ГУМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫНЫҢ ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ КАТАЛИЗДІК ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ
Презентация қосу
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
ГУМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫНЫҢ ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ
ЖӘНЕ КАТАЛИЗДІК ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ
Орындаған: Алиханова А.Н.
Ғылыми жетекші: химия ғылымдарының кандидаты,
доцент Ешова Ж.Т.
2
Дипломдық жұмыстың мақсаты: Қияқты кен
орыны көмірінен гумин қышқылдарын бөліп алудың
қолайлы жағдайларын анықтау және гумин
қышқылдарының катализдік қасиеттерін Сu (II, I)
модельді жүйесінде зерттеу.
Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттер шешілді:
•көмірден гумин қышқылдарын бөліп алудың қолайлы
жағдайлары анықталды;
•фульво- және гумус қышқылдарының катализдік
қасиеттерін Сu (II, I) модельді жүйесінде зерттеу
жүргізілді
3
Зерттеу нысандарының сипаттамалары
Ri Xi
CAj
1-сурет. Көмірдің органикалық Mi
Arj
массасының жалпылама моделі Ari
CAi
Mi
H H H
H H O O-C-C=C -
HC C C
H
N R1 N
H CH CH2
2-сурет. Д.С. Орлов бойынша
CH гумин қышқылдарының
H
R3
құрылымдық ұяшығы
N CH
OH
C= O құрылысының сызба-нұсқасы
O
CH2
CO CH2
(CH2)n
HCOH
R2
4
1-«үйрек »
2-тербелткіш
3-потенцометр
4-термостат
5-термометр
3-сурет. Тәжірибе жүргізілген градиенсіз термостатталған
«үйрек» тәріздес қондырғының сызба-нұсқасы.
5
1-кесте. Қияқты кен орыны көмірінің физика-химиялық сипаттамалары
Сипаттамалары Белгіленуі Өлшем Мөлшері
бірлігі
Аналитикалық үлгінің ылғалдылығы WA % 9,5
Құрғақ күйдегі күлділігі AA % 11,1
Құрғақ күйдегі ұшқыш заттар Vdaf % 41,2
Құрғақ күлсіз күйдегі көміртек Cdaf % 74,5
Құрғақ күйдегі сутек HDAF % 4,1
Құрғақ күлсіз күйдегі оттек Odaf % 19,3
Құрғақ күлсіз күйдегі азот Ndaf % 0,8
Құрғақ отынға шаққандағы жалпы күкірт Sdaf % 0,9
Құрғақ отынға шаққандағы жалпы Pdaf % 0,1
фосфор
Құрғақ отынға шаққандағы жалпы хлор СIdaf % 0,3
Төменгі жану жылуы Qr МДж/кг 14,6
Құрғақ күлсіз күйдегі жоғары жану QDAF МДж/кг 28,4
жылуы
6
Көмірден гумин қышқылдарын бөліп алудың қолайлы
жағдайларын анықтау
2-кесте. Зерттелетін факторлар мен олардың деңгейлері
Факторлар Деңгейлері
1 2 3 4
Х1- бөліп алу температурасы, С 30 50 70 90
Х2-экстракциялау ұзақтығы, мин 20 40 60 80
Х3-сілті концентрациясы, % 0,5 1 1,5 2
Х4-көмір мен сілті ерітіндісінің 1:25 1:50 1:75 1:10
өзара қатынасы 0
7
3-кесте. 4-деңгейде тәжірибені 4 факторлы жоспарлау матрицасы
№ Х1 Х2 Х3 Х4 тәжір.,% есептеу, %
1 30,00 20 0,5 25 39,5 42,14
2 50,00 40 1 50 54,0 56,63
3 70,00 60 1,5 75 63,4 63,24
4 90,00 80 2 100 54,6 56,62
5 30,00 40 1,5 100 58,7 55,00
6 50,00 20 2 75 53,5 54,13
7 70,00 80 0,5 50 54,4 51,32
8 90,00 60 1 25 52,8 55,53
9 30,00 60 2 50 53,1 52,47
10 50,00 80 1,5 25 60,1 58,27
11 70,00 20 1 100 53,4 56,10
12 90,00 40 0,5 75 50,2 49,82
13 30,00 80 1 75 51,6 53,99
14 50,00 60 0,5 100 55,3 52,86
15 70,00 40 2 25 54,6 55,86
16 90,00 20 1,5 50 59,2 53,61
8
4-сурет. Гумин қышқылдары шығымының температурадан (а), экстракциялау
уақытынан (б), сілті концентрациясынан (в), көмір:сілті қатынасынан (г)
тәуелділік графиктері
9
5-сурет. Қияқты кен орыны көмірінен анықталған қолайлы жағдайда гумин
қышқылдарын бөліп алудың сызба-нұсқасы
Көмір
+ 1 % NaOH
Гумат
ерітіндісі
+ 5 % HCl
ГҚ тұнбада ФҚ ерітіндіде
10
3-кесте.Гумин қышқылдарының ИҚ-спектрлерінің сипаттамалары
Тербеліс Қосылыс түрі Жиілігі, Қарқын-
табиғаты см-1 дылығы
с-о фенолдар 1230-1140 орташа
с-о фенолдар 1310-1410 орташа
с-о біріншілік спирттер 1075-1000 Әлсіз
с-о біріншілік, екіншілік 1350-1260 Әлсіз
спирттер
он(связ.) спирттер 3440-3550 орташа
он(связ.) фенолдар 2500-3200 орташа
сос ароматты және арил- 1230 орташа
алкильді эфирлер
с=о карбон қышқылдары 1700 күшті
с=с арендер 1580 орташа
с-н арендер 3030 орташа
сн бензол сақинасындағы 2975-2950 орташа
метиленді топтар
NH екіншілік аминдер 1650 Әлсіз
c-н пуринді циклдер 1000-960, Әлсіз
825-775
диен көмірсутектері 640 күшті
11
Қияқты кен орыны көмірінен бөлініп алынған гуминді
қосылыстардың катализдік қасиеттерін Сu (II) – Cu (I) жүйесінде
зерттеу
6-сурет. Фульвоқышқылы қатысында Сu 7-сурет. Гумус қышқылдары қатысында Сu
(II, I) жүйесінің тотығу-тотықсыздану (II, I) жүйесінің тотығу-тотықсыздану
потенциалының уақытқа байланысты потенциалының уақытқа байланысты
өзгерісінің графигі, Т = 25 °С өзгерісінің графигі, Т = 25 °С
12
Ой-Қарағай кен орыны көмірінен бөлініп алынған гуминді
қосылыстардың катализдік қасиеттерін Сu (II) – Cu (I) жүйесінде
зерттеу
8-сурет. Фульвоқышқылы қатысында 9-сурет. Гумус қышқылдары қатысында
Сu (II, I) жүйесінің тотығу-тотықсыздану Сu (II, I) жүйесінің тотығу-тотықсыздану
потенциалының уақытқа байланысты потенциалының уақытқа байланысты
өзгерісінің графигі, Т = 25 °С өзгерісінің графигі, Т = 25 °С
ҚОРЫТЫНДЫ
•Гуминді қосылыстардың құрамы мен құрылысы, физика-химиялық және
катализдік қасиеттері жайында әдеби деректерге талдау жүргізілді.
•Сu (II) қосылысының натрий сульфитімен тотықсыздануы және тотықсыз-
данған формаларының ауамен тотығуы процестерінің редокс-потенциалын
өлшеуге арналған қондырғы құрастырылды.
•Сu (II, I) модельді жүйесіне Қияқты кен орыны көмірінен бөлініп алынған
ФҚ мен ГҚ катализдік қасиеттері зерттеліп, катализатор мөлшеріне
жүйенің редокс-потенциалы тікелей тәуелді болатындығы анықталды.
•Сu (II, I) модельді жүйесіне Ой-Қарағай кен орыны көмірінен бөлініп
алынған ФҚ мен ГҚ катализдік қасиеттері зерттеліп, катализатор мөлшері
мен құрамының редокс-потенциалының өзгерісіне әсері зор екендігі
көрсетілді.
• Зерттеу нәтижелері Ой-Қарағай кен орыны көмірінен бөлініп алынған
фульвоқышқылының Сu (II, I) модельді жүйесіндегі катализдік қасиеті
жоғары болатындығы анықталды.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz