Бақша дақылдары, маңызы. Қауын, қарбыз және асқабақ

Презентация қосу

• Тәжірибе-6
• Бақша дақылдары, маңызы. Қауын,
қарбыз және асқабақ
Бақша дақылдары -

бағалы азықтық және диеталық өнім,
оларға қарбыз, қауын және асқабақ
жатады. ТМД мемлекеттерінде бақша
дақылдары 700 мың.га жерді алып
жатыр. Республикамыздың Алматы,
Жамбыл, Қызылорда, Шығыс Қазақстан,
Павлодар облыстарындағы
шаруашылықтар тауарлы бақша
дақылдарын өсірумен айналысады.
Қарбыз
• Ыстыққа төзімді, жарықсүйгіш,
шөлге шыдамды, біржылдық
өсімдік. Қарбыз жемісі құрамында
көмірсутегі көп мөлшерде болады,
басымырағы – қант (8-14%). Бұдан
басқа жемісте 1,5 %-ға дейін ұлпа
өзектері мен гемицеллюлозалар, А,
В, С, РР дәрумендері болады.
Қарбыз жемісін негізінен жаңа
піскен күйінде және көп жағдайда
қарбыз балын, повидло, кондитерлік
өнімдер, цукаттар, кәмпиттер және
т.б. дайындау үшін, сондай-ақ тұздау
үшін қолданады. Құрамында 50 %-
ға дейін май болатын дәндерінен
жоғары сапалы тағамдық май
дайындайды.
Қауын

• Ыстыққа төзімді, жарықсүйгіш, шөлге шыдамды, біржылдық өсімдік.
Қауыннан бал, цукаттар, тосап, мармелад дайындайды. Оларды
кептіреді және қақтайды. Қақталған қауындарды «қауынқақ» деп
атайды, олар ұзақ уақыт бойы сақталады. Дәндерінен жоғары сапалы
тағамдық май өндіреді. Қауын халық медицинасында белгілі бір
мағынаға ие. Оның құрамында фолий қышқылы болатындықтан, қан
аздық ауруларында кеңінен қолданады. Жемістерін туберкулез,
бронхит, ревматизм ауруларында қолданады және жүрек-қантамыр
ауруларында, бүйрек пен бауырдың дерттерінде қолдану ұсынылады.
Ежелден-ақ қауын шырынын ішек құрттарына қарсы ем ретінде,
тамақ аурулары мен созылмалы жөтелге қарсы қолданады.
Асқабақ
• Бір және көпжылдық шырмауық
тұқымдастардың асқабақтар
отбасына жатады. Олардың 20-ға
жуық түрі бар, соның ішінде 3-еуі
бақша өсімдіктеріне жатады:
іріжемісті асқабақ, тығызқабықты
асқабақ (қарапайым асқабақ) және
бұлардың бір түріне кәді мен
патиссондар жататын жұпар иісті
асқабақ болып табылады. Оның
құрамында ақуыздар, каротин, C,
B1, B2, PP дәрумендері, пектиндер
өте көп. Асқабақ жемісі өзінің тіл
үйірер дәмімен, құрамында
көмірсутегінің көп болуымен және
емдік-диеталық қасиеттерімен
бағаланады. Пайдалы қасиеттері
мен дәмін жоғалтпай, бір жылға
дейін сақталады.
Өсіру технологиясы
• Қарбыз бен қауынды Қазақстанның оңтүстік аймағының
қолайлы климаттық жағдайында өсіреді. Тұқым
отырғызуды 8 - 10 см. тереңдіктегі топырақ 15 - 17° С –ге
дейін қызған кезде сәуір айының соңына қарай бастайды
(кеш түсуі мүмкін көктемгі үсік есепке алынады).
Жекелеген кішігірім, желден жақсы қорғалған, күн түсетін
учаскелерде және аулаларда тұқым отырғызуды 5 - 6 күн
ерте бастауға болады.Асқабақ кез-келген құнарлы заттары
жеткілікті топырақта өсе береді. Учаскенің көлеңкелі не
жарық түскіш болғанына мән берілмейд. Олар барлық
жерде бірдей өседі. Асқабақтарды сәуір айының
ортасында отырғызады. Тұқымды 10 см тереңдіктегі
қуысқа 3-5 данадан салады

Ұқсас жұмыстар

Бақша дақылы асқабақ

Асқабақ және орамжапырақ тұқымдастар

Қарбыз бен асқабақтың антрокнозы

Қарбыз туралы

Қарбыздың аурулары мен зиянкестері

Қауын дақылының маңызы, ерекшелігі

Қарбыз

Ауыл шаруашылық дақылдарының егу жолдары

Ауыл шаруашылық дақылдарға климаттың әсері

Көкөністердің жыныстық жолмен көбеюі

Пәндер