Техникалық дақылдарға тыңайтқыш қолдану жүйесі

Тақырыбы:

Техникалық дақылдарға

тыңайтқыш қолдану жүйесі

Тасболат Сабина ПВ-206

Қант қызылшасы

Тасболат Сабина ПВ-206

Қант қызылшасы - қызылша туысына жататын жылу сүйгіш, екі жылдық бағалы техникалық дақыл. Қант қызылшасы тамақ өнеркәсібінде қант алу үшін пайдаланылады, өйткені оның тамыр жемісінде 17 - 19%-дай қант болады. Ќант қызылшасы топырақтан қоректiк заттарды көп пайдаланады, бұл жөнiнен ол көптеген дақылдардан жоғары тұрады. Суармалы егiсте қызылша өсiмдiгiнiң 1 тонна тамыры мен сондай мөлшердегi сабақ-жапырағы орта есеппен топырақтан 4 кг азот, 1, 3 кг фосфор және 6-7 кг калий пайдаланады.

. Қант қызылшасы өсуiнiң бастапқы кезеңiнде (тұқымның өнуiнен 2-3 қос жапырақ пайда болуы) фосфор жетiспесе оны бiрден сезедi. Бұл кезде топырақта фосфор тапшы болса, қызылшаның тамыры мен сабақ-жапырағының өсуi нашарлайды. Мұның өзi оның өнiмдiлiгiне керi әсер етедi. Егер топыраққа фосфор енгiзiлсе, қызылшаның қоректенуi жақсарады, өнiмдiлiгi артады және тамырының қанттылығы жоғарылайды. Ол үшiн тұқымды себу кезiнде қатар аралығына 20-30 кг Р2О5 бередi. Қоректенудiң екiншi кезеңiнде (2-3 қос жапырақ пайда болғаннан бастап қатар аралықтарының қосылуы) сабақ-жапырақтарының өсуi тез жүредi.

Тасболат Сабина ПВ-206

Қант қызылшасының қоректенуінің үшiншi кезеңi тамыз айының ортасына дейiн созылады. Мұнда оның тамырының өсуi қарқынды өтедi және өсiмдiк барлы қоректiк заттарды көп мөлшерде қабылдайды.

Төртiншi кезеңде (тамыз айының ортасынан жинауға дейiн) қызылша тамырының көлемi ұлғаяды және қант жиналу процесi күштi жүредi. Бұл мерзiмде тұқымның өнiп көктеуiнiң бастапқы кезеңiндегiдей азоттың көп берiлуiне жол бермеген дұрыс. Өйткенi азоттың мол болуына қызылша тамырында қант аз жиналады.

Тасболат Сабина ПВ-206

Қант қызылшасы тіршілігінің алғашқы айында гектарынан 2 кг азот, фосфор, калий қабылдаса, вегетациялық дәуірінің ортасында ол гектарынан 96 кг азот, 34 кг фосфор және 133 кг калий қабылдайды. Ал вегетациялық дәуірінің соңғы айында азотты, фосфорды, калий қабылдауы гектарынан 7 кг болады.

Тасболат Сабина ПВ-206

Топырақ

типi

Алғы дақыл

Жоспарланған өнiм, ц/га

300-350

350-450

450-550

550-650

Азот мөлшерi (әсерлi зат), кг/га

Ашық қара

қоңыр

Топырақ

Жоңышқа тыңы және

дәндi бұршақ дақылы.

Қант қызылшасы немесе жүгерi

Масақты астық дақылы

120

140

160

120

160

180

Боз

топырақ

Жоңышқа тыңы және дәндi бұршақ дақылы.

Қант қызышасы немесе жүгерi

Масақты астық дақылы

120

150

120

150

180

130

180

200

Қант қызылшасынан жоспарланған өнiм алуға арналған

азот тыңайтқышының мөлшерi

Тасболат Сабина ПВ-206

Өнiм, ц/га

Топырақтағы жылжымалы фосфор деңгейi

Топырақтағы алмаспалы калий деңгейi

Төмен

Орташа

Жоғары

Төмен

Орташа

Жоғары

Фосфор тыңайтқышының

мөлшерi (кг/га)

Калий тыңайтқышының мөлшерi (кг/га)

350

350-400

120

400-500

150

120

550-600

180

130

150

120

Топырақтағы жылжымалы фосфор мен алмаспалы калий деңгейiне қарай қант қызылшасына арналған фосфор және калий тыңайтқыштарының ықшамдалған жылдық мөлшерi (әсерлi зат есебiмен)

Қант қызылшасына берiлетiн тыңайтқыш мөлшерi топырақ типiне, алғы дақыл түрiне және алынатын өнiм көлемiне байланысты.

Гранулометриялық құрамы жеңiл топыраққа және малта тастары жер бетiне жақын жатқан топыраққа азоттың жылдық мөлшерiнiң 40% көктемде культиватормен, ал қалғанын екi рет үстеп қоректендiруге беру керек. Бiрiншi үстеп қоректендiру сиретiлген соң дереу берiледi. Екiншi үстеп қоректендiру 15-20 күннен кейiн жүргiзiледi. Малта тастары 60-70 см тереңдiкке орналасқан боз топыраққа фосфор мен калий тыңайтқыштарын сүдiгер жыртар алдында, азоттың жылдық мөлшерiнiң 40%-тiн тұқымды себер алдында, қалған 60%-тiн үш рет үстеп қоректендiру кезiнде берсе гектарынан 498, 4 ц тамыр жинады.

Ал азоттың жылдық мөлшерiнiң 40%-тiн сүдiгер жыртарға көшiрiп, қалған азотты үш рет үстеп қоректендiруге пайдаланғанда өнiм мөлшерi 56, 5 ц төмендедi.

Гранулометриялық құрамы ауыр топыраққа фосфор тыңайтқышын тұқыммен бiрге берудiң қажетi жоқ.

Тасболат Сабина ПВ-206

Ауыспалы егiс дақылдары

Минералды тыңайтқыштар (әсерлi зат, кг/га)

Көң, т/га

Р2О5

К2О

Жоңышқа және

дәндi дақыл

30-60

120-150

90-120

Жоңышқа

Қант қызылшасы

60-90

90-120

Қант қызылшасы

90-120

60-90

Күздiк бидай

60-90

20-30

Қант қызылшасы

120-150

60-90

Күздiк бидай

немесе жүгерi

60-90

Боз және қара қоңыр топырақтарға орналасқан қызылша

ауыспалы егiсiне арналған тыңайтқыштың мөлшерi

Мақта

Мақта - көп жылдық өсімдік.

Мақта бiр тонна өнiм және сондай мөлшерде сабақ-жапырақ түзу үшiн топырақтан 40-50 кг азот, 12-15 кг фосфор, 50-70 кг калий пайдаланады екен.

Мақта жоңышқадан кейiнгi танапқа жақын орналасса, соғұрлым оған азот тыңайтқышын азырақ, ал керiсiнше, фосфор мен калийдi көбiрек қолдану керек.

Тасболат Сабина ПВ-206

Мақта өсімдігі көктеп шыққаннан шанақтауға дейін 3-5% азот, 3-5% фосфор, 2-3% калий қабылдайды. Шанақтаудан жаппай гүлдеуге дейін 25-30% азот, 15-20% фосфор және 15-20% калий қабылдаса, гүлдеу - жаппай пісу кезінде 65-70% азот, 75-80% фосфор және 75-80% калийді қабылдайды.

Мақта егістігінің гектарына 2кг мырыш, 1кг молибден, 1кг бор қолдану тиісінше 4, 3; 2, 6; 2, 5 центнер қосымша өнім алуды қамтамасыз етті.

Тасболат Сабина ПВ-206

Дақылдар

Минералдық тыңайтқыштың

жылдық мөлшерi, кг/га

Көң, т/га

Р2О5

К2О

Астық жабындысына

егiлген жоңышқа

120

Екiншi жылдық жоңышқа

Үшiншi жылдық жоңышқа

Мақта

100

120

Мақта

120

Мақта

140

Мақта

120

20-30

Мақта

130

Мақта

150

Жылжымалы фосфор мен алмаспалы калий мөлшерi орташа күңгiрт боз топыраққа орналасқан мақталы-жоңышқа ауыспалы егiсiн тыңайту жүйесi

Тасболат Сабина ПВ-206

Дақылдар

Минералдық тыңайтқыштың жылдық мөлшерi, кг/га

Көң,

т/га

Р2О5

К2О

Сүрлемдiк жүгерi

жабындысына егiлген

Жоңышқа

120

180

120

Екiншi жылдық жоңышқа

Үшiншi жылдық жоңышқа

Мақта

120

150

120

Мақта

150

120

Мақта

180

Мақта

150

20-30

Мақта

180

Дәндiк жүгерi

200

120

Мақта

180

30-40

Мақта

200

Мақта

230

Жылжымалы фосфор мен алмаспалы калий мөлшерi орташа кәдiмгi боз топыраққа орналасқан мақталы-жоңышқалы-жүгерi ауыспалы егiсiн тыңайту жүйесi

Картоп

Картоп, картофель (немісше Kartoffel), түйнекті алқа, ақтүйнек - алқа тұқымдасына жататын көп жылдық дақыл. Картоп қоректiк элементтердiң iшiнен калийдi көп пайдаланады, екiншi орында азот, одан соң фосфор. Жоғары агротехниканы қолданып өсiрiлген картоптың 100 ц түйнегiнде және сондай мөлшердегi жапырағы мен сабағында 50-70 кг азот, 15-20 кг фосфор, 60-80 кг калий болады.

Тасболат Сабина ПВ-206

Картоп өнiмiн молайтуда органикалық тыңайтқыш қолданудың да маңызы үлкен. Көңдi 20-30 т мөлшерiнде күзде берген дұрыс. әсiресе, көңдi картоп-көкөнiс ауыспалы егiсiнде минералдық тыңайтқыштармен ұштастырып пайдалану жақсы нәтиже бередi.

Тасболат Сабина ПВ-206

Гектарынан 150-200 ц өнiм жинау үшiн қара топырақты аймақтағы тәлiмi жерде таза парға егiлетiн картопқа азоттың ең тиiмдi мөлшерi N40 болып саналады. Егер топырақтағы жылжымалы фосфор мен алмаспалы калий мөлшерi төмен болса Р60-70, К45-55, жоғары болса Р25-30К15-25 қолданған жөн.

Азот тыңайтқышының мөлшерiн күңгiрт қара қоңыр топырақ жағдайында 70-90 килограмға дейiн, ашық қара қоңыр топырақта 90-100 килограмға дейiн жеткiзу керек. Суармалы жерлерден гектарынан 200-300 центнер өнiм жинау үшiн қара топыраққа 90-100 кг, қара қоңыр топыраққа 120-150 кг, боз топыраққа 150-180 кг азот берiледi.

Тасболат Сабина ПВ-206

Топырақ

Топырақтағы Р2О5 мен К2О деңгейi

өнiм, ц/га

100-150

200-300

P2O5

K2 O

P2O5

K2 O

Кәдiмгi және шабынды қара топырақ

Төмен

Орташа

Жоғары

100

120

Қара шiрiгi аз оңтүстiк

қара топырақ

Төмен

Орташа

Жоғары

100

110

100

Күңгiрт қара қоңыр және шабынды қара топырақ

Төмен

Орташа

Жоғары

100

120

110

120

Ашық қара қоңыр және

қоңыр топырақ

Төмен

Орташа

Жоғары

110

100

150

100

140

100

Боз және құба қоңыр топырақ

Төмен

Орташа

Жоғары

130

180

110

Аллювилi шабынды, шалғынды топырақ

Төмен

Орташа

Жоғары

100

120

100

130

140

100

140

100

Суармалы жерлерге егiлетiн картоптан жоспарланған өнiм алуға арналған тыңайтқыштың жылдық мөлшерi ( әсерлi зат), кг/га

Тасболат Сабина ПВ-206

Дақыл

Минералдық тыңайтқыштар (әсерлi зат) кг/га

Көң, т/га

P2O5

K2O

Бiр жылдық бұршақ дақылы

Картоп

Көкөнiс (капуста, сәбiз, қызылша)

60-120

60-90

60-80

Картоп

20-30

Картоп ауыспалы егiсiне арналған тыңайтқыштың мөлшерi

( таулы суарылмайтын аймақ)

Қазақтың ғылыми-зерттеу картоп және көкөнiс шаруашылық институты ашық қара топыраққа Р120 енгiзгенде гектарынан 38, 2 ц, N80Р120 бергенде 54, 5 ц, ал N80Р120К60 қолданғанда 83, 6 ц қосымша өнiм жинады. Картопқа органикалық тыңайтқыш жақсы әсер етедi.

Тасболат Сабина ПВ-206

Дақыл

Минералдық тыңайтқыштар (әсерлi зат), кг/га

Көң, т/га

P2O5

K2O

Астық дақылы мен жамылғы шөп

20-30

90-120

60-90

Көпжылдық шөп

Картоп

60-90

Картоп

80-100

30-60

20-30

Ауыспалы егiсте суармалы қара қоңыр топырақ жағдайында картоптан гектарына 200-300 ц өнiм алуға арналған тыңайтқыштардың мөлшерi

Тасболат Сабина ПВ-206

МАЛАЗЫҚ ДАҚЫЛДАРДЫ ТЫҢАЙТУ

Мал азықтық екпе шөптер мен табиғи жайылымдықтардың өнiмiн көтеру үшiн түрлi агротехникалық шаралар қолданылады. Солардың iшiндегi негiзгiлерiнiң бiрi тыңайтқыштарды тиiмдi пайдалану. Бiржылдық астық тұқымдас шөптердiң iшiнде судан шөбi ең бағалы малазықтық өсiмдiк. Оның 100 кг шөбiнде орта есеппен 55 малазықтық бiрлiк және 56 кг қорытылатын протеин болады. Судан шөбiнiң бiр тонна құрғақ массасының құрамында 15 кг азот, 5 кг фосфор және 34 кг калий бар. Бұл шөптiң өнiмiне азот және фосфор едәуiр әсер етедi.

Ұқсас жұмыстар

КОМПЛЕКСТІ ТЫҢАЙТҚЫШТАР

Қарқынды егіншілікте туралы түсінік. Тыңайтқыш - ауыл шаруашылығы дақылдарының өнiмiн арттырудың басты факторы

Агрохимия ғылымының міндеттері мен зерттеу әдістері

Питомник

Табиғи калий тұздары

Күріш тұқым шаруашылығы

Питомник. Питомниктің тыңайтқыштары

Өсімдік ауруларын есепке алу әдістері

Азотты тыңайтқыштар

Егіс тәжірибесінің түрлері

Пәндер