БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ГЕОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІ

Презентация қосу

БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ
ГЕОЛОГИЯЛЫҚ
ҚЫЗМЕТІ
Орындаған: МБТ-84
Абай Г.К.
Баимбетова А.М.
Қабылдаған: б.ғ.к. Кайырманова Г.К.
ЖОСПАРЫ
*Кіріспе
Бактериялардың геологиялық қызметі
*Негізгі бөлім
Тау жыныстарын желдетудегі бактериялардың ролі
Мұнайды өзгерту және бұзудағы ролі
Көмір мен торф түзудегі ролі
Міне,қызық!
*Қорытынды
*Пайдаланған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Бактериялар пайдалы қазбалардың, минералдардың, тау
жыныстарының түзілуіне немесе бұзылуына қатысты
процесстерді, сонымен қатар жекелеген элементтердің
миграциясына қатысты процестерді жүзеге асыруға қабілетті.
Микроорганизмдердің осындай процестерді жүзеге
асыруындағы маңыздылығы жайлы В.И. Вернадский атап
өткен. Бұл процестер Жер шарындағы элементтер айналымы
жайлы теориялық түсінік қалыптастыруда маңызды роль
атқарады. Көптеген микробиологиялық процестердің
пайдалы қазбаларды алуда маңызы зор. М.Бейерник,
А.Клюйвер, Ван-Ниль, Б.Л.Исаченко еңбектерінде азот,
күкірт және басқа да элементтердің айналымындағы
бактериялардың ролі жайлы айтылған.
ТАУ ЖЫНЫСТАРЫН ЖЕЛДЕТУДЕГІ
БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ РОЛІ
Табиғатта көптеген минералдар мен тау
жыныстарына әсер ететін гетеротрофты
микроорганизмдер кең таралған. Тау жыныстарын
бұзатын бактериялар тамақтануға қажетті
силикаттың құрамындағы калийді өндіруде
падаланылады. Псевдомонадалар калий және натрий
жоқ нефелинді ортада тіршілік етеді, сол
элементтерді минералдан алады. Нефелин бұл
жағдайда ыдырайды. Бұдан силикат сияқты
тұрақты минералдардың өзі де микроорганизмдер
көмегімен бұзылатынын көреміз.
Мұнайды өзгерту және
бұзудағы ролі
Мұнай көздерінің пайда болуына келетін болсақ, мұнай- мұнайтүзуші пласттан сумен бірге
миграцияланып жер қыртысында жинақталады. Бұл процесте микроорганизмдер де
қатысады.
Сульфатредуцирлеуші бактериялар мұнайды органикалық заттарын пайдаланып
күкіртсутегіні түзеді, ол өз кезегінде кальциймен әсерлесіп екінші ретті кальцит CaCO2
түзеді. Екінші ретті кальцит мұнай көзін жауып тастайды. Мұндай жағдайда мұнай көзі
микроорганизмдер әсеріне ұшырамайды. Мұнайдың пласттағы сумен әсерлесуінен
мұнайдың микроорганизмдер әсерінен бұзылу процесі басталады. Бұл процесс пластқа суды
енгізу кезінде шапшаң жүреді, өйткені анаэробты жағдай бұзылады. Бірінші кезекте,
мұнайдың жеңіл фракциялары ыдырауға ұшырайды. Мұнайдың ыдырауы жанғыш газдың
бөлінуімен бірге жүреді. Мұнай көзін көп уақыт эксплуатациялау кезінде мұнайдың
қышқылдануы күшейеді, өйткені пласт суларындағы микроорганизмдер саны көбейеді.
Көптеген мұнай көздерінің пласттық суларының құрамында сульфат пен күкіртсутегі
кездеседі. Күкіртсутегінің биологиялық шығу тегі белгіленген атомдар әдісі арқылы
дәлелденді. Пласт суларында сульфаттардың химиялық қайта қалпына келуі жүзеге
аспайтындығы дәлелденді; бактериялар түзген көмірсутек мөлшері тәулігіне пласт
суларында 5 мг/л-ге дейін жетуі мүмкін.
Көмір мен торф түзудегі ролі
Жақсы аэрация, органикалық заттарға қолжетімділік және
жоғары температура өсімдік материалының торфқа айналуына
ықпал етеді. Лигнин және гумин қышқылдары торфта, сонымен
қатар қызыл және тас көмірде жоғары мөлшерде кездеседі.
В.О.Таусон бойынша торф пен көмірдің түзілуі 2 сатыда
жүреді:
1. өсімдік қалдықтарының тұрақсыз заттарының тез
ыдырауы және лигнин, кутин типтес тұрақты
қосылыстардың жиналуы микроорганизмдердің әсерімен
жүзеге асады;
2. Түзілген қосылыстардың одан да тұрақты өнімдерге бая
айналуы, мысалы, сілтіде оңай еритін гумин
қышқылдарының тас көмірдің ерімейтін заттарына
айналуы. Бұл процесс анаэробты жағдайда, микроорганизм
қатысынсыз жүреді.
МІНЕ ҚЫЗЫҚ!!!
Испаниядағы Рио Тинто өзенін
ерте кезден мыс, күміс, алтын
және басқа да пайдалы
қазбаларды алуда пайдаланған.
Соның нәтижесінде
таңғажайып пішінді карьерлер
мен шахталар пайда болған. Ал
өзеннің суы қоңыр-қызыл түске
боялып, ауыр металдар мен
қышқылға байыған.
5000 жылдан астам
уақыт бойы өзеннен
пайдалы қазбаларды алу
Тинто өзенін ластанған
қауіпті аймаққа
айналдырды. Үлкен
шахталар мен
карьерлардағы ауыр
металдар өзен суын
ластап жатты.
Өзенде көптеген темір және
күкірт тотықтырғыш
бактериялар пайда болған
және олардың
белсенділігінің арқасында
өзен суы осындай тұңғиық
түске боялған. Соған
байланысты Рио Тинто өзені
мыңдаған бактериялар мен
организмдер тіршілік ету
ортасына айналған.
Аэробты бактерия – extremophile
арқасында өзен үлкен ғылыми
қызығушылық тудырды.
Бактерияның осы формасы жоғары
қышқылдылықты қамтамасыз етуші
деп саналады. Бұл бактериялар
шахталардан жуылып түсетін және
өзен жағасындағы шатқалдардың
беткі қабатында болатын темір мен
пайдалы қазбалармен қоректенеді.
Қорытынды
Сонымен, биогеотехнология
геологиялық микробиологияға
негізделеді. Ерте кездерден-ақ
микроорганизмдер геологиялық
процестерге қатысқан және де әлі
күнге дейін қатысып келеді.
Бактериялар пайдалы қазбалардың
пайда болуы мен ыдырау процестерін
туғызуы мүмкін. Бұл процестерді
зерттеу біздің жер бетіндегі элементтер
айналымы туралы теориялық
түсінігіміз үшін өте маңызды. Бұдан
басқа көптеген микробиологиялық
процестер пайдалы қазбаларды
Пайдаланылған
әдебиеттер
1.Интернет
материалдары:
* www.google.ru
*www.mail.ru
*www.boigylib.ru
НАЗАРЛАРЫҢЫ
ЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Механикалық жолмен тазарту әдісі

Тамақ өнеркәсіптерінде қолданылатын микроорганизмдер жайлы

Протерозой - ерте өмір дәуірі

Тағам өнеркәсібінде қолданылатын микроорганизмдер

Заттар айналымы

Өсімдіктерді қорғауға арналған машиналар

Ноосфераның пайда болуы мен дамуы

Ауа, құрамы, өсімдіктер үшін маңызы

Биосфераның эволюциясы

Литосфера - жердің қатты қабаты

Пәндер