САЯСИ ЖҮЙЕ ТУРАЛЫ ҰҒЫМ

Презентация қосу

САЯСИ ЖҮЙЕ ТУРАЛЫ
ҰҒЫМ
ЖОСПАР:
1 .Саяси жүйе
2. Қоғамның саяси жүйесінің түсінігі

3. Саяси жүйелердің түрлері
4. Азаматтық қоғам
5. Азаматтық қоғам, оның мазмұны, белгілері
6. Қоғамның саяси жүйесі, оның мазмұны

7. Саяси іс- әрекет және құқықтық нормалар
8. Қоғамның саяси жүйесіндегі мемлекеттің орны мен ролі
9. Қоғамның саяси жүйесінің даму заңдылықтары.
Саяси жүйе - билікті жүргізуші әлеуметтік
топтар, таптар, ұйымдар мен мемлекеттер
арасындағы өзара қатынастарды
реттейтін, қоғамда түрақтылық пен
тәртіпті қамтамасыз ететін ұйымдар,
мекемелер мен институттар жиынтығы.
Оның негізгі элементтеріне мемлекет,
саяси партиялар, дін орындары, қоғамдық-
саяси ұйымдар және т.б. жатады.
«Саяси жүйе» ұғымын саяси ғылым XX ғасырдың
орта шенінен қолдана бастады. Саяси жүйелер
теориясының негізін қалағандар американ
саясаттанушылары Д.Истон мен Г.Алмонд. Д.Истон
өзінің «Саяси жүйе» (1953), «Саяси өмірді жүйелік
талдау» атты еңбектерінде саяси жүйені сырттан
келетін импульске жауап беретін дамып және
өзін-өзі реттеп отыратын организм ретінде
қарастырады. Бұл көзқарас тұрғысынан алып
қарасақ, саяси жүйе біртұтас, қоғамдық өмірдің
ерекше сферасы.
Қоғамның саяси жүйесі Елдің саяси қызметіне қатысып,
саяси билікті жүзеге асыратын саяси институттардың,
ұйымдардың, топтар мен жекелеген адамдардың жиынтығы.
Бұл барлық органдары бар мемлекет; қызметтерінде айқын
саяси бағыты бар партиялар мен қоғамдық ұйымдар, қатаң
саяси реңкі болмаса да, мемлекеттің саясатына манызды
әсер ете алатын, (кәсіподак, кооперативтік, діни және т.б.)
қоғамдық, ұйымдар, сондай-ақ өскелен ұрпакты тәрбиелеу
мен білім беруді (мектеп, институт, театр) жүзеге асыратын
барлық мекемелер.
Кейбір саясаттанушылар қоғамның саяси жүйесіне заңға
енгізілген идеялар, принциптер, идеологиялар моральды,
сондай-ақ саяси мақсатты көздеген жекелеген адамдардын
қызметін қосады.
Қоғам- экономикалық және рухани біртұтастықпен, өмір сұру
жағдайын ұйымдастырудың тұтастығымен сипатталатын,
белгілі бір аумақтағы адамдар бірлігі. Саяси жүйе- елдің саяси
өміріне қатысатын мемлекет пен мемлекеттік емес қоғамдық
құрылымдардың біртұтас кешенде қарастырылуы. Соныен,
қоғамның саяси жүйесі- мемлекетік және қоғамдық
ұйымдардың, еңбек ұжымдарының бірігіп, елдің саяси өміріне
кірісіп, қоғамды дамытуға, нығайтуға үлес қосуы. Саяси
жүйенің ең күрделі, ең маңызды элементі- мемлекет. Саяси
жүйенің қоғамды басқарудағы ең орталық буыны- мемлекет.
Біріншіден, ол саяси жүйенің билігін, мүдде- мақсатын іске
асыратын ең негізгі аппараты. Екіншіден, мемлекет саяси
жүйенің барлық элементтерін біріктіріп, саяси функция
арқылы қоғамның игілікті құндылықтарын әділетті болу
процесін басқарып отырады. Бұл процесті басқару, бақылап
отыру дегеніміз- қоғамдағы қарым- қатынастарды, олардың
өзара байланысын реттеп отыру, тұрақты, жақсы дамуын
Қоғамның жақсы- жаман дамуын осы жүйелер шешеді,
соған сәйкес
саяси жүйе әр түрлері қалыптасып жатады.
1. Формациялық саяси жүйелері- құл иелену, феодалдық,
жуазиялық, социалистік формацияларының саяси
жүйелері.
2. Авторитарлық саяси жүйелер- тоталитарлық,
партократтық, деспотиялық, фашистік т.б. саяси жүйелер.
3. Демократиялық саяси жүйелер- либерал-
демократиялық, залықтық- демократиялық, социал-
демократиялық т.б.
4. Прогрестік, реформаторлық, консервативтік,
реакцияшыл т.б. саяси жүйелер.
Саяси жүйелердің жіктелуі - саяси жүйенің жіктелуі жөнінде
ғалымдар арасында ортақ пікір жоқ. Саяси жүйені жіктеу
зерттеушілер таңдаған өлшемге байланысты. Саяси жүйені жіктеудің
ең кең тараған тгрі, оның саяси тәртібіне қарай тоталитарлық,
авторитарлық және демократиялық деп бөлінуі.
Француз саясаттанушысы Ж.Блондель саяси жүйені басқарудың
мазмүны мен түрлеріне сай оны 5 түрге бөледі:
1) либералдық демократия. Ол саяси, мемлекеттік шешімдерді
қабылдағанда меншікке иелік етуі, жекешілдік, еркіндік сияқты
құндылықтарды басшылыққа алады; 2) коммунистік жүйе. Ол
әлеуметтік игілікті тең белуге бағдар ұстайды; 3) дәстүрлі саяси жүйе.
Ол ат төбеліндей ақсүйектердің саяси және экономикалық үстемдігіне
негізделеді; 4) дамып келе жатқан елдерде қалыптаса бастаған саяси
жүйе. Онда авторитарлық басқару белең алады; 5) авторитарлы-
консервативтік жүйе. Онда әлеуметтік және экономикалық теңсіздік
сақталады, халықтың саяси билікке қатысуына шек қойылады.
Қоғамның саяси жүйесі Елдің саяси қызметіне қатысып,
саяси билікті жүзеге асыратын саяси институттардың,
ұйымдардың, топтар мен жекелеген адамдардың жиынтығы.
Бұл барлық органдары бар мемлекет; қызметтерінде айқын
саяси бағыты бар партиялар мен қоғамдық ұйымдар, қатаң
саяси реңкі болмаса да, мемлекеттің саясатына манызды
әсер ете алатын, (кәсіподак, кооперативтік, діни және т.б.)
қоғамдық, ұйымдар, сондай-ақ өскелен ұрпакты тәрбиелеу
мен білім беруді (мектеп, институт, театр) жүзеге асыратын
барлық мекемелер.
Кейбір саясаттанушылар қоғамның саяси жүйесіне заңға
енгізілген идеялар, принциптер, идеологиялар моральды,
сондай-ақ саяси мақсатты көздеген жекелеген адамдардын
қызметін қосады.
Билікті иеленушілер мен оған бағынушылардың рөлдері
институционалдық қалыпқа түсті. Мемлекет, саяси
партиялар, басқа да қоғамдық ұйымдар қалыптаса бастады.
Олар белгілі бір таптың мүддесін қорғады. Осылардың
барлығын бір сөзбен қоғамның саяси жүйесі деуге болады.
Қоғамның саяси жүйесі деп билік жүргізіп, қоғамда
тұрақтылық пен тәртіпті қамтамасыз ететін, әлеуметтік
топтар, таптар, ұлттар, мемлекеттер арасындағы саяси
өзара қатынастарды реттейтін ұйым мен мекемелердің
жиынтығы айтады.
Саяси жүйе теориясын XX ғасырдың 50 жылдарында
Американың саясаттанушысы Давид Истон дүниеге әкелді.
Оның ойынша саяси жүйе сыртқы ортамен “кіріс” , “шығыс”
принциптері арқылы байланысады.
Кірістің екі түрі бар. Олар: талаптар мен қолдау.
Д. Истон, Г. Митчел, Г. Спиро, Г. Алмонд саяси жүйенің
өзіндік мүмкіндіктерін көрсетті:
1. Топтар мен жеке адамдардың іс-әрекетін басқаруға
байланысты реттеу мүмкіндігі;
2. Өзінің қызмет етуіне қажетті экономикалық және басқа
қорларды табуға байланысты қысымдық мүмкіндігі;
3. Қорларды, иліліктерді, қызметті, үздік белгілерді бөлу
және қайта бөлу мүмкіндігі;
4. Әлеуметтік ортаның талаптарына әрқашан жауап
берерлік, өзгерген жағдайларға бейімдеушілік мүмкіндігі.
Қорыта келе саяси жүйе үстемдік етіп отырған қоғамды
басқаратын аппарат болып саналады
Саяси жүйе теориясын XX ғасырдың 50 жылдарында
Американың саясаттанушысы Давид Истон дүниеге әкелді.
Оның ойынша саяси жүйе сыртқы ортамен “кіріс” , “шығыс”
принциптері арқылы байланысады.
Кірістің екі түрі бар. Олар: талаптар мен қолдау.
Д. Истон, Г. Митчел, Г. Спиро, Г. Алмонд саяси жүйенің өзіндік
мүмкіндіктерін көрсетті:
1. Топтар мен жеке адамдардың іс-әрекетін басқаруға
байланысты реттеу мүмкіндігі;
2. Өзінің қызмет етуіне қажетті экономикалық және басқа
қорларды табуға байланысты қысымдық мүмкіндігі;
3. Қорларды, иліліктерді, қызметті, үздік белгілерді бөлу және
қайта бөлу мүмкіндігі;
4. Әлеуметтік ортаның талаптарына әрқашан жауап берерлік,
өзгерген жағдайларға бейімдеушілік мүмкіндігі.
Қорыта келе саяси жүйе үстемдік етіп отырған қоғамды
басқаратын аппарат болып саналады.
Орындаған:
ОРЫНБАСАР МӨЛДІР

Тексерген:
МУСАТАЕВ СЕЙІЛБЕК ШАЯХМЕТҰЛЫ

Ұқсас жұмыстар

Саяси жүйенің құрылымы

ҚОҒАМ- ӘЛЕУМЕТТІК ЖҮЙЕ

Қазақстанның саяси жүйесі

Саясат дегеніміз не

Темір ханым (Маргарет Тэтчер жайлы)

Фридрих Энгельс негізін қалаған философиялық, экономикалық және әлеуметтік - саяси көзқарастар жүйесі

ДӘРІС Әлеуметтік әлемді түсінудегі әлеуметтану

Әлеуметтану ғылым ретінде жоспар

Термодинамикалық жүйе, процесс және тепе - теңдік

САЯИ РЕЖИМДЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖІКТЕЛУІ

Пәндер