Еc. Ес туралы түсінік

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

Тақырыбы: ЕС

Орындағандар: 1 курс, ТПРП,
2 жылдық
Өтебаева Гүлнара Абайқызы
Қалиева Айгуль Арыстанқызы
• Ес деген проблемамен адамзат
Ес өте ерте заманда айналысқан.
Мысалы: Өткен ғасырдағы

туралы
ғалымдар Аристотель, Платон
ес проблемасымен айналысып,
адам баласы пассивтік

түсінік жағдайдан активтік жағдайға
өткенде ес көрініс беретінін
анықтады.
• Ес дегеніміз – бұрын
қабылдаған заттар мен
құбылыстарды есте сақтап, есте
қалдырып, еске түсіріп және
қайта жаңғыртуды айтамыз.
Ес теориясы

I.Психоло II.Физиоло III.Физика IV.Биоло
гиялық гиялық лық гиялық
теория. теория. теория теория
I. Психологиялық теория. Психологиялық теория негізінде
назар не объектіге немесе
субъектіге аударылады. Психологиялық процесстер жеке
элементтерге бөлінеді. Ал кейін олар санада ассоциация заңына
байланысты қайтадан бірігеді.
Ассоциацияның 3 түрі бар:
1)Іргелестік – бір-біріне іргелес жатқан заттар мен
құбылыстардың біреуін қабылдаса екіншісі өзінен-өзі еске
түсіреді.
2)Ұқсастық ассоциация – бұл ұқсас сипатты екі құбылысты
біріктіреді.
3)Қарама-қарсылық – бұл қарама-қарсы екі құбылысты
байланыстырады.
III. Физикалық теория . Бұл теория бойынша нерв
импульстері , нерв клеткалары арқылы өткенде өзінен
кейін физикалық із қалдырады. Адамның ми
қабығында қозулар тізбек бойымен айналып жүреді.
Іздердің сақталуы қозудың бір нерв клеткасы
екіншісіне өткенде оның ұзақ уақыт сақталуымен
сипатталады. Осы теория бойынша шоктык жағдай
қозудың шеңбер арқылы өтуін бұзады. Ол іздің
жоғалуына әкеледі. Ал іздер тек қозудың өтуіне
байланысты сақталады.
III. Биологиялық теория . Бұл теория
бойынша нерв импульстері , нерв клеткалары
арқылы өткенде өзінен кейін физикалық із
қалдырады. Адамның ми қабығында қозулар
тізбек бойымен айналып жүреді. Іздердің
сақталуы қозудың бір нерв клеткасы екіншісіне
өткенде оның ұзақ уақыт сақталуымен
сипатталады. Осы теория бойынша шоктык
жағдай қозудың шеңбер арқылы өтуін бұзады.
Ол іздің жоғалуына әкеледі. Ал іздер тек
қозудың өтуіне байланысты сақталады.
II. Физиологиялық теория. Естің
физиологиялық теориясы Павловтың жоғарғы
нерв қызметінің заңдылықтарымен байланысты.
Есте сақтау бұл нерв системасының мидың
иілімділігіне байланысты болады. Мидың
иілімділігі өзгермейтін бірқалыпты қасиет емес.
Ол түрлі жағдайларға байланысты не жақсару
не нашарлауы мүмкін. Ми иілімділігінің
көрсеткіші бұл ми шарының қабығында
уақытша нерв байланысының құрылуы,
олардың көп уақыт сақталуы және тез жеңіл
түрде жалдануы болып табылады.
Естің түрлері.

Психикалық белсенділікке қарай 4-ке
бөлінеді

1)қозға
лыс есі 2)сезім 3)бейне 4)сөз логикалық
дік лік ес

Еңбек Заттар мен Бұл
әрекетіне құбылыстар адамның
байланысты Бұл адамның дың ойының
қимыл- басынан қасиеттері түрлі
қозғалыстар өткізген нің нақты формала
ды есте сезімдерін бейнесін
қалдырып рын есте
есте есте қалдыруды
оны қайта
қалдыру. қалдырып айтамыз.
жаңғырту.
және қайта
жаңғырту
Мақсатқа қарай 2ге бөлінеді

• - түрлі мәліметтерді
есте сақтауға саналы
ырықты мақсаттың қойылуы

• – адамның мақсат
ырықсыз қоймай материалды
есте сақтауы
III. Материалдық есте сақтау.

• Қысқа мерзімді материалы қысқа сақтау.
• Оперативті — өзімізге керекті
материалдарды дер кезінде еске түсіру,
есте сақтау және қайта жаңғыртуды
айтамыз.
1.Есте
3.Есте
қалдыру.
сақтау.

Ес процесстері

4.Ұмыту.
2.Қайта
жаңғырту
1)Есте қалдыру –бұл мәліметті белсене қайта өңдеу, жүйелеу, жалпылау және оны меңгеру процесстері.
Есте қалдырудың түрлері :
1.Қысқа мерзімді есте қалдыру.
2.Ұзақ мерзімді есте қалдыру.
3.Оперативтік есте қалдыру.
4.Ырықты есте қалдыру.
5.Ырықсыз есте қалдыру.
Жатау — ырықты есте қалдырудағы ең негізгі тәсілдердің бірі болып табылады. Жаттаудың белсенді
болуы уақытқа байланысты.
6.Логикалық есте қалдыру.
7.Механикалық есте қалдыруда заттар мен құбылыстардың мазмұны есте сақталмай, олардың
ерекшеліктері мен формалары есте сақталады.
Логикалық есте қалдыруда – қабылдаған нәрселердің мазмұны есте сақталады. Логикалық есте
қалдырудың тәсілдері:
1.Есте сақтауға тиісті материалдың жоспарын құрастыру.
2.Салыстыру.
3.Материалды топтастыру және жіктеу.
4.Есте қалдыру мен қайта жаңғыртуды алмастырып отыру.
5.Бейнелі байланыстарға сүйену.
6.Есте қалдыруда өзін-өзі бақылау.
7.Мағыналы байланысты орнату.
2.Қайта жаңғырту – бұрын қабылдаған заттармен құбылыстарды өзімізге
керек болған кезде есімізге түсіруді айтамыз. Мұндағы негізгі процесс – елес.
Елес – бұл бұрынғы қабылдауларды қайта өңдеу. Қайта жаңғыртудың бір
көрінісі – тану. Тану – бұрын қабылдаған нәрсеге, құбылысқа қайта
кездескенде ғана болатын процесс. Тану 2-ге бөлінеді: 1)Толық. 2)Толықсыз.
Қайта жаңғыртудың біртүрі – еске түсіру. Еске түсіру – белгілі қиындықтарды
жеңумен байланысты ерік күшін жұмсауды талап ететін санасы қайта
жаңғыртуды айтады. Қайта жаңғырту 2-ге бөлінеді:1)Ырықты. 2)Ырықсыз.
3.Есте сақтау – бұл алынған нәрселерді есте ұстауға бағытталған есте
ұстаудың алғы шарты болатын процесс. Ол 2-ге бөлінеді: 1)Ырықты.
2)Ырықсыз.
4. Ұмыту – бұрын қабылдаған нәрселерді керек кезінде еске түсіре алмау және
қайта жаңғырта алмау процессі. Ұмытудың себептері:
1)Жағымсыз индукцияның әсері.
2)Проактивтік тежелу.
3)Ременисцения – кешіктіріліп еске түсіру.
4)Шектен тыс тежелу.
Ұмытудың тағы бір ерекшелігі – амнезия.
5.Естің өзіндік ерекшеліктері бар:
Адам ерекшелігіне байланысты. Олар есте қалдырудың жылдамдығымен,
дәлдігімен, біріктілігімен және қайта жаңғыртуға дайындығымен сипатталады.
Адамда 2 процесс бар: 1.Есте қалдыру – тез тез, баяу баяу. 2.Ұмыту – баяу тез,
баяу тез

Ұқсас жұмыстар

Үшбұрыштың биссектрисаларының қиылысу нүктесі

Концентрациясы - еріген зат массасының ерітіндінің жалпы массасына қатынасы

ABD үшбұрышының периметрін табыңдар

Қалқанша без эндокринді жасушалары

Гиппократ

Есте Қайта қалдыру жаңғырту

ЖОҒАРҒЫ ЖҮЙКЕ ӘРЕКЕТІ

Психологияның зерттеу әдістері

ЖАЛПЫ ПСИХОЛОГИЯ ПӘНІ

ЕСТІҢ НЕГІЗГІ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН МЕХАНИЗМДЕРІ

Пәндер