Экономикалық аудандар

Презентация қосу

Экономикалық
аудандар
Республика аумағының үштен бірі сейсмикалық жағынан қауіпті аймақта
орналасқан. Оған 6 миллиондай халық тұратын 400-ден астам елді мекен -
үлкенді-кішілі қалалар енеді.
Қазақстан аумағының бір бөлігіне желдің жылдамдығы секундына 15-20
метрге ететін ақтүтек борандар және минус 37-38 градусқа дейін
төмендейтін үскірік аяздар секілді гидрометеорологиялық дүлей құбылыстар
тән.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫ
Республика шикізат ресурстарына бай. Қазба байлықтарында іс жүзінде
Менделеев кестесіндегі барлық элементтер кездеседі. Қазақстанда 155 кен
орны, тас көмір мен қоңыр көмір, жанғыш тақтатас шығарылатын 102 орны
бар. Мұнай мен газ қоры орасан зор. Каспий ойпатында Орталық Азиядағы
ең ірі Теңіз мұнай кен орны орналасқан.
Экономикалық даму Қазақстанды бес ірі экономикалық-географиялық
аймаққа бөлуге негіз болды.
Батыс Қазақстан экономикалық аймағы мұнай-газ өндіру, өңдеу, мұнай-
химия, металлургия, балық өнеркәсібі мен мал шаруашылығына
маманданушы аймақ ретінде қалыптасты.
Оңтүстік Қазақстан экономикалық аймағы түсті металлургияға, химия және
цемент өнеркәсібіне, суармалы егіншілікке, жүзім өсіру мен қаракөл қой
шаруашылығына маманданған.
Орталық Қазақстан экономикалық аймағы көмір мен темір кендерін және
басқа да кен байлықтар өндірумен, дамыған металлургия өнеркәсібімен,
қуатты отын-энергетика кешенімен ерекшеленеді.
Солтүстік Қазақстан аграрлық-индустриялық аймағында астық, сүт және ет
өндірумен қатар, машина жасау, кен өндіру мен кен байыту өнеркәсібі,
электр энергиясын өндіру дамытылған.
Шығыс Қазақстан экономикалық аймағы түсті металлургия, машина
жасау, жеңіл және тамақ өнеркәсібі дамыған орталық болып табылады.
Республикаға шетел инвестициясы молынан тартылуда. 1999 жыл ішінде
тікелей шетел инвестициясының көлемі 1 799,3 млн. американ доллары
болды. Оның ішінде көлемі жөнінен негізгілері – АҚШ (50,2%),
Нидерландия (12,1%), ¦лыбритания (9,0%), Италия (7,0%), Қытай (2,8%),
Түркия (1,9%), Оңтүстік Корея (1,6%).
ХАЛҚЫ
Санақ мәліметтері бойынша 1999 жылы Қазақстан халқының саны 14953
мың адам болды. Қазақстанда барлығы 131 ұлттың өкілдері тұрады.
Қазақстан халқы құрамының 53,4 проценті - қазақтар, үштен біріне жуығы
- орыстар, украиндердің, немістердің, татарлардың, корейлердің және
басқа ұлт өкілдерінің үлкен топтары тұрады.
Түркі тілдері тобына жататын қазақ тілі - мемлекеттік тіл. Мемлекеттік
ұйымдарда және жергілікті өзін-өзі басқару органдарында мемлекеттік
тілмен қатар орыс тілі ресми түрде қолданылады.
Қазақтар 55 шет елде, соның ішінде бұрынғы КСРО-ның барлық одақтас
республикаларында және алыс шетелдегі 41 елде тұрады. Қазақтардың
ең көп орналасқан жері - Өзбекстан, мұнда - 967 мың адам, Ресей
Федерациясында - 687 мың, Түркменстанда - 87 мың, Қырғызстанда - 42
мың, Украинада - 10 мың, Тәжікстанда - 10 мың, Әзірбайжанда – 4 мың,
Грузияда – 3 мың, Молдовада – 2 мың, Латвияда – 1 мың адам тұрады.
Алыс шетелдерде, мысалы, Қытайда - 1 млн. 258 мың, Моңғолияда - 83
мың, Ауғанстанда - 28 мың, Түркияда - 20 мың, Иранда - 3 мың қазақ
тұрады.
Экономикалық аудандар
аты
Ресурстар
Шаруашылығы
орман
су
минералды
ауыл шаруашылығы
өнеркәсіп салалары
Орталық Қазақстан
тапшы
тапшы
Көмір, мыс, мұнай
Экономикалық аудандар
Шығыс Қазақстан
Негізгі орман қоры
Су энегетикасына бай, су қоры 2/3, Ертіс
Мырыш, қорғасын, титан, магний, алтын, темір
Мал шаруашылығы
Түсті металлургия, электр энегетика
Облыстық мәслихаттың сессиясында Шығыс Қазақстан
облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2007-2009
жылдарға арналған орта мерзімді жоспары (екінші кезеңі)
нақтыланып, бекітілді, сонымен қатар, облыстың әлеуметтік-
экономикалық дамуының 2007-2009 жылдарға арналған
орта мерзімді жоспарының қалалар мен аудандар бөлігіндегі
көрсеткіштері нақтыланды.
Тамыз айында Шығыс Қазақстан облысының әлеуметтік-
экономикалық дамуының 2006 жылдың бірінші жарты
жылдығындағы қорытындысы бойынша облыстың жергілікті
өкілетті және атқарушы билік өкілдері, кәсіпорындары мен
ұйымдарының, бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері
шақырылған облыстық актив дайындалып, өткізілді.
Батыс Қазақстан

Жайық, Сағыс
Мұнай, газ, храм, никель
Балық шаруашығы
Мұнай, газ химиясы, мұнай, газ өндіру,
балық өңдеу
Солтүстік Қазақстан

Жеткілікті Есіл, Тобыл
Көмір, темір кені, алтын
Астық шаруашылығы
Қара металлургия, мұнай өңдеу, электр
энегриясы
Оңтүстік Қазақстан

Сырдария, Іле, Шу, Талас, Қаратал, Ақсу
Қорғасын, вольфрам, фосфорит
Астық дақылдар күріш, бақша өнімдері
Ауыр өнеркәсіп, машина жасау
Жері ең көп жыртылған облыс, негізгі маманданған
шаруашылығы, қандай дәнді дақылдар егіледі.
(С.Қ.облысы: астық шаруашылығы, жаздық
бидай,арпа,тары,сұлы,қара бидай)
Қазақстандағы ірі полиметалл өнеркәсібі
орталықтары және су электр энергиясының
орталықтарын атаңыздар (Ш.Қ. ,Өскемен қорғасын-
мырыш, Риддер полиметалл,Зырян қорғасын
комбинаттары. Өскемен, Бұқтырма СЭС-лары)
Елімізде көптеген облыстар бірігіп атауларын
өзгертті.Атаулары өзгерген облыстар мен
орталықтарын атаңыздар.(БҚО-Орал, ШҚО-Өскемен,
Алматы облысы – Таддықорған, Ақмола облысы –
Көкшетау, Жамбыл облысы – Тараз)
Ауыл шаруашылығы нашар дамыған, ең қолайлы
аймаққа жататын облыс туралы айтып беріңіздер.
(Ең қолайлы аймақ - Атырау облысы, онда ауа
райының қолайсыздығынан ауыл шаруашылығы онша
дамымаған, бірақ та аса бас мұнай өнеркәсібінің
дамуына байланысты жұмысшы қалашықтары пайда
болған)
2007-2009 жылдарға арналған қолданыстағы және әзірленіп
жатқан мемлекеттік және өңірлік бағдарламалар тізбесіне түзетулер
енгізілді.
Ауылдық жерлерге өтетін қалалық үлгідегі кенттер бойынша әлеуметтік
сала қызметкерлерінің еңбекақыларына есептеулер жүргізіліп,
материалдар ҚР Ауыл шаруашылығы, Экономика және бюджеттік
жоспарлау министрліктеріне жіберілді.
Сондай-ақ, әлеуметтік салалар бойынша еңбекақыларын нақтылау,
трансферттерді орналастыру жөнінде есептеулер жасалып, ҚР Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне жіберілді.
Облыстық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің 2007 жылға бюджеттік
өтінімдері бойынша қорытындылар әзірленді, бюджеттік бағдарламалар
әкімшілерінің қосымша өтінімдері қаралды, берілген есептеулері
тексерілді және қорытындылар әзірленді.
Облыстың, қалалар мен аудандардың әлеуметтік-экономикалық дамуы
жөнінде аналитикалық анықтамалар әзірлеу, облыстық бюджет
комиссиясының қарауына материалдар әзірлеу, облыс департаменттері
мен басқармаларымен, қалалар және аудандармен әдістемелік жұмыстар
үнемі жүргізіліп отырады
Мемлекеттің аймақтык саясатын қалыптастыруда түрлі аудандар халқының
өмір сүру деңгейімен сапасын теңестіру мүдделерінің ірг елі (тиянақты) маңызы бар.
Осы мүдделер қазіргі жағдайда бірінші орында түр, өйткені түрғындар тығыздығы
(адам/км2), қалалық және ауылдық түрғындардың ара-қатынасы, олардың кірісті бір
жанға шаққанда деңгейі, түтыну бағаларының індексі, жұмыссыздардың саны мен
жұмыссыздың деңгейі, индустриалды әлуеті деңгейі және т.б. көрсеткіштерге
байланысты Қазақстанның аумақтық-әкімшілік аудандары бір-бірінен тым өзгеше.
Сонда, жұмыссыздар саны бойынша республика облыстарының үлес салмағы 1,8%-
дан (Қарағанды облысы) 20,3%-га дейін (Оңтүстік Казақстан облысы) ауытқиды. Ал
облыстар арасында халықтар кірісінін бір жанға шаққанда максималды деңгейі
минималды деңгейінен 4 есе үлкен. Сонымен қатар халықтың 60%-ға жуығы Багін
кедейшілік шегінен тыс өмір середі. Халық тығыздығының орта республикалық
деңгейінде (шаршы км-ге 5,8 адам) бүл көрсеткіш 17 адамнан (Оңтүстік Қазақстан
облысы) 2 адамға (Маңғыстау облысы) дейін ауытқитын облыстарда бар.
Сондай-ақ, Қазақстанның Орталық және Оңтүстік аймақтарының ғылыми және
ғылыми-техникалық әлуеті деңгейі тым жоғары және он солтүстік-шығыс және батыс
аймақтардың үйлес көрсеткіштерімен салыстыруға болмайды.
Осындай жағдайларды есепке Ала отырып, аумақтық әлеуметтік-экономикалық
даму жоспарлары, аймақтық шаралары республиканың стратегиялық және жалпы
мемлекеттік мүдделерді ескеретін, оң жақтарын айқындайтын, облыстар мен
аудандардың әлеуметтік-экономикалық өмірінің деңгейін бірте-бірте теңестіруге
алып келетіндей болуы тиіс.
экономикалық аймақтар жобасын жүзеге асыруға 400 млрд астам теңге бөлінді.
Жалпы алғанда бүгінгі жағдаймен үш Арнаулы экономикалық аймақтың аумағында
167 жоба жүзеге асырылды. Арнаулы экономикалық аймақтарды құру мен дамытуға
салынған жалпы бюджеттік инвестициялар көлемі шамамен 410 млрд теңге болды.
Осы орайда, Арнаулы экономикалық аймақтар мен индустриялық парктердің
жұмысын қарқындандыру қажет. Ірі кәсіпорындарды шағын кәсіпорындармен
интеграциялау мұқият жасалған бағдарламалардың негізінде жүзеге асырылуға тиіс,
ал ол бағдарламаларды Қазақстанның серпінді индустриялық-инновациялық дамуы
жөніндегі мемлекеттік бағдарламада қарастыру қажет.

Ұқсас жұмыстар

Өтпелі аймақтар

Қазақстанды экономикалық аудандастыру

Бюджеттің атқарылуы барысында оның ішінара

Экономикалық география

Халықтың механикалық қозғалысы туралы тұсінік

Өнеркәсіптік құрылыс келісу

ШЕТЕЛДІК АЗИЯ

Түркістан облысының жер ресурстары

Қазақстандықтардың табыс деңгейі

Қаржы жүйесін ұйымдастыр

Пәндер