Жануарлардың филяриатоздары және оларға қарсы ветеринариялық- санитариялық шаралары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік
Университеті

БӨЖ
Тақырыбы: Жануарлардың филяриатоздары және оларға қарсы ветеринариялық-
санитариялық шаралары

Орындаған: Онгарова Д.Б.
Тобы: ВС-303
Тексерген:Ыгиева А.С.

Семей 2017 жыл
Жоспар
I. КІРІСПЕ

II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1 Жылқы парафиляриозы

2.2 Тақтұяқтылар онхоцеркозы

III.ҚОРЫТЫНДЫ

IV. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Нематодалар жануарлардың әртүрлі
мүшелері мен ұлпаларында мекендейтін
тоғышар жұмыр құрттар класының өкілдері.
Дене пішіндері жұмыр, жіпше тәрізді, арқан
тәрізді, тұрқылары әрқилы. Асқорыту, жүйке,
зәр бөлу және жыныс мүшелері жақсы
дамыған.
Жылқы парафиляриозы

Тегі -
Filariata

Тұқымдас
ы–
Filariidae

Туысы -
Parafilaria
multipapill
osa
парафиляриалар ақ түсті;

жіңішке жұмыр құрт;

ҚОЗДЫРҒЫШЫ бас құрылымы күрделі;

денесі бүртіктермен көмкерілген;

еркегінің екі тең емес спикуласы бар;

ұрғашысының жыныс тесігі дененің бас
жағында; [1].
Өсіп-өнуі
теріні және оның қан
тамырларын жаралап,
қанын ағызады.

Жылқыны қансорғыштар
Құрт жүмыртқаларынан шақ- кан сәтте, олардың
бірнеше минут н-е бірнеше түмсығында жиналған
сағаттан соң балаңқүрттар балаңқүрттар тері ішіне түсіп,
қалыптасып, тері сыртына қан тамырларына енеді, одан
шығады. әрі 9 ай не 1 жыл бойы дамып,
ересек паразитке айналады.

Аралық иесі 1 қансорғыш Жәндік денесінде парафилярия
шыбын – Haematobia atripalpis балаңқұрты екі рет түлеп, 10-15
жылқы терісінен тамшылап күннен кейін жұқпалы
тұрған қанды сорып, нематода залалдағыш сатысына жетеді
балаңқүртын жүқтырады. [2].
Эпизоотологиясы

оңтүстік

оңтүстік -
шығыс
Аурудың өрбуі және сырт белгілері

Паразит орналасқан
жерін ісіріп
Парафилярия қоздырғыштары теріні және онда томпайтып, көлемі
орналасқан қан тамырларын зақымдайды. бұршақ дәніндей
көптеген төмпешіктер
түзеді.

Кешке қарай және түнде қан
сорғалау тоқталып, жоқ
Бұларды көбінесе
болып кетеді. Ертеңіне таң
жылқының мойын тұсынан, Олар күннің ыстық күндері
атып, күн қызысымен қан
жауырынынан, шоқтығынан, тесіліп-жарылып, ішінен
ағу қайталайды. Аталған
жотасынан, қабырғаларынан тамшылап қан аға бастайды.
көрініс ұзаққа созылады,
т.б. көруге болады.
тіпті күзғе дейін жалғасады
[3].
Ауруды анықтау үшін, клиникалық
белгілері- не сүйену қажет. Жаз айларында
тері жараларынан сорғалап аққан қанды
немесе олардың қарақошқыл болып,
Диагностикасы тобарсып кеуіп қатып қалған орындарын
көруге бол ады. Т еріден тамшылаған қан
жүғын- дысынан қүрт жұмыртқасы мен
балаңүүрттарын тауып, диагноз- ды
нақтьшайды. Өлексенің тері астындағы
шелінен паразиттерді іздестіреді [3].
ЕМІ
Эквален дәрісін 0,004 г/кг. мөлшерде 3 күн
қатарынан тері астына егеді.
Сақтандыру

Жаз айларында, күннің шыжып тұрған
шағында, гематобия шыбындарының
көбейген кезінде, жьлқыны жабық
қораларда не лапастарда ұстаған
дұрыс,малды түнде жайған жөн. Малға
реппелентті инсектецид дәрілерін оқтын-
оқтын бүркіп, жәндіктерді жуытпау керек
[3].
Тақтұяқтылар
онхоцеркозы
Тақтұяқтылар онхоцеркозы

Тегі –
Onchocerca
cervicalis

Тұқымдасы -
Filariidae

Туысы –
O.reticulata
онхоцерктердің сыртқы

Қоздырғышы
қабығы қатты және
иректеліп келген.

ұзындығы 80 см; ені
0,15-0,3 мм.

еркегінің тең емес
үлкенді-кішілі екі
спикуласы бар.
ұрғашысының бәтегі
дененің бас жағынан
ашылады [1].
Өсіп - өнуі
Аралық иесі Culicoides
туысьша жататьн Құмытылар қан сорған
құмьгғының көптеген сәтте, қанмен бірге
түрлері. Олар көп жерде микроонхоцерктерді де
тараған өте уақ қансорғыш қабылдайды.
жәндіктер.

Жәндіктер
Жәндік денесінде аталған
балаңқұртгар 20-25 күн малға қайта шабуыл
аралығында өсіп, жұқпалы жасағанда,олар
сатысына жетеді. микроонхоцерктерді
жұқтырады.

Олар қан ағымымен үйренген
сіңір-тарамыстарына жетіп, 4-
5 ай шамасында ересек
паразитке айналады. Ақтық
иесіндегі паразиттің даму
мерзімі жете анықталмаған
[2].
Дала
Оңтүстік,
ЭПИЗООТОЛОГИЯС алқаптарында,жазд
Ы Оңтүстік – Шығыс
а жайылымда
Қазақстан
көптеп кездеседі.
АУРУДЫҢ ӨРБУІ

Тоқыма үлпалар арасына
жалқаяқ жиналады, Іріңдеткіш
ісіктер пайда болады, микробтармен асқынған
Желке,мойын,арқа, олардың көлемі шоқтық тұсындағы
жауырын сіңірлеріне біртіндеп үлкейе ұлпалар,күрделі пат-лық
орналасқан онхоцерктер, бастайды. Қабыну бара- өзгерістерге
оларды жарақаттап бара созылмалы түріне ұшырайды.Сирақ
қабындырады,
ауысады. Кезбе сіңірлері де,топал
эксудативты қабьну
процесін туындатады. микроонхоцерктер буынның тарамыстары
жараланған органдарға да өзгерістерге
зардапты бактериялар ұшырайды [2].
енгізіп,оларды шірітеді.
Сырт белгілері

Ауру созылмалы түрде өрбитіндіктен тенди- нит,
тендовагинит және олармен байланысты шоқтық
жауыры мен малдың аяғынан баса алмауы білінеді.

Алдымен малдың жел- ке маңында және қыр арқасында
тығыз қалың ісіктер пайда бола- ды, олардың
кейбіреулері жүмсарып, жарылып, ішінен ірің және
үзіктер шығады [3].
ӨЛЕКСЕДЕГІ ӨЗГЕРІСТЕР

Қан ағу және зақымданған үлпа тал- шықтары
арасын дәнекер тоқымалар басқаны, некроз
ошақтары, әк түздары шөккен үлкенді-кішілі
түйіндер байқалады. Балаңқұрттар қаптаған
жерлерде, эксудативті процестер айқьш көрінеді,
артынан олар реактивті өзгерістерге ауысады, яғни
олардың орны қаулап өскен дәнекер үлпалармен
толады. Ал, ірінді өліеттенген жараларды жылқы
шоқтығынан аңғаруға болады [4].
АНЫҚТАУ

Клиникалық белгілеріне қарап;

Гельминтодермоларвоскопиялық
әдіспен;
ЕМІ
25 мл 1% люголь сұйықтығына 150 мл физиологиялық ерітіндіні қосып
араластырып, оны жануардың күре тамырына күніне бір рет 3 күн
қатарымен егеді. Сонан соң, 7 күн үзіліс жасайды. Бүл ем 3 рет
қайталанады. Жылқы шоқтыгы іріндеген шақта, оны хирургиялық
тәсілмен емдейді.
САҚТАНДЫРУ

Инсектецид дәрілерін қолданьш,
құмытыларды дарытпау, жылқыны қорада
ұстап күту немесе су қоймаларынан алыс
жерде бағу сияқты шаралар жүргізеді.
Мініс-жұмыс малының шоқтық-жотасына
жара түсіп, жауыр болмауын қадағалаған
жөн.
ҚОРЫТЫНДЫ

Жоспарлы дегельминтизациялауларды
өткізу, ауыспалы жайылым жүйесіне көшу,
азық рационына витаминдер қосу мақсатында
аурулардың алу және болдырмау
қажет.Қазіргі заманға сай антигельминтиктер
қолдану,қажет болған жағдайда хирургиялық
тәсілді қолданған жөн. Осылайша біз,
аурулардың алдын алып,одан әрі өрбуіне жол
бермейміз.
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Сабаншиев М.С. және т.б. Паразитология және жануарлардың
инвазиялық аурулары – Алматы, 2003. – Б.405-424.
2.Ерболатов К.М. Мал гельминтоздары. Алматы, Қайнар. 1984. –
Б.78-149.
3.Есімбеков Ж.М. Арахноэнтомология. Новосибирск, 2002. -
Б.113-120.
4.Шабдарбаева Г.С. Ветеринариялық гельминтология. Алматы,
2007. –С.89-164.
5.Ыбраев Б.К. Гельминтоздарды балаудың негізгі әдістері.
Астана,2008.-Б.52б.
6.Кадыров Н.Т. и др. «Паразитология и инвазионные болезни
сельскохозяйственных животных». Астана, 2001. – С.173-327.

Ұқсас жұмыстар

Құс гельминтоздары

Індетке қарсы шараларды жоспарлау және карантин мен шектеу шараларын ұйымдастыру

Жұқпалы ауру кезіндегі ветеринариялық шараларды ұйымдастыру және олардың экономикалық тиімділігі

ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ ШАРАЛАРДЫ ЖОСПАРЛАУ

ВЕТЕРИНАРИЯ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ

Дератизацияның әдістері

Зоофилді шыбындар және оларға қарсы ветеринариялық- санитариялық шаралар

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган

Құстардың гистомонозы және оларға қарсы ветеринариялық- санитариялық шаралар

Жануарлардың филяриотоздары және оларға қарсы ветеринариялық - санитариялық шаралары

Пәндер