Құрамында гликозидтері бар өсімдіктер

Презентация қосу

н а т с қ а з а Қ ы с а к и л б у п с е Р м і л і Б е н ә ж м ы л ы Ғ і г і л р т с и н и М
й е м е С ң ы н ы с а л а қ м і р ә к ә Ш ы ғ а д н ы т а к і т т е к е л м е М . і т е т и с р е в и н У

БӨЖ
Тақырыбы:Құрамында гликозидтері бар
өсімдіктер

Орындаған: Онгарова Д.Б.
Тобы: ВС-303
Тексерген: Тойкина Г.Н.

Семей 2016 жыл
ГЛИКОЗИДТЕР
Сумен қосып ыдырағанда глюкоза және «аглюкондар»
(углеводсыз компонент) түзетін,эфирге ұқсас, азотсыз,
органикалық қосылыстар.Улылық қасиеті түзілетін
«аглюкондарға» байланысты. Олар
альдегидтер,қышқылдар,алколоидтар т.б. болуы мүмкін.
Гликозидтер фермент энзимінің әсерінен суға еріткенде,
белгілі бір жылулықта, механикалық әсер еткенде оңай
ыдырайды.Әрбір энзим гликозидтің тек бір белгілі түрін ғана
ыдырата алады.Гликозидтерді бөлшектеу үшін олардың сілтідегі
немесе қышқылдағы ерітіндісін қыздыру керек.Әсіресе тұз
қышқылымен ерітіндісінде жақсы ыдырайды.Гликозидтердің
мал асқазанында жақсы ыдырауын осымен түсіндіруге болады.
ГЛИКОЗИДТЕР ҚҰРАМЫНА ҚАРАЙ 3 ТОПҚА
БӨЛІНЕДІ:
Құрамында азоты жоқ
гликозидтер(сапониндер,оймақгүл
гикозидтері)

Құрамында азоты бар гликозидтер:
а)нитрил-гликозидамигдамин; б)синиль
қышқылы н түзбейтін гликозидтер;

Құрамында азот пен күкірт бар
гликозидтер(синигрин,синалбин,алиин-
чеснок пен қыша майлары).
ТҮЙЕЖОҢЫШҚА(ДОННИК,MELILO
TUS)
Түйежоңышқа да беде сияқты
бұршақ тұқымдастарына
(Legumenosae) жататын
өсімдік.Кейде бұл өсімдікті
буркун, тәтті беде деп атайды.
Түйежоңышқаның бірнеше
түрлері белгілі.Кейбір түрлері
азықтық өсімдіктер ретінде
қолданылса,ал басқа түрлері
арамшөптерге жатады.Ішіндегі
ең маңыздысы- сары
түйежоңышқа. Бұл өте биік
шөптесін өсімдік,сабағының
биіктігі 1 м және одан да жоғары.
Сары түйежоңышқа
Сары түйежоңышқа–
екіжылдық өсімдік.
Түйежоңышқаны азықтық зат
ретінде қолданады. Түйежоңышқа
барлық жерлерге кең таралған,
негізінен ылғалды жерлерде көп
кездеседі.Түйежоңышқа
пішенімен азықтандыру кезінде
ірі қаралардың улану жағдайлары
кездескен.Әсіресе,бұл жағдайда
зеңденген шөптер өте қауіпті.
Түйежоңышқаның уытты бастамасы-дикумарин.Ол өсімдіктің шіруі
кезінде оның барлық бөліктерінде түзіледі.Түйежоңышқаның құрамында
кумаринді латон қышқылы деген зиянсыз зат кездеседі,оны кумарин деп
атайды. Ол зеңденудің әсерінен улы дикумаринге айналады.Қазіргі
уақтытта дикумарин бұзылған түйежоңышқадан бөлініп қана қоймай,
биогидрооксикумаринді деген атпен синдезделініпте алынды.
Дикумарин
Дикумарин – кристалды зат, құрамында қанды
ұйытатын зат болады және антикоагулят болып табылады.
Табиғатта дикумарин тек қана бұзылған күйінде, яғни
түйежоңышқаның зеңденген пішенінен ғана табылған.
Жалпы балауса пішеннің құрамында тек қана кумарин
болады(құрғақ салмақта 0,0026%). Американдық
зерттеушілердің айтуынша,бұзылған пішенде кумарин
мөлшері жоғарылап, оның өте аз бөлігі құрғақ салмақтың
тек қана 0,003% құрамайтын дикумаринге
айналады.Дикумарин, сонымен қатар, құрамында түйе
жоңышқасы бар сүрлемде де болуы мүмкін.
Дикумарин қандағы
коагуляцияны және
протромбиндердің түзілуін
азайтады. Нәтижесінде қан
тоқтату өте қиынға
түседі.Сондықтан,ағзадағы қан
ұюлардың (гематома) кездесуі
жоңышқадан уланудың бірден бір
белгісі болып саналады .
Түйежоңышқаға ірі қаралар өте
сезімтал келеді,ал қойлар мен
жылқыларда түйе жоңышқадан
улану өте сирек кездеседі.
Клиникалық белгілері
Түйежоңышқа
ауруының негізгі белгісі
қанның ұюы және де
басқа белгілері,малды
түйежоңышқамен
азықтандыруды
бастағаннан кейін 2-3
аптадан соң,біліне
бастайды.
Ірі қарада
Жалпы
әлсіздік

Шайқалып
жүреді,ақсайды

Денесінің Дене температурасы
барлық Танауынан қанды төмендейді,дірілдейді
жерлерінде көбік ағады,сүтіне ,көз қарашықтары
кеңейеді,алдыңғы
гематома қан араласады. қарын атонияға
байқалады. ұшырайды
Балау
Анамнез мәліметтері және
клиникалық белгілері бұл
ауруды нақты балау үшін
жеткілікті.
ЕМІ
Құрамында түйежоңышқасы бар азықпен
азықтандыруды бірден тоқтату керек.Ары қарай
кілегейлі заттарды тағайындап,симптоматикалық ем
жүргізеді.Түйежоңышқамен улану кезінде улануға қарсы
викасол өте тиімді препарат болып табылады.Ол әртүрлі
қан құйылулар кезінде өте тиімді әсер ететін
зат.Викасолды дециграммен мөлшерлейді,ірі қараға
мөлшері:ішке 0,1-0,3-ке дейін.
Патологиялық-анатомиялық өзгерістер
Тері астының әр жерлерінде қан көп
мөлшерде жинақталған сұйық гематомалар
пайда болған.Гематома артқы аяқтарының
бұлшықеттерінің арасында кездеседі.Бұл
жерлерде қанның жиналуы 2-3 кг дейін
жетеді.Мұндай қан құйылулар жүректе, сүйек
миында да кездесуі мүмкін.Алайда олар
бауыр,бүйрек және көкбауырда
кездеспейді.Сирек жағдайда миға құйылуы
мүмкін.
Рациондағы түйе
жоңышқаның
мөлшерін біртіндеп
көбейту

Буаз малдарды
Түйежоңышқан және жас төлдерді
ың зеңденген Алдын алу түйежоңышқамен
пішенімен шаралары өте аз мөлшерде
азықтандырмау және мұқият
азықтандыру

2-3 апта азықтан-нан
кейін уақытша
жоңышқаны азық
рационынан алып тастау
керек
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Токсикология:оқулық./ Е.М. Қорабаев, Н.А.
Заманбеков, Ә.М. Өтенов, Б.Д. Айтжанов, Н.К. Көбдікова,
А.А. Байниязов – Алматы: ЖШС РПБК “Дәуір” , 2011 -320
б.
2. Баженов С.В. «Ветеринарная токсикология» //
Ленинград «Колос» 1964
3.Голиков С.Н. «Актуальные проблемы современной
токсикологии» // Фармакология Токсикология –1981 №6.-
с.645-650
4.Лужников Е.А. «Острые отравления» //М. «Медицина»
1989
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Стероидты гликозидтер

Жүрек гликозидтері

Құрамында жүрек гликозидтері бар өсімдіктерге жататын дәрілік өсімдіктер тізімі

Құрамында гликозидтері бар өсімдіктерден улану

Жүрек гликозидтері бар өсімдіктер

ГЛИКОЗИДТЕР КУМАРИН ТИПТІ ГЛИКОЗИДТЕР

Құрамында эфир майлар бар өсімдіктер

Құрамында күкірті бар эфир майлары

Құрамында сапониндер бар дәрілік өсімдіктер

Өсімдіктердің токсикологиялық классификациясы. Өсімдік уларының ерекше әсері. Тағамдық токсикоз

Пәндер