Қазақстан мұнай өңдеу өнеркәсібінің қалыптасуы: Батыс Қазақстандағы алғашқы зерттеулер мен барлаулар

Қазақстан Республикасының мұнай өндеу өнеркәсібі экономикасы

Орындаған: Байгозова А

303-топ

Тексерген:

Мұнай мен табиғи туындылардың Жердің бетіне шығатыны туралы жергілікті халыққа ежелгі кезден белгілі болған

1768 жылы ұйымдастырылған ғылыми экспедицияның(С. Гмелин, И Лепехин, П Паллас)

есептерінде Батыс Қазақстанның геологиясы мен пайдалы қазбалары- көмір, мұнай, жанғыш жіктастар мен минералдық заттар туралы кейбір мәліметтер бар.

1874 жылы Қарашүңгілдегі, Доссар мен Иманқарағайдағы мұнайдың шығуын зерттеген Ресейдің Геологиялық комитетінің тау- кен инженері Д. Кирпичников :” Мұнайдың қорлары бар екені сөзсіз, алайда, ауыз су, елді мекендермен қатынасу жолдары, пішіндікке ыңғайлы шабындықтар мен дала болмағандықтан, бұл байлықты пайдалану өте қиын” деп жазған.

Батыс Қазақстанды зерттеушілер Маңғыстау түбегіне қатты назар аударды. Зерттеулер 1864 жылы М. И. Ивановтың экспедициясы Маңғыстау түбегінде мұнайдың алғашқы белгілерін тапқаннан басталды. 1887 жылы Н. И. Андрусов, М. В. Баярунас геологтары маршруттық түсіруге кірісті.

1851- 1853 жылдары Бозащы түбегін зерттеу жалғастырылды. Экспедицияның материалдары 1855 жылы Орыс географиялық қоғамының Жарғысында жарияланды. Мұнайдың шығуын зерттеу кезінде экспедиция қолмен бұрғылау станоктарын алғаш рет пайдаланды. Бір мезгілде ауыз су, кейінірек- фосфориттер мен көмір белсенді түрде зерттелінді.

Алғашқы мұнай барлау объектілері

Қалыптасу кезеңі

Бастапқы кезең. Халықта Әукетай- Шағыл ауданыңдағы Киелі от туралы аңыз сақталды, кейін белгілі болғандай, ол жанатын газдың шығуына арналыпты. 19 ғасырда атақты діни қызметкер және емші Мәтенқожа малдың қотыры мен адамның тері ауруларын Ойыл өзенінің төменгі ағымындағы құмның астынан шығатын қара маймен емдеген.

Қалыптасу кезең.

20 ғасырдың 20-шы жылдарының 2-ші бөлігінде Ембінің мұнайшылары бұрғылау жұмыстарының дамуына, ұнғыма тереңдігінің ұлғаюына, мұнай иірімдерін ашуға және барлауға әсерін тигізетін роторлық айналмалы бұрғыларды қолдана бастады.

Мұнай саласын дамыту Гурьев облысының аумағымен ғана шектелмейді. 1930 жылы Шұбарқұдық тұз күмбезіндегі мұнайды ашқан алғашқы барлау ұңғымасы бұрғыланды, бұл туралы 1933 жылы академик И. М. Губкин Ғылым академиясының сессиясында баяндады.