Адам Смит: көрінбейтін қол, экономикалық адам және мемлекеттің рөлі

Адам Смит

Адам Смит 1723 жылы 5 маусымда Шотландиядағы Киркол қаласында дүниеге келді. Оның әкесі кеден шенеуінігі болып істейді. А. Смиттің бала кезінен окуға ынтасы зор болды: 14 жасында Глазго университетіне түсіп, оны үш жылда, 1740 жылы бітіреді.

А. Смит зерттеулері методологиясының басты бағытты - экономикалық либерализм конпепниясы, оның негізінде физиократтар сияқты жаратылыстану тәртібі идеясы, яғни рыноктық экономика қатынастары жатыр. Сонымен қатар Ф. Кенэден өзгешілігі, А. Смит өзі мойындағанындай мынада;

егер жеке мүддені қоғамдықтан жоғары койсак, яғни коғамдык мүдде "оның мүшелерінін жиынтығы ретінде каралса, рынок зандарьт экономикаға онды эсер етеді. Осы идеяның жалғасы ретінде Халықтар байлығының . . . " авторы "экономикалық адам" және көрінбейтін қол" деген ұғымдарды енгізеді.

А. Смит оқушыларына "көрінбейтін қолды" түсіндірумен көп шұғылданбайды. Ол туралы жүре айтады, оқушының көңілін мынаған аударады: "әрбір жеке адам . . . өзінің жеке ұтысын көздейді, ол қоғамдық пайда емес . . . мұндай жағдайда және басқа да жағдайларда ол көрінбейтін қол арқылы мақсатына жақындайды және 6ұл оның жоспарына енбесе де өзінің жеке мүддесін көздей отырып, ол 6ұл жағдайда саналы түрдегіден артық коғамдык мүддеге өте тиімді әсер етеді.

Сонымен, Смиттің "көрінбейтін қолы" "экономикалық адам" Жен қоғамның сондай ара қатынасын, яғни мемлекеттік басқарудың "көрінетін қолы" арқылы объективтік экономикалық зандарға қарсы келмейтін, импорт пен экспортты шектемейтін, "табиғи" рыноктык қатынастарға кедергі жасамайтын қатынастарды қалайды. А. Смит мемлекетке нақтылы үш қызмет жүктепді: қоғамдық жұмыстар шығынын жасау, әскери қауіпсіздікті және құқық заңдылығын қамтамасыз ету.

«Қөрініштін қол» ұғымдары мен принциптін, оның пайымдауынша қоғамдық қатынаста ортақ заңдылық, яғни адам санасынан тыс экономикалық зандардың іске асуы, әрбір құбылыс ерекшелену ықпалы болатындығын атап өтеді, яғни заңды тәртібі болады. Адам ол эгоист ол өзің байыта отырып, жоспарына еңбеген қоғамды да байытады. Әйгім «көрініштін қол» принципинің негізі бұл нарықтық экономикада өндірушілер сатушы тұтынушылар арасындағы өзара байланысты айтады.

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорынның тұтынылатын және тұтынуға болмайтын тауарлары: ұғымы мен негізгі мақсаттары және Адам Смиттің көрінбейтін қол теориясының ықпалы

Адам денесінің жоғарғы бөлігі (қол) аймақтарын препараттау тәсілдері

Қазақстанның аймақтық және халықаралық ұйымдардағы рөлі: қауіпсіздік, экономикалық ынтымақтастық пен адам құқықтары

Вирустардың адам ауруларындағы рөлі

Адам өмірінде отбасы мен туыстық қатынастардың рөлі

Достықтың адам өміріндегі рөлі мен қағидалары

Адам өміріндегі отбасы мен туыстық қатынастардың рөлі

Адам өміріндегі отбасының рөлі: құрылымы, қызметтері және әлеуметтанулық маңызы

Қазақстанның халықаралық ұйымдармен ынтымақтастығы: қауіпсіздік, экономикалық даму және адам құқықтары

Адам ағзасындағы буферлік жүйелер және олардың физиологиялық рөлі

Пәндер