K. Маркстің экономикалық ілімі

Презентация қосу

K. Маркстің
экономикалық
ілімі
К. Маркс
К. Маркс Берлинге келіп 1843 ж. Кельндегі Рейн
газетінде әуелі кызметкер, сонынан редакторы болады.
1843 ж. бірнеше уақиға болады: газет жабылады, неміс
баронының кызы - Женни фон Вестфаленге үйленеді,
Парижге ауысады.
1844-1845 жылдары К. Маркс политэкономия,
философия және социологиямен терең айиалысады. Г.
Гейне, П. Прудон, М. Бакунендермен кездеседі. Ф.
Энгелъспен дос болып, олар "Святое семейство, или
Критика критической критике" атты алғашқы біріккен
еңбек жазады. 1845-1848 жылдары К. Маркс Брюссельде
болды
Зерттеу тәсілі
Методологияның жалпы сииаттамасы. К. Маркстің өзі мойындағанындай,
ғалым ретінде методология жағынан бір мезгілде үш ғылыми қайнардан
бастау алады:
англияның классикалық саяси экономиясы, әсіресе, А. Смит пен
Д. Рикардо;
немістің классикалық философиясы: Гегель-Фейербах;
францияның утопиялық социализм.
Біріншілердің өкілдерінен экономикалық либрализмді, қүнның еп.бектік
теориясын, құн нормасы төмендеу тенденциясы заңын, еңбек өнімділігін
және т.б. алды. Екінші кайнар көзден - диалектика идеясын [23],
материализмді; үщіншілерден - тай тартысы ұғымын, кошмның қүрьтлымы
элементтерін үйренді. Сондықтан "Капиталдың" авторы ХІХ-шы ғасырдың
басы мен орта кезіидегі әлеуметтік-экономикалық қатынастарға қарағанда
саясат пен мемлекетті екінші қатардағы күбылыс деп қарағандардын бірі
болды. Сөйтіп, ол каузальді тәсілге сүйеніп, экономикалық категорияларды
бірінші және екінші дәрежедегі классификацияға бөлді, экономикалық
заңдарды, капитализмді және осыған сәйкес шаруашылықтың рыноктық
механизмін өткінші деп санады.
Базис пен кондырма
концепциясы
К. Маркстін. зерттеу методологиясында басты орынды
базис пен кондырма туралы концепциясы алады. Ол
мұны 1859 ж. Политэкономияға деген еңбегіңде жазды.
Негізгі идеясы былай: «қоғамдық өндірісте адамдар
нақтылы, олардың еркінен тыс қатынастарға бағынады.
Ол қатынастар материалдық өндірістік күштердің
дәрежесіне сай болады. Мұндай экономикалық
өндірістік қатынастардың жиынтығы қоғамның
экономикалық құрылымын, яғни нақты базис құрайды.
Бұл нақты базистің үстінде құқық, саяси қондырма
болады, оған қоғамдық сананын тиісті түрлері сәйкес
келеді. Материалдық өмірді өндіру тәсілі әлеуметтік,
саяси және рухани процестерге әсер етеді. Адамдардың
тұрмысын сана емес, керісінше олардың қоғамдық
тұрмысы олардың санасын анықтайды.
Капитал теориясы
• Капитализмең қайшылығына, рыноктық экономикалық
катынастарға К. Маркс капитал теориясында да назар
аударды. Оның анықтамасындағы капитал
категориясының мәні жүмысшыны қанау құралы және
жұмыс күшіне үстемдік орнатумен байланыстырылады .
К. Марксте капиталдың екі трактовкасы бар. Оның
біреуі — "олардың (товардың) өлі заттарына тірі
жұмысшы күшін қосып, капиталист бұрынғы құнды
заттанған, өлі еңбекті - капиталға, өзінен-өзі өсетін
құнға, тірілген айдарға айналдырып, ол оны жақсы
көргеннен кереметтей жұмыс істей бастайды" . Екінші
трактовкасында "Капиталдың" авторы қосымша қүн мен
капиталдың өзінен-өзі өсуі арасындағы байланысты
айтады: тек сол жұмысшы өнімді, егер ол қосымша құн
әкелсе немесе өзінен-өзі өсетін капитал болса

Ұқсас жұмыстар

Дюркгеймнің негізгі әлеуметтанулық еңбектері

Қ. Маркстың экономикалық ілімі

Карл Маркстің өмірбаяны және экономикалық теориясы

Карл Маркс туралы

Фридрих Энгельс негізін қалаған философиялық, экономикалық және әлеуметтік - саяси көзқарастар жүйесі

Карл Маркс концепциясы

Жеке капиталдың ұдайы жаңғыртылуы

Европа философиясы

ӘЛЕУМЕТТІК МОБИЛДІЛІК ҰҒЫМЫ

Марксизм теориясы

Пәндер