Белоруссия қаржысы




Презентация қосу
Белорусс
ия
қаржысы
Белоруссияның қаржы және бюджет
жүйесі
Белоруссия мемлекет және бюджет жүйесі
екі буыннан тұрады;
Мемлекеттік бюджет;
Жергілікті бюджет;
Елде бюджеттік жүйені бірлігі жоқ. Барлық
бюджеттер формалды оқшауланған. Әрбір
административтік бірліктің бюджеті
атқарушы билік органмен бекітіледі.
Белоруссияның қаржы жүйесінде
мемлекеттік (орталық) және жергілікті
бюджеттерден басқа бюджеттен тыс қорлар
мен мемлекеттік кәсіпорын қаржысы кіреді.
Экономикалық және қаржылық тепе-теңдікті
есепке ала отырып, мемлекеттік шығындар
және ресурстардың көлемін белгілеу
анықталады. Екінші мәселе – қаржы туралы
заңның жалпы жағдайын бөлшектеу және
Мемлекеттік бюджет.
Белоруссия бюджеті – мемлекеттік қаражаттарды
басқарудың маңызды инструменті. Мемлекет
бюджеттік жүйе арқылы ЖІӨ-нің 20% дейін және
ұлттық табыстың 50%-ын қайта бөліп,
қалыптастырады. Қаржылық жүйесінің барлық
табыстар мен шығындардың шамамен 80%-ы
мемлекеттік бюджет бөлігіне тиесілі.
Орталық бюджет екі бөлімнен тұрады:
I. 90% - соңғы сипаттағы операциялар (қайтарымсыз
қаржыландыру), яғни ағымдағы, азаматтық,
капиталдық және әскери шығындар болып бөлінеді;
II. 10% - уақыт сипатындағы операциялар (несиелер).
Орталық бюджет шығындары тағы екі бөлікке
бөлінеді:
* ағымдағы, бұл өз кезегінде әскери әлеуметтік және
т.б. болып бөлінеді;
*капиталдық, бұл әскери (әскери объекттердің
құрылысы, әскери техникаларды сатып алулар),
шетелдік істерге байланысты шығындар (емшілікті
құру, шекарадан тыс консульствалар сонымен қатар
халықаралық қаржы – немесе мекмелеріне салымдар)
және т.б. кіреді.
Мемлекеттік шығынның айрықша
бөлігі міндетті аударымдар –
салықтар және әлеуметтік
жарнадан көбейеді, сонымен
қатар, ЖІӨ-нің 58% жеткен
мемлекеттік қарыздың көбеюіне
әкеледі. Көптеген европа елдеріне
қарағанда бұл көрсеткіш сөзсіз
төмен, бірақ мемлекеттік қарыз
бойынша пайыздық төлем қазіргі
уақытта 14%-дан жоғары
көрсеткішті құрды.
Бюджеттік процесс.
Белоруссияның бюджеттік процесі 1959 жылғы
декреттер, регламенттер, нұсқаулар, бюджеттік
операциялардың ұлттық шот жүйесінде көрініс
табуы, бюджеттік процесс пен бақылауға қатысты
орталық және аймақтық билік органдардың ролі
мен функциясы және көптеген заңдар констетуция
баптар қатарымен реттелінеді. Белоруссияда
бюджеттік дайындау, қабылдау, атқару және
атқарылғаны туралы есеп құру 3 жылға созылады.
Француздық бюджеттік процестің бірінші сатысы
бюджет жобасын жасау – елдің басты қаржы
органы экономика және қаржы Министрлігімен
бақыланады. Бюджеттік дайындық «бюджеттік
шешімдерді ұтымды таңдау» атауына ие мақсатты –
бағдарламалық әдісті қолданумен жүреді. 9 ай
ішінде әрбір министрліктер мен ведомстволар
нұсқаулар мен бақұылау сандарды жетекшілікке
ала отырып өзіндік смета құрастырады. Содан кейін
барлық сметалар ұштастырғаннан кейіналдын ала
үкіметпен қабылданып, бюджеттік жоба
Бюджеттік процестің екінші сатысы –
бюджеттік қабылдау өз кезегінде 3 айға
созылады. Бюджеттік жоба парламент
қаржы камиссиясының әрбір палатасымен
иқарастырылады. Бастапқы кезде төменгі
палата – ұлттық жиналыста жоба
талқылаудан өтеді. Сонан кейін жоба
жоғарғы палата – сенатқа беріледі.
Егер бюджеттік жоба парламент екі
палатасының біріккен талқылауынан кейін
қабылданбаған жағдайда президент
бюджетті заң ретінде жарлық беруге құқылы.
Үшінші саты – бюджеттік атқарылу.
Кассалық атқарылу Белоруссия банкінде
шоты бар және бюджеттік. Кассалық – есеп-
айырысу операциялары жүргізіліп,
қазынашылық кассалар жүйесі арқылы
жүзеге асады.
Бюджеттік атқарылуын бақылау үш түрге бөлінеді:
әкімшілік, соттық және парламенттік.
Әкімшілік бақылау. Есеп жүйесі иерархиялық
құрылымы бойынша жүргізіледі, яғни жоғарғы
деңгейдегі бухгалтер өзінен төменгі деңгейдегі
бухгалтерлерді бақылап, ал өздері басты
қазынашылыққа бағынады. Белоруссияда қаржы
министрлігінің кабинетімен байланысты, бірақ
басқаруда бұл министрліктің бірде – біреуіне
кірмейтін қаржылық бақылаушы – инспекторлар
корпорациясын білдіретін басты қаржылық
инспекция әрекет етеді. Қаржылық бақылаушылар
мемлекеттік қаржылардың барлық буындарын,
оның ішінде мекеме және қызметі қазынашылық
мүддені қозғайтын жеке ұйымдар мен
кәсіпорындардың есеп жағдайын тексеруге
құқылы. Мысалы ретінде транспорттық және
құрылыс компаниялар т.б. жатады.
Соттық бақылау – ұйымның есеп және есеп
беру жағдайын тексеруі шот поштасымен
жүзеге асырылады. Шот палатасының
юрисдикциясы несиелермен иеленетін
басты бухгалтерияларға таралған.
Мәліметтің толық немесе нақты еместігіне
атқарушы органның жетекшілері жауапты
өз мойнына алады.
Парламенттік бақылау – бюджеттік
атқарылуды қамтамасыз ететін шот
палатасының доклады мен есеп органның
орталық шоттары туралы жалпы деклорация
және жеке министрліктің есеп беруі
жоғарыда көтерілген құжатта негізінде
бюджеттің атқарылғаны туралы заңды
қабылдау мен талқылау барысында жүзеге
асырылады.
Белоруссияда бюджеттік (қаржылық) жыл
колендарлық жылмен сәйкес келеді, яғни 1
қаңтардан басталады.

Ұқсас жұмыстар
Егеменді еркін ел. Дүниетану
Ақша қорларының жиынтығы
Қазақстандағы ең бай кәсіпкерлердің үздік бестегі
КӘСІПОРЫННЫҢ АЙНАЛЫМ ҚАРЖЫСЫ
Қаржы жүйесін ұйымдастыр
Айналым қаржысы
Қаржы жүйесін ұйымдастыру
Компанияның қаржысы
«Қаржы жүйесі»
Айналым қаржысы туралы
Пәндер