Бухгалтерлік есептің қалыптасуы: ежелгі жазбалардан Лука Пачоли мен XIX ғасырдағы жаңалықтарға дейін

Бухгалтерлік есептің
пайда болуының алғы
шарты – адамдар
арасындағы экономикалық
қатынастардың дамуы
Бухгалтерлік есептің ғылым ретінде қалыптасуы
сауда қатынастар арқылы болды. Алғашқы сауда
операциялары б.з.б. 3200 ж. Саз кестелерде
тіркелді. Ертедегі Мысырдағы (Египеттегі)
папирустар хронологиялық тіркеудің дамуына
жол ашты. Осыдан 5000 ж. бұрын есеп жүргізу
үшін піл сүйегінен жасалған кестелер
қолданылды. Ерте замандаңы Үндістанда
саптыаяқтар шот-регистр реінде пайдаланылды.
Бухгалтерлік есептің дамуына өз үлестерін қосқан
ғалымдар көп.
Б.Де Солозано:

“Бухгалтерлік есеп барлық ғылымдар мен
өнердің ең алдында тұрады, басқалары
онсыз өмір сүре алмаса, бухгалтерлік есеп
үшін олардың ешқайсысы керек емес
және де бухгалтерлік есепсіз әлемді
басқару мүмкін емес, адамдар да бірін-
бірі түсінбес еді.”
Бухгалтерлік есептің алғаш
негізін салушы және
дамытушысы
итальяндық белгілі
математик, монах Лука
Пачоли болды.
ЛУКА
ЛУКА ПАЧОЛИДІҢ
ПАЧОЛИДІҢ
ӨМІРІ
ӨМІРІ
Пачоли 1445 жылы Умбирия
шекарасы жанындағы
Борго Сан-Сеполькро деп
аталатын кішкене
қалашықта дүниеге келген.
Жасөспірім шағында оны
атақты суретші Пьеро
делла Франческа
шеберханасына береді. Ал
Венецияда болғанда ұлы
математик Доменико
Брагадино лекцияларына
қатысады.
ЛУКА ПАЧОЛИ
ЛУКА ПАЧОЛИ
ЕҢБЕКТЕРІ
ЕҢБЕКТЕРІ
“Есептер мен жазбалар
туралы трактат”
атты бухгалтерлік
есеп жөніндегі
алғашқы кітап.
Италияда, Францияда,
Германияда, Англияда
ол бірнеше ғасыр бойы
бухгалтерлік есеп
бойынша
қолданылады.
ПАЧОЛИ
ПАЧОЛИ ЖЕТІСТІКТЕРІ
ЖЕТІСТІКТЕРІ

1622-1690
1622-1690 ж.ж.
ж.ж. өмір
өмір сүрген
сүрген
Л.Пачолиден
Л.Пачолиден кейінгі
кейінгі
көрнекті
көрнекті автор.
автор.

Еңбегі
Еңбегі –– “Нағыз
“Нағыз көпес
көпес
туралы”
туралы”

Жаңалығы
Жаңалығы – Шоттар:
Шоттар:

1.1. синтетикалық
синтетикалық

2.2. аналитикалық
аналитикалық

Сауда
Сауда калькуляциясын
калькуляциясын
түсіндірді
түсіндірді

Алғаш алгоритм машинасын жасаушы, астроном
және ұлы математик Чарльз Бэббидж (1832ж)
әрбір өндірістік процесс бойынша шыққан
шығынды есептеуді, бұзылған жабдықты
жөндеуге байланысты негізгі құрал-жабдықтың
тозуы мен шығын соммасын анықтауды бірінші
болып түсіндіріп жазған болатын.
XIX Ғ.ОРТАСЫНАН БАСТАП ЕУРОПАНЫҢ ӘРТҮРЛІ
ЕЛДЕРІНДЕ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП ТӘЖІРИБЕНІ
ҚОРЫТАТЫН ҮШ АТАҚТЫ ИТАЛЬЯНДЫҚ МЕКТЕП ПАЙДА
БОЛДЫ:

Ұқсас жұмыстар

Италиядағы бухгалтерлік есептің тарихи дамуы: ортағасырдан XIX ғасырға дейін

Қазақстан Республикасындағы бухгалтерлік есептің принциптері мен әдістері

Бухгалтерлік есептің нысандары мен тіркелімдері

Бухгалтерлік есептің концепциялары мен қағидалары

Бухгалтерлік есептің концепциялары мен негізгі қағидалары

Өмір философиясы: XIX-XX ғасырдағы қалыптасуы мен негізгі бағыттары

Бухгалтерлік есептің пәні мен әдісі, мақсаты мен міндеттері

Бухгалтерлік есептің қағидалары, әдістері және принциптері

Бухгалтерлік есептің тіркелімдері мен нысандары: түрлері мен қолданылуы

Бухгалтерлік есептің концепциясы, стандарттары және қағидаттары

Пәндер