Лептоспироз

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік
Университеті

БӨЖ
Тақырыбы: Лептоспироз

Орындаған: Онгарова Д.Б.
Тобы: ВС-303
Тексерген:Омарбеков Е.О.

Семей 2017 жыл
Жоспар
I. КІРІСПЕ

II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1 Лептоспироз қоздырғышы,төзімділігі,симптомдары,індеттік ерекшеліктері

2.2 Патанатомиялық өзгерістер,емі,алдын-алу шаралары

III.ҚОРЫТЫНДЫ

IV. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Кіріспе
Лептоспироз - үй жануарлары мен көптеген кәсіптік, жабайы аңдардың
және адамның зооантропоноздық, табиғи-ошақтық жұқпалы ауруы.
Адамдар мен жануарлардың ағзаларына лептоспиралар терінің аздаған
жарақаты және жарақатталмаған ауыз қуысының, мұрынның, көздің, ішек-
қарынның және несеп ағар жүйелерінің кілегейлі қабықтары арқылы енеді.
Аурудың клиникалық белгілері мен патологоанатомиялық өзгерістер,
жануарлардың қанынан спецификалық антиденелердің табылуы
шаруашылықтың лептоспироздан қолайсыз болуына негіз болады.
Лептоспирозға диагноз барлық жағдайларда лабораториялық
зерттеулермен расталады.
Лептоспироз
Лептоспироз - үй
жануарлары мен көптеген
кәсіптік, жабайы аңдардың
және адамның
зооантропоноздық, табиғи-
ошақтық жұқпалы ауруы.
Лептоспирозбен мүйізді ірі
қара, шошқа, жылқы, қой,
бұғы, ит, түлкі және
жануарлардың басқа түрлері
ауырады.
Лептоспироз індетінің
қоздырғыштарын тарататындар екі
топқа бөлінеді:

екіншісіне - үй жануарлары
(шошқа, мүйізді ірі қара, қой,
ешкі, жылқы, ит), сонымен бірге біріншісіне - қоздырғыштың
антропургиялық табиғаттағы негізгі иелері
(ауылшаруашылықтық) ошақты (резервуары) болып табылатын
құрайтын терісі бағалы торда кеміргіштер мен жәндіктер
ұсталатын аңдар (түлкі, нутрия) жатады;
жатады.
Қатары –
Spirochetalis

Тұқымдастығы–
Leptospiraceae

Туыстастығы –
Leptospira
ҚОЗДЫРУШЫСЫ

Leptospira туыстастығына
екі түр енеді,паразит –
L.interogans және
сапрофитті L.biflexa

Барлық лептоспиралар
морф жағынан
бірдей:денесі жіп
тәрізді,екі ұшы имектеніп
бітеді өте белсенді
қозғалыста болады.

Олар бір-бірінен антигендік
құрамы бойынша
ажыратылады.
Лептоспиралар сұйық, қоймалжың және тығыз қоректік орталарда
өсіріледі. Олардың жақсы өсуі үшін қоректік ортаға үй қоянының немесе
қойдың қан сарысуы қосылады.Соңғы кезде сарысудың орнына альбумин
немесе белоксыз синтетикалық қорек заттарды
пайдаланады.Қоздырушының өсуіне қолайлы температура 38-39℃,
бірақ, лабораторияларда 28-30 ℃ жағдайында өсіріледі,өйткені бұндай
темп-да микробтың өсуі баяуламайды және қоректік ортаның кебуі
бәсеңдейді.
Жануарлардың
несебінде 4
сағ.6-7 күнге
дейін,
бүйрегінде 12
Химиялық ж/е сағ. 12 күнге д-
физикалық н,шошқаның
Төзімділігі фактор-дың тастанды
әсеріне төзімді төлінде-
емес. бірнеше күн,ет
ұлпасында 48
сағ.жаңа
сауылған сүтте
8-24
сағ.сақталады.
ІНДЕТТІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Аурудың
шығуына және
Лептоспирозбен
Жануарларға таралуына жағдай
шошқа ж-е сиыр
лептоспироз туғызатын
жиі ауырады.Үй
аурудың табиғи себептер:жайылы
жануарлары мен Лептоспиралар
ошағында су мның
жабайы жануарлар жануар мен адам
ішкенде,лептоспир нашарлығы,суатта
, кеміргіштер денесіне
алар алып жүретін рдың
ауырады.Мысық,ү жарақаттанған
кемірушілердің ластығы,малды
й және жабайы тері,әр түрлі
өлексесін немесе сапасыз
құстар ауруға кілегейлі
олардың азықтандыру,олар
төзімді болып қабықтар арқылы
несебімен ды
келеді.Лептоспиро енеді.
ластанған жем- антисанитариялық
з зооантрпонозды
шөпті жегенде жағдайда ұстау,әр
ауру болып
жұғады. түрлі жұқпайтын
табылады.
аурулардың орын
алуы.
ДЕРТТЕНУІ
Лептоспиралар организмге енгеннен соң өте
жылдам қозғалуының нәтижесінде тез арада
қанға және ішкі ағзаларға өтеді.Табиғи жолмен
енгенде, алғашқы денеге өткен
жерінде,маңайындағы сөл түйіндерінде көзге
ілігерліктей өзгерістер байқалмайды.

Аурудың бастапқы кезінде аз уақытта дененің
ыстығы көтеріледі.Ауру қоздырушысының
уыттылық факторларына
эндотоксин,гемолизин,фибринолизин,плазмако
агулаза, т.б. жатады.

Олардың әсерінен эритроциттер еріп,кейбір
ұлпаларда және теріде өліеттену пайда
болады.Лептоспиралар бүйректің зақымдануы
нәтижесінде несеппен ұзақ уақыт бойы көп
мөлшерде сыртқы ортаға бөлініп шығады.

Эритроциттердің еріп,гемоглобиннің мол
бөлінуі,оның салдарынан несепте гемоглобин
пайда болуы және билирубиннің көбеюі
нәтижесінде кілегейлі қабықтардың сарғаюы
байқалады.

Ауру жұққан организмнің иммундік икемдігі өз
дәрежесінде болса қоздырушыға қарсы
антидене түзіп, белсенді фагоцитоз
байқалады.Бұның нәтижесінде аурудың беті
қайтып,ішкі ағзалардағы лептоспиралар жойыла
бастайды..
Өтуі және симптомдары

Аурудың инкубациялық кезеңі 3-5 күннен 2-3 аптаға
дейін.Симптомды және симптомсыз түрде өтеді.Симптомды
түрі жіті,жітіден төмен,созылмалы түрде кездеседі.

Жіті түрі – дененің ыстығы көтерілуі,кілегейлі қабықтардың
сарғайып,несепте гемоглобин мен қан болуы арқылы
білінеді.

Жіті түрінде – бұл өзгерістер айқын байқалса,жітіден төмен
өткенде бәсең байқалады.

Созылмалы түрінде – симптомсыз кәдімгідей емес түрде
өткенде аталған белгілері байқалмайды.
Лептоспироздың өтуі мен симптомдарының малдың әр
түлігінде өз ерекшеліктері бар:
Сиыр малында – жас бұзауда жіті өтіп,айқын білінеді.Алдымен,ыстығы 2-2,5℃ көтеріліп,мал
күйзеледі,тәбеті болмайды,іші өтеді.Анемия белгілері басым болады.Нәжісінен қызыл,қызғылт
түс,кілегейлі қабықтарынан сарғыш түс байқалады.Аурудың жіті өтуі,3-10 күнге созылып,өлім
көрсеткіші 50-ға дейін жетеді.Сиырдағы ең басты белгісі-буаз кезінде іш тастауы,бұзауды өлі
немесе шалажансар тууы,аурудың салдарынан малдың бедеу болып қалуы мүмкін.Сауын сиырдың
алғашқыда,сүті қайтып,жазылған соң,2-3 аптадан кейін қалпына келеді.Агалактия ,мастит
байқалады.Созылмалы және жіті түрінде нефрит байқалады.

Шошқада – ешбір симптомсыз жасырын өтеді.Іш тастау
байқалады.Шошқаның ыстығы аз уақытқа көтеріледі.Темп-сы 40,5-
41,5℃ дейін көтеріліп,қайтып кетеді.Өте жіті бомаса да
гемоглобинурия,кілегейлі қабықтардың сарғаюы,өліеттену
байқалады.

Жылқыда – белгілері сиырдағыдай. Жануар тез шаршап,тершең
келеді,аяқ еттері дірілдеп,жүрісі бұзылады,аяғы ақсап,бұлшық
еттері ауырсынады.
Патологоанатомиялық өзгерістер

Малдардың әрбәр түлігінде ұқсас келеді.Дененің
сарғаюы,анемия,гемморагиялық диатез,тері мен кілегейлі қабықтарыдың
өліеттенуі,дегенеративті қабыну байқалады.Бірақ,малдардың түріне,жынысына
байланысты бұл белгілердің басымдығы мен ара қатынасы әр түрлі
болады.Көбінесе,бауыр мен бүйректе өзгерістер байқалады.

Бауырдың көлемі ұлғайып,түрі өзгереді.Түсі-бозғылт сарыдан қызыл күреңге
дейін өзгереді.консистенциясы-болбыр.Паренхимасында өліеттену,қанталаулар
кездеседі.Өт қабы ұлғаяды.

Бүйректің көлемі ұлғайып,түрі өзгереді.Дегенеративті өзгерісі мен қан толуына
байланысты,түсібозғылт қызыл,қызыл күрең,кейде жасыл түске енеді.Бүйректің
майы домбыққан,бозғылт түсті.Қыртысты және жұмсақ қабаттарының
шекарасы білінбейді.
БАЛАУ

Эпизоотологиялық

Эпидемиологиялық

Клиникалық

Патанатомиялық

Бактериологиялық

Серологиялық

Гистологиялық
Тексеру үшін тірі малдың несебі мен қаны,ал өлексенің
жүрегі,бүйрегі,паренхималы ағзалардың кесінділері,көкірек,құрсақ және
жүрек қабындағы сұйық,қуық ішіндегі несебімен алынады.Тастанды төл
тұтастай немесе оның қарны ішіндегісімен және паренхималы ағзалары
зертханаға жіберіледі.
Бактериологиялық зерттеу патматериалдан даярланған препаратты
қараңғы фонда,болмаса иммунофлуоресцеция әдісімен немесе боялған
жағындыда лептоспираларды көру,арнайы қоректік ортада олардың өсінін
бөліп зертханалық жануарларға жұқтырып,биосынама қою арқылы іске
асырылады.

Серологиялық диагностикасы қан сарысуында телімді антиденелерді МАР
немесе АР реакциясында айқындауға негізделген.
Ажыратып балау.Сиыр,қой-ешкіде лептоспирозды
бруцеллезден,кампилобактериоздан,қатерлі
қызбада,пироплазмоздан,листериоздан,вирустық пневмоэнтериттен,ал
шошқада-
бруцеллез,сальмонеллез,тілме,оба,дизентериядан,микотоксикоздардан
ажырату керек.Жылқыда делбеден,ит пен терісі бағалы аңдарда
оба,жұқпалы гепатит,вирустық энтерит және сальмонеллезден ажырату
керек.
Лептоспирозды уақытында анықтау мақсатында жануарлардың
қан сарысуына микроаглютинация реакциясын (кейін - МАР)
жүргізеді:

1) асыл тұқымды кәсіпорындарында, қолдан ұрықтандыру
станцияларында (пункттерде) барлық еркек жануарларды (бұқалар,
қабандар, айғырлар, қошқарлар) жылына екі рет;

2) шошқаларды, ірі және ұсақ мүйізді малдарды, жылқыларды -
тұқымдық және пайдаланушылық мақсаттарда (бордақыланатын
малдардан басқа) барлық малды енгізу (кіргізу) және шығару
(айдау) алдында;

3) лептоспирозға барлық күдікті жағдайда.
Лабораториялық зерттеулердің нәтижесі бойынша шаруашылық (ферма, табын) келесі жағдайларда
лептоспироздан қолайсыз болып саналады:

1) патологиялық материалдан 2) патологиялық материалды
лептоспироздың өсіндісі бөлініп микроскопиялық зерттегенде
алынса; лептоспиралар табылса;

3) тексерілген жануарлардың 20 пайызының қан сарысуында
антиденелер табылған жағдайда. Оң көрсеткіш аз табылса,
несепті микроскоппен тексеру жүргізеді. Несептің
микроскопиялық нәтижесі теріс болса, қайтадан бұрын
тексерілген жануарлардың қанының сарысуын және несебін 15-
30 күннен кейін тексереді.
Алдыңғы зерттелген жануарлардан қайтадан зерттегенде
лептоспира немесе антидене табылса немесе антидененің титрі
төрт есе және одан артық болса, онда шаруашылықтың
қолайсыз екенін көрсетеді.
Лептоспироздың салдарынан іш тастау (өлі туу) болған деп
есептеледі, егер анықталса:

1) іштегі ұрықтың органдарында (ұлпаларда, сұйықтарда) немесе
шаранада лептоспиралар болса;

2) ұрықтың қанының сарысуында антиденелердің лептоспираларға
МАР бойынша 1:5 (антигенмен 1:10) араласында және одан
жоғары.
Жануарларда осы індетке тән клиникалық белгілердің және
патологоанатомиялық өзгерістердің болуы, қанда немесе
үлпершекті ағзаларда (бүйректен басқа) лептоспиралардың
табылуы жануардың лептоспироздан өлгенін көрсетеді.
ЕМІ
Icterohaemorrha
Pomona Canicola Grippotiphosa
giae

Sejroe Tarrasovi Пенициллин Бициллин-3

Окситетрацикли
Стрептомицин Биомицин н Синтомицин

Хлортетрацикли
н Гентамицин Канамицин Тилозин
Лептоспирозға бейім барлық жануарларды келесі жағдайларда
вакцинациядан өткізеді:

• 1)лептоспироздан қолайсыз шаруашылықтарда;
• 2)мал бастарын лептоспирозға тексермей
жинақтайтын бордақылау шаруашылықтарында;
• 3)лептоспироздың табиғи ошағының аймағында
мал жайылғанда;
• 4)шаруашылықтардағы жануарлардың қанынан
МАР-сына оң көрсеткенде;
• 5)отарлы мал шаруашылықты аудандарда.
Эпизоотиялық ошақтарда және қолайсыз
пункттерде жүргізілетін шаралар

Шектеудің шарттары бойынша болмайды:

• 1)жануарларды өсіру, халыққа сату үшін сыртқа шығаруға;
• 2)шаруашылыққа қызмет көрсететін ветеринариялық
маманның рұқсатынсыз қайтадан топтастыруға;
• 3)жануарларды тоғандарға жіберуге және жануарлардың
тоғандардан су ішуіне, шомылуына;
• 4)вакцинация жасалмаған жануарларды, лептоспирозбен
ауырған жануарлар жайылған жайылымға жаюға немесе
лептоспироздың табиғи ошағы аумағында жаюға;
• 5)вакцинация жасалмаған жануарларды ішінде лептоспироз
жұқтыратын кеміргіштер ластаған азықпен азықтандыруға.
Ветеринариялық-санитариялық қолайлы аумақтарда
жүргізілетін алдын-алу шаралары

Жануарлардың лептоспироз ауруына жол бермеу мақсатында меншік және мал иелері,
ветеринариялық мамандар келесі шараларды жүзеге асырады:

• 1) жануарлардың клиникалық жағдайын бақылап, іш тастаудың санын ескереді және лептоспирозға
күдікті жағдайда лабораториялық зерттеу үшін патологиялық материал алуды іске асырады;
• 2)тұқымдық шаруашылықтарды (фермалар), кәсіпорындарды, қолдан ұрықтандыру станцияларын
лептоспироздан қолайлы шаруашылықтардан жинақтауға;
• 3)шаруашылыққа келген барлық жануарларды 30 күндік карантин ішінде лептоспирозға МАР-сымен
сарысуды 1:25 қатынаста зерттейді. Шаруашылыққа тұқымдық мақсатқа әкелген шошқаларды
серологиялық зерттеудің нәтижесіне қарамастан микроскопиялық жолмен лептоспира тасығыштыққа
тексереді. Жануарлардың қандарының сарысуында өзіндік антидене болса немесе несебімен
лептоспиралар бөлінсе лептоспироздан қолайсыз шаруашылықтар үшін қаралған шараларды
жүргізіледі;
• 4)бордақылау шаруашылықтарына дені сау жануарларды лептоспирозға тексермей жинақтауға рұқсат
етіледі, бірақ карантин кезінде олар міндетті түрде лептоспирозға қарсы егіледі;
• 5)жануарларды лептоспироздан қолайсыз шаруашылық жүргізуші субъектілердің, елді мекендердің
малдарымен жайылымдарда, суаратын жерлерде жанасуына тиым салынады; егілмеген жануарларды
лептоспироздың табиғи ошағының аумағында бағуға болмайды;
• 6)тоғандардың жағасында жануарлар үшін жазғы лагерлер құруға болмайды;
• 7)шаруашылық жүргізуші субъектілердің аумағында мал шаруашылығы үй-жайларында және азық
сақтау орындарында үнемі кеміргіштерді жойып отырады.
ҚОРЫТЫНДЫ
Ауру және ауруға күдікті жануарларды оқшаулап,
гипериммунды сарысумен және антибиотиктермен қолдану
нұсқаушасында көрсетілген дозаларда емдейді.
Мұндай жануарларды санитариялық қасапханада сояды,
егер ет өңдейтін кәсіпорынның сою цехында ол болмаса,
сау жануарлардың өнімдерін цехтан алып кеткеннен кейін
жұмыс аяғында жеке алдын-алу шараларын сақтап сояды.
Цехтың ішін және жабдықтарды мұндай жануарлар
сойылғаннан кейін залалсыздандырады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың
жұқпалы аурулары. - Алматы: “Полиграфия-сервис
К°”, 2009.
2.Сайдулдин Т. Жануарлардың жұқпалы және аса
қауіпті аурулары. - Алматы: “Полиграфия-сервис
К°”, 2013.
3.Қасымов Е.И. Індеттану және инфекциялық
аурулармен күрес шаралары. – Алматы, 2009.
4.Ветеринариялық заңдылықтар. 1,2,3- том.- Астана,
2004.

Ұқсас жұмыстар

Лептоспироздың індет ошағында жүргізілетін шаралар

Лептоспирозды диагностикалау

ЛЕПТОСПИРОЗ АХЫЛБАЙ НАЗЕРКЕ НУРЖАНҚЫЗЫ

СПИРОХЕТТАЛАР

Лептоспироз ауруы

Лептоспирозды балау әдістерін меңгеру, індет ошағында сауықтыру және дауалау шараларымен танысу

Жеке індеттану

Ветеринариялық медицина және мал шаруашылығы

Инфекциялық үрдістің патофизиологиясы

Туляремияның түрлері

Пәндер