Деформациялық барометрлер

Барометрдің шығу тарихы

Барометрді алғаш италян математигі және физигі Торичелли Эванджелист (1643 ж. ) ойлап тапқан және оны торричелли трубкасы деп атап кеткен.

Ал, осы аспапты барометр деп атаған Бойля (1665 ж. ) . Өзінің тәжірибесінде Торричелли ұзындығы 90 см, бір жағы бітеу шыны трубкаға сынап толтырып, оны төңкеріп ашық жағымен сынап құйылған ыдысқа батырған. Сонда трубкадағы сынаптың біршамасы ыдысқа құйылып, басым бөлігі-76 см-дейі трубкада қалып қойған. Бұдан ғалым мынандай қорытынды шығарған: трубкадағы сынап бағанының ауырлық күші, ыдыс бетіне түсетін ауа қысымы күшіне теңеліп тұр, яғни трубккадағы сынап салмағы, табан ауданы трубканікіндей атмосфера бағанының салмағына тең.

Атмосфералық қысымды өлшем үшiн (грек baros - ауырлық, салмақ және metreoлер - өлшеймiн) барометр құралы қолданылады. Өте жайылған: сұйық барометрлерi, сұйықтар негiзделген бағананың салмағымен атмосфералық қысымды теңестiрулерде; деформация барометрлерi, әрекет ету қағидаты қай (анероид барометр ) мембрана қорабы серпiмдi деформацияларында негiзделген.

Метеоролгияда атмосфера қысымын өлшеу үшін негізгі төрт түрлі құралдар қолданылады:

Гидростатика заңдары негізінде жұмыс істейтін сұйықтық барометрлер;

Қатты денелердің серпімділік қасиетін қолданып жасалған барографтар мен анероидтар;

Газдардың серпімділік күші қолданылатын газды барометрлер;

Сұйық заттардың қайнау температурасының сыртқы ауа қысымына бағыныштылығы қолданылатын құрал-гипсотермометр.

БАММ-1 барометр-анероиді жердегі қысымды ауа иемпературасы бойынша 0-ден +40̊ С және ауаның салыстарымалы ылғалдылығын 80%-да өлшеуге арналған.

Техникалық мінездемесі:

Өлшеу диапозоны: 80-нен 106 кПа-ға (600-ден 800 мм сын, бағ) дейін өлшенеді.

Жіберілетін қателік шектері: ± 0, 5 кПа (± 3, 75 мм сын, бағ) .

Қысым шкаласының бөлім бағасы 0, 1 кПа (0, 5 мм сын. бағ. ) .

Габаритті размері:

Диаметрі-152 мм

Биіктігі-90 мм

Орташа қызмет көрсету жарамдылығы: 6 жыл.

БОП-1 барометрі бірінші дәрежелі жоғары дәлдікті көрсетеді. Бұл барометр тексеріс үшін, құралдарды сараптау және карибрлеуге, яғни абсолютті ауа қысымдары 6-дан 1100 гПА немесе 300-ден 1100 гПа немесе 300-ден 2800 гПа-ға дейін модификациялық тәуелділік бойынша өлшенеді. Бұл барометр шетелдік талаптарға сәйкес келеді. Ерекшеліктері Барометр бірегей термостат жиілік -тербеліс қысым датчигінен тұрады. Бұл барометр ұзақ уақыт бойы тұрақты болуымен ерекшеленеді. Жыл ішіндегі қателіктің ең басты дрейфі+ 0, 10 гПа шамасынан аспайды. Барометрден шығу үшін 6-лық разрядты цифрлары индикатор екіде ондық цифрлық коды. Барометр жөнделуі күрделі аспаптарға жатады.

М-110 барометр-анероидының техникалық мінездемесі

Мінездемесі

Көрсеткіші

Қысымды өлшеу диапозоны М-110, мм сын. бағ

Жіберілетін қателіктің шегі, түзетулердің жанында мм. сын. бағ:

-5-тен 100 мм сын. бағ диапозонында.

-басқа диапозондарда

Габаритті размері, мм-ден артық емес:

-диаметрі

-биіктігі

М-110 барометрінің массасы қорабшасыз:

Жұмыс істеу жарамдылығы:

Барометірдің жұмыс істеу жағдайы:

5-тен 790

±2, 5

±1, 5

205

125

3, 2 кг

6 жылдан кем емес

Горизонтальді, шкаласы жоғары қараған.

М-67 метеоролгиялық бақылау барометр-анероиды

Бұл барометр-анероид атмосфера қысымын 610-нан 790 мм сын. бағ диапозонында жердегі жағдайда және орналастырылған жұмыс орындарына арналған температура +10˚С-нан +50˚С-қа дейін және ауа ылғалдылығы 80% болғанда қолданылады

жатады.

Мінездемесі

Мағынасы

Атмосфера қысымының диарозоны кПа (мм сын. бағ. )

Шекті жіберілетін қателік, түзету енгізгенненкейінгі, мм сын. бағ.

Габаритті рпазмері қараптағы барометрде, мм

Қорапшамен қосқандағы салмағы, кг

Қызмет көрсету жарамдылығы, жыл

80-нен 120(610+нан 790-ға) дейін

±0, 8

250x215x250

3, 3

Барометр-анероидының кейде екі тілі болады: бақылау және жылжымалы. Бақылау тілі арқылы атмосфера қысымын жазып қоюға болады, яғни бекітілген уақытта. Ал жылжымалы тілі сол уақыт аралығындағы қысымды көрсетеді.

Бұл суретте тұрмыстық барометр көрсетілген. Бұндай барометрлерді анероид деп атайды, яғни грек тілінен аударғанда “сусыз”. Барометр-анероид метеорологтардың жақын күндері ауа райын болжау үшін қолданылады, яғни оның өзгерісі атмосфера қысымының өзгерісіне тәуелді.

Өкінішке орай барометрге қоршаған ортаның температурасы қатты әсер етеді және серіппелердің серпімділігі уақыт өте өзгереді. Сол себепті де заманауи барометр-анероидтардан доға тәрізді термометрлерді (компенсатор) кездестіруге болады, яғни ол анероидтың көрсеткішіне және температураға түзету енгізу үшін қызмет етеді.

Тұрмыстық барометр

БПС-1 желілі жұмыс барометрі

БПС-1 түріндегі барометр жоғары дәлдіктегі барометр болып табылады. Ол атмосфера қысымын 600-ден 1100 гПа (450-825 мм сын. бағ. ) диапозонында өлшеуге арналған

Бұл барометр шетелдік талаптарға сәйкес келеді.

Ерекшеліктері:

Барометр бірегей жиілік-тербеліс қысым датчигінен тұрады. Барометр үлгілік құрал ретінде 2-ші разрядта қолданылуы мүмкін., яғни қосыша жөндеуден кейін жіберілетін қателік шегі жылына ±0, 20 гПа-дан көп болмағанда қолданылады. Барометр ұзақ уақыт тұрақтылығымен сипатталады. : негізгі дрейф қателікті 3 жылда ±3, 33 гПа-дан асырмайды. Барометр аппараттық түзету дрейфіне ие.

Қолданылуы:

Авиациялық және метеоролгиялық станцияларда, жерге жақын автоматты және құрлық метеостанциясында, тексеру бөлімшелерінде, ғылыми-зерттеу мекемелерінде, сонымен бірге ғылыми-өндірістік бірлестіктерде және т. б қолданылады.

БПС-1 бірегей конструкциялы, 3 жыл ішінде жіберілетін қателік шегі ±0, 33 гПа, ал 1 жылда ±0, 20 гПа аралығында болады.