Етті қайта өңдеуші кәсіпорындағы ветеринариялық менеджмент

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік
Университеті

БӨЖ
Тақырыбы:Етті қайта өңдеуші
кәсіпорындағы ветеринариялық менеджмент
Орындаған: Онгарова Д.Б.
Тобы: ВС-303
Тексерген:Жексенаева А.Б.

Семей 2017 жыл
Жоспар
I. КІРІСПЕ

II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1 Ет өңдеуші кәсіпорындарда мемлекеттік ветеринариялық қадағалаудың
қызметі

2.2 Ет және ет өнімдерін дайындауды сақтауды, қайта өңдеуді жүзеге
асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық талаптар

2.3 Мәселелер

2.4 Шаралар

III.ҚОРЫТЫНДЫ
Кіріспе
Агралық секторда бірінші кезекте ет беретін мал
шаруашылығын дамыту керек. Ол үшін малдың барлық
тұқымдарының басын көбейтуге себін тигізетін шаралар
ұйымдастыру жəне ауылшаруашылық өндірісін көбейтуді
қамтамасыз ететін инновациялық технологияларға
негізделуі тиіс. Міне, бұл ауыл шаруашылығын
индустрияландыру болып табылады. Біз малды қалай
ұстауды, қалай бағып-қағуды білеміз, бірақ одан қалай ақша
жасауды білмейміз. Сондықтан шетел тəжірибелерінің
көптеген əдістерін қолдана отырып, жаңа технологиялардың
көмегімен экспорт потенциалын жоғарылату қажет .
2.1 Ет өңдеуші кәсіпорындарда мемлекеттік ветеринариялық қадағалаудың
қызметіне енеді:

қайта өңдеуге түскен құралдардың, технологиялық,
малтегі өнімдері мен кəсіпорында жуу,
тоңазытқыштық
шикізаттарының дезинфекциялау,
жабдықтардың, өндірістік
ветеринариялық жолдаушы дезинсекциялау жəне
жəне қоймалық бөлмелердің
құжаттарға сəйкес келуін дератизациялау жүргізуді
санитариялық жағдайына
анықтау; бақылау;
бақылау жүргізу;

анықталған Өз уақытында вет-лық
ветеринариялық өнімдерді қоймалау
конфискаттардың тех-лық
таңбалардағы жəне кезіндегі ветеринариялық-
мақсатта өңделуіне немесе
штамптардағы жазулардың санитариялық ережелердің
утилизациялануын
еттерде болуы жəне орындалуына бақылау
бекітілген вет-лық талаптар
олардың сəйкес жүргізу;
бойынша бақылау;
келуін анықтау;

кəсіпорыннан
еттердіңпартияларына қара шикізат ретінде
шығарылатын өнімдердің
у ж-е ветсан бағалауды, қолданылатын жəне одан əрі
ветсан бағасының
ветсан қорытынды беру қайта өңдеуге
нəтижесіне байланысты
арқылы жүргізу жəне қажет жатқызылатын өнімдерді
ветсан жолдаушы
жағдайда зертханалық тазалау жəне өңделу
құжаттардың анықталған
зерттеуге сынама алу; сапасын бақылау;
үлгісін толтыру.
2.2 Ет және ет өнімдерін дайындауды (жануарларды сою), сақтауды, қайта
өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық
(ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Ет өңдеуші объектілер жұмысқа жарамды күйдегі ветеринариялық-
санитариялық мақсаттағы объектілерімен:

1) етті жəне ет өнімдерін, жануарлардан алынатын шикізатты өңдеу үшін
жеткізетін автокөлікті жууға жəне дезинфекциялауға арналған тұрақты
дезинфекциялық жуу пунктімен немесе алаңқаймен немесе дезинфекциялаушы
тосқауылмен;

2) жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты бақылау жəне
ветеринариялық-санитариялық сараптау үшін жабдықталған ветеринар
мамандарға арналған үй-жайлармен;

3) етті жəне сойылғаннан кейінгі өнімдерді олар өңделгенге дейін уақытша
сақтауға арналған оқшауланған тоңазытқыш камерамен;

4) сарқынды суды зарарсыздандыратын құрылыспен жабдықталады.
Жуу бөлімшесі су өтпейтін еден, мүкəммалды, көлік құралдарын жууға жəне дезинфекциялау үшін жедел
бу, ыстық жəне суық су, сарқынды суды кəрізге ағызуға арналған жол болады.

Өндірістік цехтардағы (үй-жайлардағы) жəне санитариялық блоктағы қабырғалар мен бағаналардың
панельдері кемінде екі метр биіктікте қапталады.

Төбелердің жəне ілінетін арматуралардың бетінде кірдің жиналып қалуына, бөгде бөлшектердің үгіліп
түсуіне, тамақ өнімдерінде конденсаттардың түзілуіне немесе олардың көгеруіне жол берілмейді.

Ет өңдеу объектілерінің барлық үй-жайларының едендері тегіс, жылтыр болады, су өткізбейтін
материалдан жасалады.

Жуу жəне дезинфекциялау құралдары бөлек үй-жайда сақталады.

Қойма үй-жайлары таза ұсталады жəне үнемі дезинсекцияланады жəне дератизацияланады.
ЕТ ӨҢДЕУ ОБЪЕКТІСІНДЕГІ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСС МЫНАЛАРДЫ
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕДІ:

• 1) шикі жəне дайын өнімдер ағынының қиылысуы мен араласуын болғызбау;
• 2) өңдеу үшін түсетін шикізат пен қосалқы материалдардың ветеринария жəне денсаулық сақтау
саласындағы заңнама талаптарына сəйкестігін бақылау;
• 3) ілініп тұрған ет ұшаларын еденге, қабырғаға жəне технологиялық жабдықтарға тигізбеу;
• 4) қан ағызу, ұшаларды тазарту жəне жуу учаскелерінде бөлігінде сұйықтықтардың арнайы көлбеу
астаушылар арқылы траптарға ағуы;
• 5) азық-түлік шикізатының (тоңмай шикізаты, ішек-қарын, тағамдық қан, субөнімдер) берілуін бір-
бірінен бөлектеу, оларды санитариялық өңдеудің оңай болуы;
• 6) тағамдық емес қалдықтарды ерекше түске боялған жəне мақсаты туралы жазбасы (таңбасы) бар
арнайы ыдысқа жинау;
• 7) ветеринариялық конфискаттарды (ветеринариялық-санитариялық сараптама кезінде жарамсыз
деп табылған ұшалар мен органдар) бөлек жабдықталған ағызғыштарға немесе ерекше түске
боялған, жылжымалы, жабылатын арнайы ыдыстарға жинау;
• 8) сойылатын жануарлардың аса қауіпті ауруларына күдік туындаған немесе ол анықталған
жағдайда «Тоқта» деген түймешенің көмегімен конвейерді ветеринар дəрігердің жұмыс орнынан
шұғыл тоқтату (технологиялық процесс толық автоматтандырылған жағдайда);
• 9) ұшалар, субөнімдер жəне сойылғаннан кейінгі басқа өнімдер санитариялық өңделгеннен,
ветеринариялық-санитариялық сараптама жасалғаннан жəне таңбаланғаннан кейін ғана оларды
тоңазытқышқа жіберу;
• 10) жұмыс орындарына суық жəне ыстық су жеткізу, ал ішекті сұрыптау (есу) үшін сығылған ауа
беру.
• Ет өңдеу объектісі ауа температурасын өнім түріне қарай 0 0С-дан 30 0С-ға дейін жəне
ылғалдығын 60%-дан 95%-ға дейін реттеу мүмкіндігімен қамтамасыз ететін тоңазытқыш
камераларымен жəне мұздатқыштармен жарақталады.
• Шикізат пен өнімдерді сақтауға арналған штабельдер қабырғалар мен тоңазыту аспаптарынан
кемінде 30 сантиметр қашықтықта орналасады. Штабельдердің арасынан жүретін жолдар
қалдырылады.
• Суытылған жəне тоңазытылған ет ілінген күйінде сақталады.Шартты түрде жарамды деп
танылған ет осы мақсат үшін арнайы пайдаланылатын оқшаулағыш-тоңазытқыштарда немесе
тоңазытқыштың бөлек камераларында сақталады.
• Ет өңдеу объектісі өндірістік цехтардағы сарқынды суларды: тоңмай араласқан, тоңмай
араласпаған, шаруашылық-тұрмыстық жəне ластанбаған өндірістік суға арналған ішкі кəріздің
бөлек желілерімен жабдықталады.
• Кəрізге немесе жергілікті тазарту құрылыстарына ағызылғанға дейін сарқынды су механикалық
тазартудан өтеді. Тоңмай араласқан су май тұтқыштардан өткізіледі.
• Сарқынды суды қабылдауға арналған шұңқыр бетондалуға, өндірістік ғимараттан кемінде 20 метр
қашықтықта орналасуға, қақпақпен жабдықталуға жəне 2/3 көлемі толған кезде толуына қарай
тазартылуға тиіс.
• Тазарту мен дезинфекциялау ыңғайлы болуы үшін ет пен ет өнімдерін тасымалдауға арналған
көлік құралдары жəне/немесе контейнерлер тегіс болуға жəне өнімдердің орнанолептикалық
қасиеттері мен адамдардың денсаулығына ықпал етпейтін материалдардан жасалуға тиіс.Көлік
құралы өнімді жəндіктер мен шаңнан тиімді қорғау, сондай-ақ сұйықтықты құрғату
құралдарымен жабдықталады.Көлік құралы жаңа сойылған етті ілуге арналған тоттанбайтын
ілгектермен жарақталады, олар ұшаларды, жарты ұшаларды, ұшалардың төрттен бірін
тасымалдаған кезде еттің еденге тиюін болғызбайтындай биіктікке орнатылады.
Көлік құралдарында немесе контейнерлерде тірі жануарлар немесе кез келген басқа жүк
тасымалданғаннан кейін оларды ет жəне ет өнімдерін тасымалдау үшін пайдалануға жол
берілмейді.
Өндіріс объектілерінің аумағына қойылатын ветеринариялық
(ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Өндіріс объектілерінің аумағы
тұтас қоршаумен қоршалады жəне
бөгде адамдар мен қаңғыбас
жануарлардың санкциясыз кіруіне
жол берілмейді.

Кіреберіс жолдардың, көлік жүретін
жолдар мен жаяу жүргіншілер
жолдарының, тиеу-түсіру алаңдары
мен өткелдердің су өткізбейтін, жууға
жəне дезинфекциялауға қолайлы
қатты жабыны болуға тиіс,
атмосфералық, еріген жəне жуынды
су кəрізге ағызылады.
Бүгінгі таңда ауыл шаруашылығында шешімін таппаған
үш үлкен мәселе бар:

1. техниканың
тапшылығы жəне
ескіруі;

2. мал
шаруашылығынң
экспортталмауы;
3. ауылшаруашылық
өнімдерін сатып алу,
өңдеу мəселесі;
2.3 МӘСЕЛЕЛЕР
• ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кəсіпорындары
технологиялық жабдықтарының тозу деңгейінің жоғары болуы
(50 % жоғары);
• ауыл шаруашылығы шикізатын өнеркəсіптік қайта өңдеу
деңгейінің төмендігі;
• шикізаттың жоқ болуынан қайта өңдеу кəсіпорындары
қуатының жұмсалынбауы;
• қайта өңдеу өнімдерінің бəсекеге қабілеттігінің жеткіліксіз
деңгейі жəне нəтижесі ретінде олардың кейбіреуі бойынша
импорт үлесінің жоғары болуы;
• тамақ өнеркəсібі кəсіпорындарының кəсіпорынды басқару
жүйесіндегі бірыңғай нормаларға, оның ішінде экологиялық
қауіпсіздік нормаларына сəйкес болмауы;
• халықаралық стандарттар талаптарына сəйкес аккредиттелген
зертханалардың жоқтығы;
2.4 ШАРАЛАР
• қайта өңдеу кəсіпорындарының айналым қаражатын толтыру үшін жəне техникалық жəне
технологиялық қайта жарақтау үшін қаржы институттарынан алған кредит ресурстарының сыйақы
ставкасын субсидиялау бойынша бюджеттік бағдарламалармен барынша қамтуға жағдай жасау;
• тауарлардың азық-түлік топтары бойынша тарифтік қорғау деңгейін көтеру;
• ұлттық стандарттар мен АӨК өніміне əзірленген техникалық регламенттерді ИСО жəне ХАССП
талаптарына сəйкес халықаралық сапа стандарттарымен үйлестіру;
• АӨК өнімдеріне мемлекеттік стандарттарды жəне техникалық регламенттерді əзірлеу жəне оларды
енгізу;
• АӨК субъектілерінің менеджмент жүйесінің халықаралық стандарттарына сəйкес сапа
менеджменті жүйесін əзірлеуге, енгізуге жəне сертификаттауға кеткен шығындарын субсидиялау;
• мал шаруашылығы дамыған өңірлерде мал жүндері мен терілерін қайта өңдеу бойынша
технологиялық жабдықтар салу жəне сатып алу;
• халықаралық нормаларға сəйкес жəне ХЛП мен ХАССП принциптерін ескере отырып, АӨК қайта
өңдеу салаларында өнімді жəне мал шаруашылығы шикізатын қайта өңдеудің қауіпсіздігін
бақылаудың технологиялық тізбегін енгізу;
• Қазақстан Республикасында тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін тиімді бақылау жүйесін ұйымдастыру
үшін шетел тəжірибесін тарту;
• биязы жүнді қайта өңдеу өндірісін дамыту;
• вакуумды орамдағы блогты ет жəне ірі кесекті ет өндіретін етті қайта өңдеу кешендерін
ұйымдастыру.
Аграрлық ғылымды дамытудың және мамандарды дайындаудың
басты жолы мынадай мақсаттарға бағындырылуы керек:

Агротехнологияларды шетелдік трансфертпен
қамтамасыз ету;

АӨК-нің инновациалық жүйесін құру, жобаларды
іске асыру;

Алдыңғы қатарлы инновациялық технологиялар жүйесін
енгізіп, ауылшаруашылық өнімдерін барынша сапалы
дайындауға күш жұмсау керек, онсыз біздің өнімдердің
бəсекеге қабілеттілігін жоғарлату мүмкін емес.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қайта өңдеу саласын дамыту үшін,
алдымен, қайта өңдеу кəсіпорындарын
техникалық жəне технологиялық қайта
жабдықтау қажет. Сонымен қатар, қайта
өңдеу қуаттылығын сапалы шикізатпен
толықтай қамтамасыз ету жөнінде жұмыстар
жүргізу керек.
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Менеджмент в ветеринарии и организация ветеринарного
дела: учебник / Хусаинов Д., Ахмедсадыков Н., Шабдарбаева
Г. и др.- 2-е изд., доп.- Алматы: Нур-Принт, 2015.- 573 с.
2.Ахметов Қ.Ғ. Менеджменттің негіздері (Оқу құралы),
Орал. 2005
3.Жакенова, Б.Қ. Менеджмент негіздері: Оқулық / Б.Қ.
Жакенова; Қ.Б. Тəмпішева, Л.М. Мақсатова.- Астана:
Фолиант, 2007.- 260б.
4.Рахимбаев А.О,Сабатаева Б.О, Менеджмент, Алматы. 2006

Ұқсас жұмыстар

Етті қайта өңдеуші кәсіпотындағы ветеринариялық менеджмент

Малды өңдейтін кәсіпорындар мен оларға қойылатын ветеринарлықсанитарлық талаптар

Темір жол, автокөлік, әуе көліктерін және құрал жабдықтарды, тараларды ветеринариялық-санитариялық өндеу

Бұдан басқа, мал шаруашылығы жергілікті халықтың атадан келе жатқан дәстүрлі кәсібі

Жабайы, кәсіби құс еттерін ВСС

Қалалық ветеринариялық қызметті ұйымдастыру

ҚҰСТЫҢ ЛАРИНГОТРАХЕИТІ

Кәсіпорындағы еңбек мотивациясы

Өндірістік қауіпсіздік

Ветеринариялық дәрігердің қызметтік нұсқауылығы

Пәндер