Шығыс Қазақстан облысы жайлы




Презентация қосу
Шығыс Қазақстан облысы

• Шығыс Қазақстан облысы –
Қазақстан Республикасының
солтүстік - шығысындағы
әкімшілік-аумақтық бөлігі. 1932
жылы 10 наурызда құрылған.
1997 жылы құрамына Семей
облысы енді. Облыс құрамында
15 әкімшілік аудан, 10 қала, 24
кент, 823 ауыл бар. Жер аумағы
283,2 мың км2. Тұрғыны 1,43
миллион адам. Облыс орталығы
- Өскемен қаласы. Өскемен
қаласы батысқа қарай 378 км
жерде, Ертіс өзенінің екіжағында
орналасқан. Тұрғыны 278,8 мың
адам. 1939-97 жылы Семей
облысының орталығы болған.
Шығыс Қазақстан облысының экологиялық жағдайы

• Қазақстан Республикасының Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
өзінің жылдағы халыққа арналған Жолдауында 2006 жылы Қазақстан
Республикасының Экологиялық кодексін қабылдауға ерекше көңіл бөліп,
елімізді бәсекеге барынша қабілетті мемлекеттердің қатарына қосу
маңызды орын алатының көрсетті. Қоршаған ортаны қорғау бойынша
шаралар жаңа технологиялармен өндірістерді құрастыруын
ынталандыру керек, ал экологиялық сұрақтардың шешілуі халықаралық
стандарттарға сәйкес, аумақтық даму негізінде жүргізілуі қажет.
• Қазақстандағы қоршаған ортаны қорғау жүйесі қатан әкімшілік және
бақылауда құрастырылған. Осының нәтижесінде қоршаған ортаны
ластауын өсуін көбейтпеуге мүмкін болса, істегі табиғат қорғау
заңнамасының кемелсіз екендігі туралы сұрақ туындап, заң бұзушыларға
толық көлемде әсер ете алмаймыз. Біздер заңға бағынатын кесімдердің
жоқтығынан бірнеше талап-арыздары бойынша ұтыламыз. Сондықтан да
Елбасымыздың экологиялық кодексті қыбылдау туралы мәлімдеуі
маңызды болып табылады. Экологиялық кодекс қоршаған ортаны қорғау
сұрақтары бойынша озық еурапалық елдерде ластаушыларға әсер ететін
тиімді механизм болып табылады.
• Экологиялық кодексін әзірлеу Қазақстанның әлемдік қауымдастыққа
ықпалдасу процесіне және Бүкіләлемдік тауар ұйымына түсуге өте
маңызды.
• Еуропа Одағының тәлімі бойынша біздің республикада қоршаған
ортаның сапасына нысаналық өлшемдер жүйесі қабылдану қажет.
• 2004 жылы Қазақстан Республикасының Премьер - Министрінің өкімімен
• Экологиялық кодекс жобасын дайындау бойынша ведомствоаралық
жұмыс тобы құрылып, оған мүдделі Министрліктер мен ведомстволардың
өкілдері кірді.
• Қоршаған ортаны қорғау Министрлігі кодекс жобасын дайындау бойынша
жұмыстарды үйлестіріп, орындауын бақылайды. Министрліктің Қоғамдық
кеңесінде құжаттар қаралып, екі рет Қоғамдық тыңдаулар жүргізілді.
• Кодекс жобасын әзірлеуге Қазақстан және шетелдердің ғалымдары мен
мамандары, Экономикалық ынтымақтастық және даму бойынша
ұйымның Экологиялық директорының өкілдері және тағы басқалар
қатысты. Қоршаған ортаны қорғау бойынша істегі заңдардың сәтті
баптары мен қағидалары енген.
Шығыс Қазақстан облысының экологиялық жағдайы

• Кодекс қағидаларын іске асыру кезеңмен жүргузілуге
жоспарланып отыр. Кодекстің жаңа нормалары көбінесе бизнес
өкілдеріне қатысты. Олардың экологиялық төтенше жағдайлары
үшін жауапкершілігі артады. Жаңа экологиялық кодексінде
экологиялық менеджменттің заманауи әдістерінің саласы
бойынша заңнамалық ағаттықтар түзетіліп, біздің
республикамызбен бекітілген халықаралық келісімдер және
конвенциялары бойынша міндеттемелердің заңнамалық
қолдануы қамтамасыз етілді.
• Өндірістік бақылау мен өзіңдік мониторингтің, экологиялық
аудиттің, ИСО стандарттары мен ең таза технологияларға
өндірістердің көшуін ынталандыру рөлі күшейіп, экологиялық
ақпараттарды жасырып немесе бұрмалауына жауапкершілік
қарастырылған. Мемлекеттік емес ұйымдардың жұмысына
айрықша көңіл бөлінген. Бір сөзбен айтқанда, қоршаған ортаны
ластаудан қорғау бойынша шараларды қаржыландырудың
экономикалық механизмдерін құрастыруға тірек жасалған.
• Аумақтық деңгейде экологиялық саясатты өткізе отырып, Шығыс
Қазақстан облыстық аумақтық қоршаған ортаны қорғау
басқармасы барлық деңгейдегі депутаттармен, өкілетті
органдармен, табиғатты қолданатын – кәсіпорындармен,
халықпен Экологиялық кодекс жобасын кең талқылауда. Облыс
аудандарында Кодекс қағидаларын түсіндіру үшін көшпелі
шаралар өткізіліп, оны тез қабылдау керектіге түсіндірілуде.
• Жалпы экологиялық кодексінің қабылдануы және экологиялық
заңнамасын қайта құру бойынша шаралардың барлық кешенін
іске асыруы қоршаған ортамен басқару жүйесін жетілдіруіне, бұл
салаға корпоративтік инвестицияларды тартуға, Қазақстан
Республика Президентімен экологиялық қауіпсіздік
тұжырымдамасында қойылған міндеттерге жетуге мүмкіндік
туғызады.
Шығыс Қазақстан облысының жер қорының құрылымы

• Шығыс Қазақстан облысының жер қорының
құрылымы. 2008 жылдың 1 қарашасында Шығыс
Қазақстан облысының аумағы 28322,6 мың га құрады,
оның ішінде ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлер –
8672,6 мың га (облыстың жер қорының 30,6 % ), елді
мекендер жерлері – 2918,0 мың га (10,3 %); өнеркәсіп,
көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл
шауашылығы мақсатына арналмаған жерлер – 184,5
мың га (0,6 %); ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың
жері, сауықтыру мақсатындағы, рекреациялық және
тарихи-мәдени мақсаттағы жерлер – 1504,1 мың га (5,3
%); орман қорының жері – 2140,9 мың га (7,6 %); cу
қорының жері – 572,0 мың га (2,0 %) және босалқы
жерлер – 12354,7 мың га (43,6 %).
• Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлер. Шығыс
Қазақстан облысының жер қорының құрылымында
ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлер 8672,6 мың га
құрайды. 2007 жылмен салыстырғанда осы санаттың
жері жаңа шаруа қожалықтары мен ауыл шаруашылық
құрылымдарын ұйымдастырудың және бар шаруа
қожалықтары мен ауыл шаруашылық құрылымдарына
қосымша жер беру есебінен 938,8 мың га ұлғайды.
Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлердің
құрамында ауыл шаруашылық алқаптары 8517,9 мың га
(98,2 %) құрайды, оның ішінде егістіктер 1173,4 мың га
(13,5 %), көп жылдық екпелер 2,2 мың га (0,03 %),
тыңайған жер 284,8 мың га (3,3 %), шабындық 414,3
мың га (4,8 %), жайылым 6642,7 мың га (76,6 %).
Шаруа (фермер) қожалықтарының саны 17969 құрайды,
олар 6874,9 мың га көлемді алып жатыр. 2007 жылмен
салыстырғанда шаруа (фермер) қожалықтары 286
азайды, ірілендіру есебінен жерлердің ауданы 772,7
мың га ұлғайды.
Жер қорының құрылымы
• Мемлекеттік емес ауыл шаруашылықтық заңды тұлғалардың саны 1623 мың га
көлемде 485 құрайды, оның ішінде шаруашылық серіктестер мен акционерлік
қоғамдардың жерлері 1345,3 мың га, ауыл шаруашылықтық өндірістік
кооперативтердің жерлері 196,9 мың га, басқа да мемлекеттік емес
кәсіпорындардың жерлері 80,8 мың га. 2007 жылмен салыстырғанда аталған
мемлекеттік емес агроқұрылымдардың жерлері жалпы алғанда 193,5 мың га
көлемде 16-ға көбейген.
Мемлекеттік ауыл шаруашылықтық заңды тұлғалардың саны 168,1 мың га
көлемде 150 құрайды. 2007 жылмен салыстырғанда мемлекеттік
агроқұрылымдар жалпы алғанда 26-ға көбейді, аудандары 27,5 мың га кеміді.
• Елді мекендердің жерлері. Елді мекендер жерлерінің көлемі 2918,0 мың га
немесе облыстың барлық жер қорының 10,3 % құрайды. 2008 жылы елді
мекендердің саны 21-ге азайды, осы санаттың жерлері 14,2 мың га ұлғайды.
Елді мекендер жерлерінің құрамында қалалар мен кенттер 171,9 мың га (5,9
%), ал, ауылдық елді мекендер – 2749,1 мың га (94,1%) алады.
• Өнеркәсіп, көлік, байланыс және өзге де ауыл шаруашылығына
арналмаған жерлер. Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл
шаруашылығына арналмаған жерлердің көлемі 184,5 мың га, облыстың жалпы
көлемінің 0,7 %-ын құрайды, оның ішінде:
- өнеркәсіп кәсіпорындарының жерлері – 42,9 мың га (23,3 %);
- автомобиль көлігінің жерлері – 33,5 мың га (18,1 %);
- теміржол көлігінің жерлері – 14,0 мың га (7,6 %);
- байланыс жерлері – 1,3 мың га (0,7 %);
- басқа да ауыл шаруашылықтық емес кәсіпорындар – 92,8 мың га (50,3 %).
2007 жылмен салыстырғанда өнеркәсіп кәсіпорындарына қосымша жерлерді
бергеннен осы санаттың жерлерінің 11,2 мың га ұлғаюы байқалады.
• Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлері. Осы санаттың жерлерінің
көлемі 2007 жылы өзгерді және және 1504,1 мың га (5,3 %) құрайды, оның
ішінде емдеу – сауықтыру мақсатындағы 0,5 мың га, қорықтар, ұлттық
саябақтар, дендрологиялық және зоологиялық саябақтар, ботаникалық бақтар
– 839,1 мың га.
57,7 мың гектарға ұлғаю болды, оның ішінде Марқакөл қорығына қосымша 27,9
мың га көлемде жер беру және Батыс –Алтай қорығына 30,1 мың га жер беру
есебінен болды, сондай-ақ «Семей Орманы» ОМТР көлемін нақтылау есебінен
0,3 мың га азайды.
• Орман қорының жері. Есептік жылы орман қорының жалпы көлемі 2140,9 мың
га (7,6 %) құрады. Жерлерді ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға аумақтарға
ауыстыру есебінен 46,4 мың га кеміді.
«ҚАЛБАТАУ АСЫЛ ТҰҚЫМДЫ МАЛ ЗАУЫТЫ» АШЫҚ АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ

• Шаруашылық 1932 жылы бөлінген «Гигант» кеңшарының негізінде
құрылды. Кейінірек ол «Скотовод» кеңшары болып аталды. 1981 жылы
Қазақстанның Ленин Комсомолы атындағы асыл тұқымды мал
шаруашылығы болып аталды, 1982 жылдан бастап асыл тұқымды мал
зауыты атағына ие болғаннан кейін «Қалбатау асыл тұқымды мал
зауыты» болып аталды.
• Негізгі саласы – асыл тұқымды мал өсіру. Қазақтың ақ бас тұқымдас ірі
қара малын асылдандыру жұмысы 1965 жылдан басталды. 1968 жылы
шаруашылық асыл тұқымды шаруашылықтар қатарына өтті.
• «Қалбатау асыл тұқымды мал зауыты» ААҚ қазіргі табыны – жергілікті
қатаң табиғатқа бейімделген таза қанды мықты конституциялы асыл
тұқымды мал. Қазақтың мемлекеттік аграрлық университетінің
оқымыстылары шаруашылықтың мамандарымен, ҚР мал тұқымын
асылдандыру жұмыстарымен айналысатын қызметкерлермен бірлесе
отырып, Қазақтың ақ бас сиырының зауытта өсіруге болатын жаңа
мүйізсіз түрін ойлап шығарды. Ауыл шаруашылығы министрлігінің
18.04.97.ж. № 47 бұйрығымен шаруашылыққа «Қалбатау асыл тұқымды
мал зауытының қазақтың ақ бас тоқал сиыры» аты берілді. Қалбатау
асыл тұқымды малына Республиканың ет өндіретін ауыл шаруашылық
тауар өндірушілерінің сұранысы өте жоғары. Соңғы жылдары Павлодар,
Ақмола, Алматы облыстарына 1000 бастай асыл тұқымды мал төлдері
сатылды.
• Шаруашылық зооветмамандармен және инженерлік-техникалық
мамандармен толық қамтылған. Бүгінгі күні «Қалбатау асыл тұқымды
мал зауыты» ААҚ 2700 бас қазақтың ақ бас сиыры бағылады.
• Сонымен қатар, 350 жылқы, 250 шошқа және 1000 ангор ешкілері, 2000
қаз ұстайды. Шаруашылық егіншілікпен айналысады. Биылғы жылы
4000 га жерге бидай, 1000 га жерге арпа егілді. Шаруашылықтың 10 К-
700 тракторы, 20 «Нива» комбайны, 25 доңғалақты тракторы және жүк
автокөліктері бар өзінің машина трактор паркі бар. 2004-2005 жылдары
машина трактор паркі 4 МТЗ-80 және 4 «Нива» комбайнымен толықты.
• Өнім өндірумен қатар, шаруашылық ауыл шаруашылық өнімдерін
өңдеумен айналысады. Оның шағын диірмені, наубайханасы, макарон
цехы бар.
• 2004 жылы 25 мың жұмыртқаға есептелген инкубатор және аусымына
180 кг шұжықөнімдерін шығаратын цех іске қосылды. Шаруашылық
ауылдық әлеуметтік дамуына қатты көңіл бөледі. Атқарылып жатқан
шаралар «Қазақстан 2030» және «Казақстан Президентінің Қазақстан
Халқына жолдауын насихаттауға негізделіп, жүзеге асырылуда.
«ӨСКЕМЕН АРМАТУРА ЗАУЫТЫ»

• «ӨСАЗ» АҚ құрыш құбырлық арматура нарығының және мұнай
скважиналарының кемерін жайластыруға арналған құрал-жабдықтар
нарығының қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған, 27 жылдан
артық жұмыс тәжірибесі бар машина жасау кәсіпорны. Бұл
Қазақстанның елдің ішінде ғана емес, одан тысқары жерлерде де
бәсекеге қабілетті өнім шығаратын санаулы машина жасау
кәсіпорындарының бірі.
• Кәсіпорын құбырлық запорлық арматураны шығарушы ғана емес,
әзірлеуші де болып табылады. Жыл сайын 6-дан 10-ға дейінгі жаңа
бұйым өндіріске қойылады.
«Өскемен арматура зауыты» АҚ соңғы 10 жылда халықаралық
көрмелер мен конференцияларда әртүрлі дипломдармен және
медальдармен марапатталды. Наградалардың қатарына мыналар
кіреді: «Газ. Мұнай – 99» VІІ Халықаралық көрмесіне қатысушының
дипломы; өнеркәсіптік және құбырлық арматураны өндіріп сатқаны үшін
«Сібір: Экспорт - Импорт» Сібір жәрмеңкесінің алтын медалі, Новосібір
қаласы, 1999 жыл; «Қазмұнаймаш – 2000» І Республикалық көрмесіне
қатысушының дипломы; мұнай-газ кешенін жабдықтағаны және сервис
индустриясы үшін «Қазақстан мұнайгазы – 2001» Халықаралық
көрмесіне ұсынылатын өнімнің жоғары сапасы үшін; мақұлдау
сертификаты LLOYD S REGISTER № RU 010002; ҚР тәуелсіздігінің 10
жылдығына орай Қазақстан Республикасының Президентінен алғыс.
• Халықаралық стандарттар бойынша өнім шығару дамудың
перспективалы бағыты болып табылады. Даму өндірісті жаңарту, қазіргі
заманғы бағдарламалық қамтамасыз етуді және материалдарды
қолдану, жоғары технологиялық үрдістерді енгізу және жаңа сапа
стандарттарына көшу арқылы жүретін болады.
• «Өскемен арматура зауыты» АҚ орнықты қаржылық және экономикалық
дамуды қамтамасыз ету, номенклатурасы кең бәсекеге қабілетті өнім
шығару үшін қазіргі заманғы техника сатып алу және прогрессивтік
технологияларды енгізу арқылы кәсіпорынды жаңарту жөнінде іс-
шаралар әзірледі. 2007-2010 жылдарға белгіленген даму
бағдарламасын іске асыруға жетпейтін қаржыны толықтыру үшін
кәсіпорын қазіргі кезде Еуропалық даму және қайта құру банкінен 195
млн.теңге сомасында қаржыландыру тарту үшін бизнес-жоспар әзірлеп
жатыр.
«ӨСКЕМЕН ТИТАН-МАГНИЙ КОМБИНАТЫ»

• «Өскемен титан-магний комбинаты» акционерлік қоғамы губкалық
титанды, магнийді құймалар мен ұнтақтар, ванадий бестотығы түрінде
өндіретін әлемдегі аса ірі өндірушілердің бірі болып табылады.
Кәсіпорын өнімнің мынадай түрлерін шығарады: әртүрлі маркадағы
губкалық титан; чушкалардағы алғашқы магний, магний ұнтағы; ұнтақ
түріндегі ванадий бестотығы.
• Кәсіпорын өзінің еңбек жолына түскен кезінен бастап СОКП ОК-нің,
КСРО Министрлер Кеңесінің, КОБОК-тің және БЛКЖО ОК-нің ауыспалы
Қызыл Туымен, Қазақстанның КП ОК-нің, Қазақ КСР Министрлер
Кеңесінің, Қазақ кәсіподақтар кеңесінің және Қазақстанның ЛКЖО ОК-
нің ауыспалы Қызыл Туымен, КСРО Түсті металлургия министрлігінің,
металлургия өнеркәсібі жұмысшыларының орталық кәсіподақ
комитетінің ауыспалы Қызыл Туымен және басқа наградалармен
бірнеше мәрте марапатталды. 07.01.1971 ж. КСРО Жоғарғы Кеңесі
Президиумының Жарлығымен Еңбек Қызыл Ту орденімен
марапатталды. Бүкілодақтық социалистік жарыста ең жоғары
нәтижелерге қол жеткізгені үшін 1972 ж. СОКП ОК-нің, КСРО Жоғарғы
Кеңесі Президиумының және КОБОК-тің мерейтойлық Құрмет белгісімен
марапатталды. Өз елінің экономикасын дамытуға және әлемдік
экономикаға кірігуіне қосқан үлкен үлесі үшін, бәсекеге қабілетті және
жоғары сапалы өнімі үшін кәсіпорын 04.10.1995 жылы «Алтын глобус»
халықаралық сыйлығымен марапатталды.
• «ӨТМК» АҚ-ның губкалы титан мен құймадағы магний өндіру
саласындағы сапа менеджменті жүйесі ISO 9002 94 және АS 9100-99
халықаралық стандарттары талаптарына сәйкес сертификатталған;
2002 жылғы 14 ақпанда «Бюро Веритас Кволити Интернешнл» (ВVQІ)
(Нью-Йорк, АҚШ) сертификаттау органы комбинатқа ВVQІ № 107082
мақұлдау сертификатын берді. «ӨТМК» АҚ губкалық титанының
сапасын АҚШ, Англия, Франция, Жапония, Германия, Қытай
фирмалары мақұлдау сертификаттарымен растады. «ӨТМК» АҚ
өндірген, құймалардағы магний сапасы «Ұлттық сараптау және
сертификаттау орталығы» АҚ ШҚФ-ның сәйкестік сертификаттарымен
расталады.
• «ӨТМК» АҚ губкалық титан, магний өндіру, өндірістің хлоридті
қалдықтарын қайта өңдеу үшін ең жаңа технологиялық үрдістерді және
жабдықтарды қолданады. Губкалық титанның жоғары сапасы бүкіл
әлемде танылған. Шикізатты пайдаланудың кешенділігі бойынша
комбинат алыс және жақын шетелдердің ұқсас кәсіпорындарының
арасында алдыңғы орындарды алады. 2000 жылғы қазанда
комбинаттың метал титан алу үшін қажет шикізат - титан шлагын ала
отырып ильменит концентраттарын балқыту жөніндегі кен-термиялық
кешенін ресми іске қосу болып өтті.
«Риддер ЖЭО»

• Кәсіпорын қызметінің бағыты: электр және жылу
энергиясын өндіру, тарату және бөлу, электр
станцияларын, электр желілері мен кіші станцияларын
пайдалану, электр энергиясын қайта сату мақсатында
оны сатып алу.
• Жылу энергиясын тұтынушыларға тасымалдау үшін
кәсіпорын арна бойынша жалпы ұзындығы 18.6 шқ,
оның ішінде жер үстіндегі 3.5 шқ және жер астындағы
15.1 шқ магистральдық желіні пайдаланады. Арна
бойынша кварталдық жылу жүйелерінің жалпы
ұзындығы 42.83 шқ, оның ішінде жер астындағы 38 шқ
және жер үстіндегі 4.8 шм құрайды.
• Электр энергиясын тұтынушыларға тасымалдау үшін
кәсіпорын 110/6/35 кВ ОРУ-ға сай келетін электр
жүйелерін пайдаланады. Бұл әуе арқылы № 111, 117,
132, 169-110 кВ; 26, 28, 44, 40, 303, 27-35 кВ электр
тарату желілері; өз қажеттіліктерінің желісі мен тазарту
құрылғылары – 6кВ және Мырыш зауытының
шинасымдары.
• 2006 жылы станцияның өнім өндіруі 188,3
млн.кВт.сағ. құрады, бұл 2005 жылға қарағанда 11,9
%-ға кем.
• «Қазцинк» АҚ, «Казтюмень» ЖАҚ, Шахтострой, шағын
кәсіпорындар, жеке кәсіпкерлер мен тұрғын сектор
РЖЭО өндіретін жылу энергиясының негізгі
тұтынушылары болып табылады.
• «Қазцинк» АҚ Риддер ЖЭО электр энергиясының
негізгі тұтынушысы болып табылады.

Ұқсас жұмыстар
Қазақ тілді мектептер проблемасы
Әлібек Қаңтарбаев шығармашылығына зерттеу
Семей-Қазақстанның рухани астанасы
Қазақстанды экономикалық аудандастыру
Конвенциясының орындалуы
Шығыс Қазақстан облысы туралы
Сұлтанмахмұт Торайғыров ӨМІРБАЯНЫ
Шығыс Қазақстан облысының аумақтарында емдік туризмді дамытудың алғышарттары
Түркістан облысының жер ресурстары
Экономикалық аудандар
Пәндер