
Суының көлемі 58,5 млрд. м3. Ұзындығы 104 км,
ені 52 км, орта тереңдігі 22,1 м (ең терең жері 54
м), жағалауының ұзындығы 384 км. Жалпы Алакөл
жүйесінің су жиналған алабы 48 мың км2 – ге
жуық. Жалпы көл аралды, түбекті, қайырлы
шығанақты, мүйісті келеді. Жағасы негізінен
жайпақ, төрттік кезеңнің әр түрлі борпылдақ
жыныстарынан, солт.-шығ. жағасы эолдық
шөгінділерден түзілген. Үлкен және Кішкене
Аралтөбе, Белқұдық т.б. аралдары бар.
Атырабының климаты тым континеттік. Суының
май-ноябрь аралығындағы орташа температурасы
4,5 – тан 15,3 С° –қа дейін; әсіресе қыркүйек
айында суы жақсы жылынады.
Айдың бетімен есетін минутына желдің жылдамдығы 2
–60 м/с; күзде және қыста күшейеді. Ең күшті
толқындарының биікт. 2 – 2,5 м. Қарашаның аяқ
шенінде мұз қата бастайды, ақпанда оның қалыңд. 0,8
м-ге жетеді. Майда мұзы түседі.Алакөлге 15 – тен астам
шағын өзен құяды. Үржар, Еміл, Қатынсу, Жаманты,
Жаманөткел, Тасты т.б. Алакөлдің көлемі үнемі
ауытқып отырады.Мысалы: көл деңгейі 1909 –1946
жылдар аралығында 5,27 м. төмендегені анықталды,
1947-1974 ж. Керісінше 7,18 метрге көтерілді. 1975
жылдан көлдің аздап тартыла бастағаны байқалады.
Судың минералдығы ауытқып отырады және
тереңдеген сайын бұл шама арта түседі. Химиялық
құрамы жөнінен көл суы – хлоридті-натрийлі келеді.
Алакөл фитопланктоны құрамында балдырдың 58 түрі,
зоопланктонның 80 түрі бар. Балыққа бай (алабұға,
шармай, көксерке, көкбас, сазан т.б.).Аққу, қаз, үйрек,
балықшы, бірқазан т.б. құстар, қамыс арасында теңбіл
мысық, өзен сағаларында ондатра кездеседі. Жағалауы
– шабындық және жайылым. Жағасында Көктұма,
Рыбачье, Жарбұлақ т.б. елді мекендер бар.
т а л а т ы н көптеген
па
Алакөл де н н ы ң » қасынан
т ар ы
су «ойпат к ж о л ы ө ткені
ы Жібе
атақты Ұл е з д ің ө з інде-ақ
л к
белгілі. Со ы р ж о л дан кейін
л ар а у
саяхатшы н д а д емалған
а у ы
көл жағал ы ң қ а н дай да бір
суын
кезде, көл о л м ен күшті
п ж
таңғажайы іретінін және
елт
қалпына к б екітетінін
қ т ы
денса ул ы
м д а р д а ө зінен-өзі
А да
байқаған. ж а р а л ар кетіп,
д ағ ы
аяқтарын і ж а ралар тез
ін д е г
денелер ик литпен
п , р а д у
жазылы б е л д е гі ауруды
д р
ауыратын а аманауи
н. З
ұмытытқа з ер т т еулер көл
лы қ
медицина қ сиетін
ң е м д ік а
суыны л ак ө л дің теңіз
н . А
дәлелдеге ң қ ұ рғақ та,
а л а н ы
тынысы д а ра ласып,
ім е н
ыстық
иіс
ғ а ж а ғы мды әсер
ор т а
қоршаған
етеді.
«Алакөл» атауының
шығуы жайындағы
мәселелер жөнінде ғалым
Ғ.Қонқашбаевтың
айтуынша, ол «Ұлы көл»
немесе «таулы көл» деген
мағына беретін ежелгі
түрік және монғол
сөздерінің Ала+кол деген
қосындысынан шыққан.
Сонымен қатар бұл
көлдердегі судың түсі
алғаш рет қарағанда
ерекше болып келеді.
Мысалы, Алакөл -
бұлыңғыр және қара көк
түсті, Сасықкөл -
көгілдір, Қоржынкөл -
сұрғылт, Қылытұз -
сары. Осыдан келе
сыртқы пішіні,
орналасуы, көлемі, судың
түсі әртүрлі.
Алакөлге 15-
тен аса өзен
Үлкен қалалардан алыстығы және климаттың
кейбір қатаңдығы көлді және оның фаунасын
құяды. туристерден сақтаған болатын. Қазіргі кезде
Олардың Алакөл жағажайында жазғы уақытта ине
шаншар жер жоқ деуге болады. Өзіндік
негізгілері: «экокапсуланың» бұзылуы көптеген қатерлер
әкелуі мүмкін. Міне, сондықтан Қазақстан
Үржар тәуелсіздік
тәуелсіздік алған
алған соң
соң табиғатты
табиғатты қорғауға
қорғауға көп
көп
(Үрыжар); көңіл бөліп келеді. 1994 жылы Қазақстан
Республикасының Парламенті биологиялық
Қатынсу; әртүрлілік жөнінде конвенцияны
ратифицирлады. Мұнымен ерекше табиғи
Емелқұйса; байлықты сақтауға деген ынтасын білдірді.
Бұл құжаттың нағыз іске асуының көрінісі
Жаманөткел; 1998 жылы Алакөл мемелекеттік қорығының
құрылуы болып табылады.
Ырғайлы;
Жаманты.
Жалп
ы , А л а кө л
қоймасы. М - емдік қас
ұндағы Ар иеті өте м
қаның қуа ол ағынсы
құрғақ ауа ң даласын з су
теңіз бетін дағы
жағасынд дегі дымқ
ағы адамғ ы л ауамен а
да минера а жағымд р а л а с ып
лды ресур ы әсер беред
элементте с т арға, йодқа і. Көл суы
рге бай бо , тұзға, хи
пайдасы м лғандықта миялық
еицинада н , судың ден
Жібек жол дәлелденг саулыққа
ының керу ен. Бір зам
өткендікте ендері де андарда
н, оның су көл жағас
меңдеген ы мен ауасы ын басып
адамдард ұзақ жолд
қылып, ем ың денсау ан науқас
деп жібер л ығын құр ат
Кеңес кезі етіндігі ер тай
нде Алакө те кезден
істеді. Онд лде Ғарыш байқалған
а тек кеңе керлер үй .
басқа капи стік ғарыш і жұмыс
талистік а к ерлер ған
оралған ұ лпауыт ел а емес,
шқыштары дердің де
көлде дем б о йындағы р көктен
алу арқыл адиацияда
мен өсімді ы арылаты н осы
к дүниесін н . Кө л ж а ғ
е бай. асы құстар
Алакөл жағалауы,
негізінен төрттік дәуірдің
түрлі тау жыныстарынан (
саз балшық,
құмды топырақ,
қиыршық тас, ұсақ құм)
тұрады. Көл суының қатуы
әрқалай. Тайыз бөлігі
қараша айының аяғында,
орта тұсы ақпанның
басында тегіс қатады.
Мұзқұрсау 2 айға дейін
созылады. Алакөл суында
фтор мен бром көп. Көл
жағасында қамыс, қияқ,
қоға, шалаң, су
қарақұмығы, жебежапыақ
, мүйізжапырақ, тағы
басқа өседі
Жалпы, Алакөл - емдік қасиеті өте мол
ағынсыз су қоймасы. Мұндағы Арқаның қуаң
даласындағы құрғақ ауа теңіз бетіндегі
дымқыл ауамен араласып жағасындағы
адамға жағымды әсер береді. Көл суы да
минералды ресурстарға, йодқа, тұзға,
химиялық элементтерге бай болғандықтан,
судың денсаулыққа пайдасы меицинада
дәлелденген. Бір замандарда Жібек жолының
керуендері де көл жағасын басып
өткендіктен, оның суы мен ауасы ұзақ
жолдан науқас меңдеген адамдардың
денсаулығын құр аттай қылып, емдеп
жіберетіндігі ерте кезден байқалған. Кеңес
кезінде Алакөлде Ғарышкерлер үйі жұмыс
істеді. Онда тек кеңестік ғарышкерлер ғана
емес, басқа капиталистік алпауыт елдердің
де көктен оралған ұшқыштары бойындағы
Көлден ауланатын
балықтар:
сазан;
көксерке;
алабұға;
шармай.
Көл маңы құсқа (жылқышы,
аққу, шағала, көкқұтан, тағы
басқа) бай. Сондай-ақ бұл
көлді әлемде сирек
кездесетін, "Қызыл кітапқа"
енгізілген реликті шағала
мекендейді. Аңдардан:
ондатра, қамыс мысығы,
жабайы шошқа, қамыс түлкісі
, су тышқандары бар.
Алакөл мемлекеттік табиғи қорығы
1998 жылдың 21-ші сәуірінде Алматы
және Шығыс Қазақстан облысы Үржар
ауданы аумағында ұйымдастырылды.
Қорық Жоңғар Алатауы мен Алакөл
көлінің - Үлкен, Орта, Тасты -
аралдарынан бастау алатын Тентек
өзенін сақтау мақсатында құрылған.
Қорық екі бөліктен тұрады, біріншісі
Сасықкөл көлінің оңтүстік
жағалауындағы Тентек өзенінің
атырауында орналасқан, ал, екінші
бөлігі Алакөл көлінің аралдарында
орналасқан. Қорықтың орталық мекені
Алматы облысы Алакөл ауданының
Үшарал қаласында орналасқан, ол
Талдықорған облыстық орталықтан
viewPC_7
/library2/1

Алакөл қорығындағы экологиялық туризм. Қорық бойынша саяхат орнитологтарға,
зоологтарға, экологтарға және табиғатпен танымдық туризмді сүйетіндер үшін
арналған. Саяхатшылар Алакөл ойпаттарының көрікті жерлерімен танысып,
демалып және әлемнің таза суларының бірі Алакөл көлінде шомылып, таңғажайып
құс әлемін аңғаруға болады:

Тентек көлінің атырауына автокөлікпен ал, Қарамойын көлі бойынша қайықта
сапар шегіп, су астында жүзетін және су бетіндегі құстарды көре аласыздар,
мысалы, ақбақ үйрек, аққу және басқа да құстарды;
Сасықкөл өзенінің бойымен дуадақ, ақбас-дуадақ, тырна және ақбас тырна
құстары мекен ететін жерлермен автокөлікпен сапар шегуге;
Аралтөбе аралына су жолымен саяхат, шағалалардың мекенімен және қарабасты
күлекештермен және басқа да сирек кездесетін құстармен;
Бірқазан және бұйра бірқазанның, қарабасты күлекештің, үлкен суқұзғынының
мекендерімен танысуға болады.

Ұқсас жұмыстар

Алакөл - Жетісудың Балқаштанкейінгі үлкен көлі

Дария” демалыс үйі

АЛАКӨЛ РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ ЗОНАСЫН ЖАҒДАЙЫ

Алакөл қорығы

АЛАКӨЛ

Гидрометеорологиялық ақпараттың потенциалды тиімділігін бағалау әдістері

Жануарлар дүниесін қорғау

Қызыл кітап беттері

Қазақстандағықызықты қызықтыжаз жаз

Қазақстан Республиккасындағы қорықшалар

Пәндер