Картографияда құбылыстарды бейнелеудің изолиния және ареал әдістері

Картографиялы

бейнелерді тәсілдері

Арнайы карталарда құбылыстарды бейнелеу тəсілдері құбылыстын өзінің

сипаттамасына жəне аумақ бойынша олардың орналасу негізіне байланысты

жобаланады. Арнайы көрсеткіштерді бейнелеу үшін келесі тəсілдер

қолднылады: изолиния, сапалы фон, ареал, значокты, нүктелі, сызықтар

қозғалысы, картограмма, картодиограмма.

Изолиния тəсілі.

Изолиния тəсілі картада бірқалыпты өзгеріске ұшырайтын ж əне

картографияланатын аумақта үздіксіз таралатын (мысалы рельеф,

Температура жəне т. б. ) құбылысты көрсетуде қолданады. Картографияланатын

Құбылыстын сипаттамасын көрсету үшін құбылыстың бірдей көрсеткіш

нүктелерін қосатын арнайы қисық сызықтар жүргізеді. Ол сызы қтар изолиниялар деп

аталады. Изолинияны құру үшін картада шамалары белгілі немесе берілген

құбылыстын көрсеткіштерінің қажетті пункттер саны болуы керек.

Мысалы изотерманы құру үшін температураны градуспенен білу керек,

изогипсты құру үшін - абсолютті немесе қатынасты биіктіктерді білу керек жəне

т. б. Шамалары бірдей нүктелерді сызықтармен қосу арқылы изолиниялады алады

Картаның қандай да болсын нүктелерінде құбылыстың бейнеленген

көрсеткішін анықтауға изолиния тәсілі қарастырылады. Изолинияларды құруда мағнасы бойынша бірдей интервал қабылданса онда изолиниялардың орналасуынан құбылыстың өзгеру мінезін оңай көруге34 болады. Изолиниялардың бір-біріне жақындауы құбылысты ң ай қын өзгеруін көрсетеді, ал бір бірінен алшақтауы құбылысты ң сипаттамасыны ң

Шамалап өзгеруін көрсетеді. Мысалы: қиманың бір қалыпты болуында изогипстардың жа қындауы (горизонтальдар) беткейдің тік ылдилығын сипаттайды, ал керісінше изогипстардың бір бірінен алшақтауы жазық беткейде биіктіктің өзгеруін сипаттайды

Ареал тəсілі

Қандай да бір құбылыстын таралу аумағын ареал деп атайды.

Ареал - жер бетінде қандай да бір құбылыстың (жануарлар, өсімдіктер,

пайдалы қазбалар түрлері жəне т. б. ) таралған атырабы; физикалық жəне

қоғамдық географияда қолданылатын ұғым. Мыс, биогеографияда. Ареал

Тірі организм топтарының (түрдің, туыстың жəне т. б. ), экономикалы қ

Географияда əр ауыл шаруашылығы дақылының немесе өнеркəсіп саласының тарал ған атырабы жəне т. б. Ареал латын тілінен аудан деген мағына береді. Ареалдар абсолюттік жəне салыстырмалы болып бөлінеді. Абсолюттік ареалда кейбір жануарлардың түрін мүлдем көрсетпейді. Салыстырмалы бір территорияны қамтып жануарлардың тығыздығын жəне өсімдіктердің түрлерін көрсетеді.

Ұқсас жұмыстар

Тақырыптық карталарда құбылыстар мен объектілерді бейнелеудің картографиялық әдістері мен тәсілдері

Арнайы карталардағы құбылыстарды картографиялық бейнелеу тәсілдері

Болмыс философиясы: материя және бейнелеудің деңгейлері

Экономикалық құбылыстарды зерттеуде корреляция коэффициенттері мен сызықтық регрессия әдістері

Болмыс философиясы: материяның анықтамасы мен бейнелеудің сатылары

Болмыс философиясы: материяның анықтамасы, құрылымы және бейнелеудің сатылары

Болмыс және сана: негізгі формалар, құрылым және бейнелеудің сатылары

Табиғат құбылыстары: биологиялық, физикалық және химиялық құбылыстарды ажырату

Эпос: эпостық бейнелеудің ерекшеліктері, жанрлар мен формалар

Абай лирикасындағы физикалық құбылыстарды талдау: 8 сыныпқа арналған сабақ

Пәндер