Автотранспортпен ауаның ластануын бағалау

Презентация қосу

Автотранспортпен
ауаның ластануын
бағалау
• Көптеген елдерде автомобиль табиғаттың
өте қауіпті жауына айналды, сонымен қатар
адамға да әсер етеді. Қазіргі кезде 600 млн.
жеңіл, 160 млн. жүк машиналары, 2 млн-дай
қалалық автомобилдер санақталған. Жер
бетінде орташа 1 кв.км-ге 8 автомобилден
келеді. Автомобилдердің двигателдерінде
әлем бойынша 2 млрд-қа жуық мұнай жағар
майы жанады. Осыған байланысты пайдалы
әсер коэффициенті орташа 23%-ды құрайды,
қалған 77 % жылытуға кетеді. Ресейде
автотранспорт күнделікті атмосфераға 16,6
млн. ластаушы заттарды шығарып отырады.
30% қала тұрғындарының аурулары
автокөліктер шығаратын газдардан
ластанатын ауамен байланысты.
• Тольтти қаласының автомобил
транспортының динамикасы мынандай
жылдармен сипатталады: 1989 жылы.
қалада 60 мыңға жуық автомобил саналса,
қазіргі кезде – 150 мыңға жуық
автотранспорт бар. Сонымен, Таким
образом, автотранспорт сегодня стал
основным источником загрязнения воздуха
города. Сайып келгенде ,автотранспорт
бүгінгі күнде қаланың ауасының
ластануында негізгі қайнар көзі болды.Және
де МАИ бағалауынша әр 5-ші автокөлік
Тольтти қаласы – ауаның ластануының
жоғарғы қайнар көзі.Өйткені , АИ-93
жанармайының 50% этилденген болып
табылады.
• Құрал жабдықтар мен материалдар:
калькулятор, блокнот, ручка
• Мектеп жанындағы ұзын шамамен 0,5 км
(500 м) қарқынды қозғалыс жүретін
автотрасса бөлігін алдық.
• Бөліктің ұзындығын қадаммен өлшедік (l,
м),өз қадамымыздың орташа ұзындығын
шамамен белгіледік.
• 20 минут аралығында бөлікте өткен
автокөліктің санын есептедік(14.00 дан
14.20 дейін).
• 20 минут ішінде өткен көлік санын 3 ке
көбейту арқылы 1 сағ ішінде өтетін
автокөлік санын анықтадық .№1 кестені
толтырдық.
№ 1 кесте
Магистралд
ардағы
автокөлік
Автокөлік
қозғалысы 20 мин 1 сағ 1 сағ
түрі ,сапасы ішіндегі жалпы
сапасы( жол(L,км)
N)
Жеңіл 205 615 38.13
автокөлік
Жүк 5 15 0.93
автокөліг
і
Кварталішілік
жол бөлігіндегі
автокөліктің
қозғалысы

Автокөлік 20 1 сағат 1 сағ
түрі мин,сапа ішіндегі жалпы
сы сапасы жол (L,км)
Жеңіл 52 256 9.672
автокөлік

Жүк 2 6 0.372
автокөлік
газель 4 12 0.744
Формула бойынша 1 сағатта өткен әрбір автокөліктің
мөлшері арқылы жалпы жолды есептедік :
• L=N*l
• Бұл жерде N – 1 сағат ішінде өткен әртипті
автокөліктің мөлшері
• L – Бөлік ұзындығы, км.
• № 1 кестенің соңғы бағанын толтырдық.
• Формула бойынша алынған бөліктердегі автокөліктердің
пайдаланған әртүрлі жанармайдың мөлшерін есептедік:
• Q = L * V.
• № 2 кестені толтырдық.
• № 3 кестеден V –ның мәнін алдық.
• Шартты түрде аламыз:
• 90% жеңіл автокөліктер жанармай ретінде
бензинді пайдаланады, ал 10 % - газды;
• Жүк автокөліктері дизелді жанармайды
пайдаланады ;
• Газелдер газды пайдаланады;
•
50% автобустар жанармай ретінде бензинді
пайдаланады, ал 50% - газды.
№ 2кесте
әртүрлі автокөліктердің жанармайды
Автокө Бензи Дизельд
пайдалануыГаз
лік түрі н і
жанарм
ай
Жеңіл 4.118 0.45756
автокөл 04
ік
Жүк 0.3069
автокөл
ік
Газель 3.19362
(квартал ішінде)
Автокөлік бензин Дизельді Газ
түрі жанарма
й
Жеңіл 1.0445 0.116064
автокөлік
Жүк 0.12276
автокөлік
Газель 0.12648
№ 3 кесте
автокөлік түріне байланысты жанармай
шығыны

Автокөлік Жанармай Жанармайды
түрі шығынының ң
орташа салыстырмал
шамасы ы шығыны
Жеңіл 12 0.12
автокөлік
Жүк 33 0.33
автокөлік
Газель 17 0.17
Автобус 42 0.42
• Автокөліктермен шығарылатын зиянды
заттар автокөліктің жүретін
жанармайдың түрі мен мөлшеріне
байланысты.Ауаның негізгі
ластаушылары көмірқышқыл
газ,көмірсутектер және азот диоксиді.
• № 4 кестеде пайдаланылған
жанармайдың түріне байланысты
зиянды заттардың орташа мөлшері
көрсетілген.
• К коэффициенті автокөлік 1 км
жүргендегі қажет жанармайдың 1
литрдегі зиянды заттардың мөлшеріне
тең.
№ 4 кесте
Пайдаланылатын
жанармайдың түріне
байланысты зиянды
заттардың орташа
шығыны. К коэффициент
мәні
Жанарма Көмірқыш Көмірсут Азот
й түрі қыл газ ек диоксиді
Бензин 0.16 0.1 0.04
Дизельді 0.1 0.03 0.04
жанарма
й
газ 0.2 0.04 0.016
№ 5 кесте
Жанармай түріне
байланысты ластауышы
заттардың шығуы.

Жанар Мөлше Көмірқ Көмірс Азот
май рі ышқыл утегі диокси
түрі Q,л газ ді
Бензин 4.743 10.945 1.824 0.73
Дизель 0.3069 0.118 0.035 0.047
ді
жанар
май
Газ 4.27614 3.289 0.658 0.262
Жалпы 9.32604 32.282 6.098 3.443
(Квартал ішінде)
Улы заттардың мөлшері
Жанар Мөлше Көмірқ Көмірс Азот
май рі ышқыл утек диокси
түрі л газ ді
Бензин 1.0445 2.41 0.402 0.161
Дизель 0.12276 0.047 0.014 0.019
ді
жанар
май
Газ 0.11606 0.089 0.018 0.007
Жалпы 1.28332 4.442 0.839 0.474
• Дәл осындай зерттеулер кварталішілік
жол бөлігінде жүргізілді .
• Алынған нәтижелерді салыстыру
арқылы мынадай қорытындыға
келді :Магистралдағы көлік
қозғалысы ,квартал ішіндегі
қозғалыстан біршама жоғары.
• Экологиялық көзқарас жөнінен қандай
автокөлік ,қауіп туғызатын
автокөліктер туралы өз болжамдарын
ұсынды.
• Осы экологиялық проблемаларды
шешудегі ұсыныстарды береміз.
Экологиялық проблемаларды шешу жолдары.
Іштен жану двигателдерін газ тәрізді жанармай түріне
ауыстыру .
Көп жылдық тәжірибе бойынша автокөліктердің
пропан- бутан қоспасындағы эксплуатациясы өте
үлкен экологиялық эффектті көрсетті.автокөліктік
Ластану Әсері газының,ауыр
тасталымдарда көмірқышқыл
Қандағы
металдардың, көмірсутегілердің оттек алмасуын
мөлшері күрт азая
Көміртегі оксиді (СО) түседі.
тежейді,жүйке жүйесін
зақымдайды,жүрек
жұмысын бұзады.
Ісік ауруларының дамуына
Көмірсутектер(CH) әсерін тигізеді.
Көзді және шырышты
Азот оксиді(NO) қабықтарды
тітіркендіреді.
Қорғасын(Pb) Жүйке жүйесін және
сүйек ұлпаларды
зақымдайды.
• Қорытынды:
• Магистралдарда кварталдарға
қарағанда зиянды заттар көп
бөлінеді.Өйткені
,магистралдардағы қозғалыс
қарқыны өте жоғары.
• Газ тәрізді жанармайды
пайдаланса денсаулыққа әсер
ететін зиянды заттар аз бөлінеді.

Ұқсас жұмыстар

АУА МИКРОФЛОРАСЫ

Биоиндикация әдістерін қолданудың негізгі принциптері

Мал қора ауасының шаң - тозаңдармен механикалық қоспалардың, бактериалық ластануын анықтау

Ластаушы заттарды атмосфераға тастауды бақылау

Орман мониторингі

Атмосфералық ауаны зерттеу әдістері

ӨСКЕМЕН ҚАЛАСЫНЫҢ ТОПЫРАҒЫНЫҢ ЖӘНЕ АГРОЦЕНОЗЫНЫҢ ЛАСТАНУЫН БАҒАЛАУ

Химияны оқытудың мақсаттары мен міндеттері

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ АДАМ

ДЕҢСАУЛЫҒЫНА ӘСЕРІ

Пәндер