Хирургиялық аурулар кезіндегі ветеринариялық шараларды ұйымдастыру және олардың экономикалық тиімділігі




Презентация қосу
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік
Университеті

БӨЖ
Тақырыбы: Хирургиялық аурулар кезіндегі ветеринариялық
шараларды ұйымдастыру және олардың экономикалық тиімділігі

Орындаған: Онгарова Д.Б.
Тобы: ВС-303
Тексерген:Жексенаева А.Б.

СЕМЕЙ 2017 ЖЫЛ
ЖОСПАР
2.4 Наркоз,
КІРІСПЕ
наркотикалық 2.5 Экономикалық
заттарға қойылатын тиімділігі
талаптар

2.3 Құрал-
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ: жабдықтарды III.ҚОРЫТЫНДЫ
стерилизациялау

2.2 Операцияның
2.1 Жануарды алдында қолды және IV.ПАЙДЛАНЫЛҒАН
операцияға дайындау операциялық алаңды ӘДЕБИЕТТЕР
дайындау
КІРІСПЕ

Көптеген операциялар мал өмірін,
денсаулығы мен өнімділігін сақтап қалудың
жалғыз жолы болып табылады. Операцияның
жетістігі көптеген жағдайда оны орындау
шеберлігіне байланысты. Сонымен қатар
хирургиялық операцияны жасау кезінде оны
тек жасаған жермен байланыстыруға
келмейді, ол бүкіл организмді қамтиды.
ЖАНУАРДЫ ОПЕРАЦИЯҒА ДАЙЫНДАУ
• Операцияның алдында алдын ала жануардың өмірге мәнді
органдарының жағдайы тексерілуі тиіс: жүрек, өкпе, бүйрек, бауыр.
• Операцияның алдында операциялық бөлмесін ластамау үшін қуықты зәрден
босату керек.
• Жануарды бекіту: Виноградовтың операциялық үстелінде қырынан
жатқызып бекітеді (оң, содан кейін сол).
ОПЕРАЦИЯНЫҢ АЛДЫНДА ҚОЛДЫ ЖӘНЕ ОПЕРАЦИЯЛЫҚ
АЛАҢДЫ ДАЙЫНДАУ

Жануар денесінің кез-келген
бөлігінің денесі, әсіресе аяқтардың
Асептикалық операция жасауға дистальді бөлігінде, анустың,
жағдаймен қамтамасыз ететін жынысты органдардың жанында өте
маңызды шара – қол мен көп микробтар болады, олар тек
операциялық алаңның тәжірибелік беткейде ғана емес сонымен қатар
стерильдігіне жету. бүктемелерде, жараларда, түсіп
жатқан эпителияның қабыршағында,
бездерде болады.

Ветеринариялық дәрігерлердің
қолдары байлам жасағанда, іріндерді
шығарғанда, өлекселерді ашқанда
патогенді микроорганизмдармен
ластанады, осыдан асептиканың
ережелерін сақтауға бөгет жасайды.
ҚОЛДЫ ОПЕРАЦИЯҒА ДАЙЫНДАУДЫҢ НЕГІЗГІ ЗАМАНАУИ
ӘДІСТЕРІ :

Қолғаптарды
қолдану
асептикалық
Спасокукоцкий –
операция жасаудын
Кочергин әдісі –
Альфельд әдісі. жағдайының
Теріні
Жеңілдетілген денгейін
механикалық өндеу
нұсқа – 3 минут жақсартады.
және терең
қолды сабынмен Қолғаптардың
майсыздандыру
және щеткамен бүтіндігін су
үшін жаңа
ыстық суда жуады, құюмен немесе
дайындалған
содан кейін сондай үрлеумен тексеру
ыстық судағы
уақыт қолды 96°- керек. Қолға
мүсәтірлі спиртінің
дық спиртпен қиілген қолғапты
0,5%-дық
өндейді. қосымша спиртті,
ерітіндісін
йодталған спиртті,
қолданады.
хлораминді және
т.б. сіңірген
тампонмен сүртеді.
СПАСОКУКОЦКИЙ –
КОЧЕРГИН ӘДІСІ
АЙҒЫРДЫ ПІШУ

Бекіту. Операцияны
жатқан немесе тұрған
малға
орындайды. Жатқан
оқиғада жығу
тәсілдерінің бірін
қолданып малды
сол жағына жатқызып,
оң жамбас аяғын
операция орыны толық
жақсы ашылғанша
тарта түсе бекітіп
байлайды. Қалған
аяқтарын бос
қалдырады.
ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ КЛИНИКАДА АЙҒЫРЛАРДЫ
ПІШУ
Пішу ветеринариялық хирургияда көп кездесетін операцияларға жатады.
Асқынудың этиологиясы: негізінен операция техникасы бұзылса,
антисептика, асептика ережесі сақталмағанда және операция таза емес
алаңда жасалса асқынулар болады.
Пішуден кейінгі асқынулар төмендегідей жіктеледі: ерте қан ағу, кеш
қан ағу, операциядан кейін жануарлар антисанитарлық жағдайда күтіліп,
организмнің жалпы қорғаныс күші азайғанда және табиғи саңалаулары
кеңдігінен (шап, ен, кіндік т.б.) болатын асқынулар тіркелген.
Жануарларды пішу алдында зерттеу керек. Оларды пішетін
шаруашылықтарда індетті инфекциялық аурулардың тұтануы және жаңа
ошағы анықталғанда пішуге болмайды. Табиғи саңылаулары кең жануарлар
(қоян т.б.) сақтықпен пішкен жөн. Іріңді операциядан соң пішуге қатал тиым
салынады.
ХИРУРГИЯЛЫҚ ОПЕРАЦИЯ КЕЗІНДЕ ҚОЙЫЛАТЫН
ТАЛАПТАР:

Малдарға ем жасалынып жатқан
кезде санитарлар әр түрлі жолмен Операциядан кейін, келесі
түскен бөлінген, ластанған операцияға дейінгі уақыт ішінде
нәрселерді алып, орнын ылғалды бөлмені жинайды, тазалайды және
әдіспен сүртіп, дезинфекция дезинфекция жасайды;
жасайды.

Емдеу бөлмесінде температура 22- Арнайы жоспар бойынша операция
25 градус С, 50 пайыздық жасалмайтын күні, бөлмені
ылғалдылық және жақсы түгелдей жинап, тазалап және
тоңазытқыш болуы шарт. Клиника толық дезинфекцияланады,
бөлмесін дезинфекциялау үшін операция жасардын алдында
бактериялды лампалар тағыда соңғы рет шаң-тозаңнан
қолданылады; сүртіп тазаланады;
ЗАМАНАУИ ЖАБДЫҚТАРМЕН ЖАБДЫҚТАЛҒАН
ВЕТ КЛИНИКА
Бактериоцитті ультракүлгін
лампаларды операция бөлмесінде
Бөлмедегі ауа, оның қолдануға болады. Лампаларды
қабырғалары, іші, оның ішіндегі қойғанда олар өз айналасына
құрал-жабдықтар және т. б. микробтарды өлтіретін 2-3 метрлік
заттар дезинфекцияланады. алаң жасайды. Сондықтан
лампаларды әр екі метр сайын қою
немесе жылжыту керек.

Клиникалық практикадан операция
Егерде лампалармен бірге Операция
бөлмелеріне сапалы дезинфекция
бөлмесін ауамен тоңазытса онда
жасалса, асептикалық операциялардан
микробтардың жойылуы 70-90 пайыз
соң, іріңдеп асқыну 3-3,5 есе
артатындығы анықталған.
азайғандығы дәлелденген.

Емдеу бөлмесінің тазалығын, дезинфекция
жасап, жиналуын ұйымдастыру және оны
бақылау бекітілген дәрігердің міндеті болып
саналады. Асептикаға бөлмеден басқа, хирургтың
қолын тазалау, операция жасайтын жерді өңдеу,
тігін - таңғыш материалдарын дезинфекциялау
жатады.
"МЕДВЕТ« ветеринариялық операциялық
орталығы
ҚҰРАЛ-ЖАБДЫҚТАРДЫ СТЕРИЛИЗАЦИЯЛАУ

• ҚАЙНАТУ,
• ФЛАМБИРЛЕУ,
• ХИМИЯЛЫҚ СТЕРИЛИЗАЦИЯ
• ҚАЙНАТУ

Барлық металл құрал-жабдықтар сілтілер –
1% карбонат натрий ерітіндісі, 3%-дық
тетраборат натрий (бура) ерітіндісі, 1%-дық
күйдіргіш натрий ерітіндісі қосылуымен
стерилизацияланады. Сілтілер
стерилизацияның әсерін жоғарлатады,
тұздарды тұндырады, коррозияның пайда
болуын және саймандардың қараюын алдын
алады.
Қайнатудың алдында саймандарды
тазартады, күрделі және үлкен саймандарды
бөлшектейді, инъекциялық инелерді
мандрендерден босатады, саймандардың
өткір және шыны бөліктерін дәкеге орайды.
Арнайы сауыттарда қайнатады –
стерилизаторларда: қарапайым және электр.
ТІГУ МАТЕРИАЛЫН СТЕРИЛДЕУ
Лигатура мен тігісті салу үшін жібек, зығыр,
мақта-мата, синтетикалық жіптер және де
кетгут, окцелоннан жіптер, Русар-С
қолданылады.

Жібекті стерилизациялау. Жібек жіптерін
жуанты әртүрлі, ұзындығы 8 м ораммен
немесе ампулады шығарады. Барлығы № 0000
және № 8 дейін 12 номер. Стерилизациялау
үшін жібекті сулеманың қолануы мәні зор.

Денниц әдісі. Жібекті 15 минут бойы
сулеманың 0,1% ерітіндісінде қайнатады және
сонда сақтайды.

Кохер әдісі. Жібекті 12 сағатқа эфирге салады,
содан кейін сол уақытқа 960 спиртке. Сосын
жібекті сулеманың 0,1% ерінтісінде 3
минуттан 10 минутқа дейін қайнатады және
сонда сақтайды. Операцияның алдында
жібекті тағы да қайнатады.
• Мақта-мата жіптерін
стерилизациялау. Садовский әдісі
бойынша немесе 24 сағатқа
формалиннің 4%-дық ерітіндісіне
салады.
• Кетгуті стерилизациялау аса
ұқылыптылықты талап етеді,
өйткені оны ұсақ қара малдың
ішегінің кілігей асты қабатынан
жасайды, сондықтан онда патогенді
микроорганизмдердің споралары
болу мүмкін. Кетгутте 7-30 күндер
арасында тірі организмнің
ұлпаларында сорылу қасиеті бар.
Кетгутегі бар тромбокинетикалық
субстанциядан онда гемостатикалық
қасиеті болады. Орамада немесе
ампулада шығарылады.
СТЕРИЛИЗАЦИЯ ЖӘНЕ ДЕЗИНФЕКЦИЯЛАУ
БӨЛМЕСІ
ТАҢУ, ЖӘНЕ ХИРУРГИЯЛЫҚ КҮНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН
МАТЕРИАЛДАРЫНЫҢ СТЕРИЛИЗАЦИЯСЫ
Таңу және хирургиялық материалдарын қысым
астында автоклавтарда стерилизациялайды. Кейде оған
фарфор, шыны ыдыстарды, эмаль шараларын,
ерітінділерді және т.б. салады. Автоклавтаудың алдында
материалдарды бикстерге тығыз орналастырады. Егер
олар болмаса – кенеп қаптарға немесе пакеттерге. 0,5 атм.
қысым 115 оС; 1 атм. - 120°С; 2 атм., - 134оС
температураға сәйкес. Қажетті уақыт өткеннен кейін
жылытуды тоқтатып, буды шығарады және бикстерді
алады.

Булық стерилизатор – модификациясы әртүрлі екі
қабатты қабырғалармен металл казан (12 сурет). Булық
стерилизатордың тортырылуы келесі реттілікте жүзеге
асырылады. Сулы-булы камераның кранын жабады,
автоклавтың қақпаған ашады, құйғыш арқылы суды су
өлшегіш шынының 2/3 деңгейіне дейін суды құяды.
Жұмыс істеп тұрған камераға ашық тесіктермен биксқа
материалды салады, қақпақты қақтты жабады және
болттарын қысады, герметикалылығын тексергеннен
кейін жылыту көзін қосады және 15-20 минут бойы буды
жібереді, кранды жабады және стерилизациялау үшін
қажетті деңгейге дейін қысымды жоғарлатады.
НАРКОЗ, НАРКОТИКАЛЫҚ ЗАТТАРҒА ҚОЙЫЛАТЫН
ТАЛАПТАР

-ұйқыны шақыратын -әлсіз байытылған
мөлшер өмірлік маңызы заттарды қолдануға
-әсердің тездігі;қозу
бар орталықтарды сал мүмкіндік беретін
сатысының болмауы;
қылатын мөлшерден жеткілікті әсер ету
алыс тұруы қажет; күші ;

-тыныс алу мен қан
айналым жүйелеріне,зат
-қолдануға жеңілдігі
алмасуға және - ұлпаларға тітіркенгіш
және наркоздан тез
паренхиматозды әсердің болмауы;
оянуы;
мүшелерге зиянды
әсердің болмауы;

- үнемшілдігі, сақтауға
төзімділігі;
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІ

Қазіргі таңда ветеринария саласында хирургиялық
операция жасау өте жоғары деңгейде дамуда.
Заманауи құрал-жабдықтарды пайдалана отырып,
жануарлардың өмірін сақтап қалу өте маңызды.
Барлық ветеринария саласында қызмет
атқаратын мамандардың негізгі мақсаты -
малдың өнімділігі мен қоңдылығын сақтап,жоғары
сапалы өнім алып мемлекеттің экономикасын
көтеру болып табылады.
ҚОРЫТЫНДЫ

Емдеу бөлмесінің тазалығын, дезинфекция
жасап, жиналуын ұйымдастыру және оны
бақылау бекітілген дәрігердің міндеті болып
саналады. Асептикаға бөлмеден басқа,
хирургтың қолын тазалау, операция жасайтын
жерді өңдеу, тігін - таңғыш материалдарын
дезинфекциялау қажет.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1.Менеджмент в ветеринарии и организация
ветеринарного дела: учебник / Хусаинов Д.,
Ахмедсадыков Н., Шабдарбаева Г. и др.- 2-е изд., доп.-
Алматы: Нур-Принт, 2015.- 573 с.
2.Ахметов Қ.Ғ. Менеджменттің негіздері (Оқу құралы),
Орал. 2005
3.Жакенова, Б.Қ. Менеджмент негіздері: Оқулық / Б.Қ.
Жакенова; Қ.Б. Тәмпішева, Л.М. Мақсатова.- Астана:
Фолиант, 2007.- 260б.
4.Рахимбаев А.О,Сабатаева Б.О, Менеджмент, Алматы.
2006

Ұқсас жұмыстар
Жұқпалы ауру кезіндегі ветеринариялық шараларды ұйымдастыру және олардың экономикалық тиімділігі
Шалабай ЖШС
ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ ШАРАЛАРДЫ ЖОСПАРЛАУ
Хирургиялық аурулар
Ауыл шаруашылық жануарлардың жұқпалы және инвазиялық аурулары кезіндегі ветеринариялық шараларды келешектік жоспарлау
Қазақстан Республикасындағы ветеринария саласы
Індетке қарсы шараларды жоспарлау және карантин мен шектеу шараларын ұйымдастыру
Өндірістік мал шаруашылығындағы ветеринариялық менеджмент
Алғашқы медициналық көмек
Жұқпалы аурулар туралы
Пәндер