Құқықтық мәдениет

Өзін үлкен адами тереңдікте сезіне алмаған

адам қоғамның, ұлттың мүшесі екендігін сезіне алмайды.

/М. Арын/

Бойы биік, көлеңкесі шағын ағаштар болады.

Адам да сол сияқты. Бойың биік болғанша,

ойың биік болсын.

/Ғ. Мұстафин/

Біз әуеде құс сияқты ұшуды, суда балық

болып жүзуді білгеннен кейін жерде өмір сүруді үйренуіміз керек.

/Бернард Шоу/

Адамдық мәселесі

Адамның мәні

Адамның жаны

Адамның рухани

дүниесі

Адам құқықтары

мен міндеттері

Адамның қазіргі күйі

Адамның шығу тегі

Адамның өмірі

Адамның болашағы

Құқық дегеніміз-мемлекет тарапынан заңдастырылған және қорғалатын,

жалпыға бірдей міндетті нормалар жүйесі

Құқықтық білім

алу көздері

Ата-анадан

Сынып

жетекшіден

Мектептен

Құқықтық

сала

қызметкерлерінен

Газет-журналдан

Қоғамдық

ортадан

Теледидардан

Жалпы сұрақтар

Құқықтық тәрбие дегенді

қалай түсінесіз?

Сіздің міндеттеріңіз қандай?

Құқықбұзушылық

аяқ астында - дегенге

келісесіз бе?

Сіздің құқығыңызды

кім қорғайды ?

Қазақстан Республикасындағы балалар құқығын қорғау

Әрбір адам баласы 18 жасқа толғанға дейін,

егер балаға қолданылатын заң бойынша ол кәмелеттік жасқа бұрынырақ толып қоймаса, бала болып саналады

(“Бала құқықтары туралы Конвенция” 1-бап)

ҚР Конституциясымен Бала құқықтары

туралы Конвенциясымен

ҚР бала құқықтары

ҚР баланың құқықтары ҚР басқада

туралы заңымен заңнамаларымен

“Неке және отбасы”

“ҚР қылмыстық кодексі” т. б)

Бала құқықтары туралы Конвенция

1989 жылғы 20 қарашада Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы қабылдады.

Конвенция ІІІ бөлімнен 54 баптан тұрады

І бөлімде -“бала” ұғымына сипаттама беріліп, ұлтына, жынысына, нәсіліне қарамай бала құқықтары тең екендігі туралы

ІІ бөлімде - Мемлекеттер осы Конвенцияда қамтылған құқықтармен ересектерді де, балаларды да кеңінен таныстыруға міндеттенеді

ІІІ бөлімде - қол қою үшін осы Конвенцияға барлық мемлекеттерді шақырады

Бала құқықтары туралы Конвенцияның

қысқаша тарихы

1919 ж - Эглант Джебб “Балаларды құтқарыңдар!” атты қор ашты.

1923 ж - Э. Джебб бала құқықтарының 7 қағидатын белгілеп берді.

1924 ж - соғыс жағдайына тап болған балалардың құқықтарын қамтамасыз ету жөнінде Ұлттар Лигасы Декларацияның 10 қағидатын белгілеп берді

1948 ж - Адам құқықтары жөнінде БҰҰ Декларациясы қабылданды

1979 ж - БҰҰ осы жылды Халықаралық балалар жылы деп жариялады. Бала құқықтары туралы Декларациясының 10 қағидаты әлемге кеңінен мәлім болды.

1989 ж - БҰҰ-ң Бас Ассамблеясы Бала құқықтары туралы Конвенцияны

20-қарашада қабылдады.

1990 ж - 26 қарашасында Конвенция қол қоюға ашылды. Алғашқы күн

ішінде 61 мемлекет қолын қойып Конвенцияға қосылды.

2001 - Нью-Йорк қаласында мамыр айының 6-12 күндері аралығында балалар мәселесі бойынша БҰҰ Бас Ассамблеясының Арнайы Сессиясы және орта Азия балаларына қатысты Бішкектік Параллельдік Арнайы Сессиясы өтті.

БҰҰ-ның Бас ассамблеясы қабылдаған балалар құқығы туралы Конвенциясының негізгі қағидалары.

Әр бала құқылы:

1) Өмір сүруге.

2) Туғаннан соң өзіне есім мен азаматтық алуға.

3) Өз отбасында немесе ата-анасының қамқорлығынан айырылған жағдайда әлеуметтік қамқор ортада тәрбиеленуіне.

4) Толыққанды өмір сүруі үшін ақыл-ойы, дене бітімі, рухани және әлеуметтік жағынан өсіп-жетілуіне.

5) Денсаулық сақтауға.

6) Сапалы білім алуына.

7) Мүгедек болған жағдайда ерекше қамқорлыққа, күтімге және өмірге бейімделіп, араласуға.

8) Өз ана тілін, мәдениетін пайдалануға және дінін қабылдауға.

9) Демалуға, мәдени өмірге атсалысуға.

10) Күштеудің барлық түрінен қауіпсіз болуға, қатыгездік пен дөрекі кемсітушілік қарым-қатынастардан қорғалуға.

11) Басқа адамдармен кездесуге, ассоциацияларға мүше болуға және оны құруға.

12) Ақпараттарды ауызша, жазбаша, баспа түрінде, өнер туындысы немесе басқа тәсілдермен іздеп табуға, беруге және алуға. Мемлекет баланың әлеуметтік және мәдени дамуына әсерін тигізетін ақпараттық бағдарламаларды таратуға қолдау көрсетуге, сондай-ақ, олар зиян ақпараттардан қорғалуға.

13) Өз көзқарасы мен пікірін ашық айтуға және соған сай кез-келген сұрақтың шешілуіне мүмкіндік алуға.