Қажытай Ілиясовтің сатиралық шығармалары

Презентация қосу

1.Ақын өмірдерегі
2. Шығармашылығы
3. Сатиралық шығармалары
4. "Суреттер сыр шертеді..."
Өмірдерек

Қытайдың Шың-жан өлкесінде,Тарбағатай айма
ғындағы Еміл өзенінің төменгі сағасында дүниеге
келген.Жасынан қиссашылдықпен.домбырамен,
айтыспен,суретпен,спортпен,бимен айналысады.
Үрімшіде Шың-жан Тіл институтының қытай тілі
факультетін бітіріп,40 жылдан астам баспасөз са
ласында қызмет атқарады.
Кітаптары

"Маймылдың
"Маймылдың
““Тасжар
Тасжар мәдениет
мәдениет
-ған”
-ған” іі””

“Қалақай
“Қалақай
“Қайран
“Қайран қамшы”
қамшы”
жастық"
жастық"
Қажытай сатирасын түр-
формасына орай 3 топқа
жіктейміз:

Мысалда
ры

Тұрмыстық Сықақ
өлеңдері
эпиграмма
лары
Бұлар ақынның құрбы-құрдас,
жора-жолдас,қыз,жеңгелеріне арнал-
ған бірқақпайлары түрінде келеді

“Шойынқұлақ”,“Кәкеңнің қалпы”,“Қару хат,“Бір
бидай”,“Белгібайдың белгілері”,“Пернебай”,“Қыз
хикаясы”,“Дәрігер“,“Мүшел тойда”,“Қалжың хат”,
“Езуден енші” т.б.
Бұл топтағы
туындыларында
қоғамдық,саяси-
әлеуметтік мәселелер
қозғалған
“Қайдахметтің қазақшасы”,”Сауапты
жауап”,”Маймылдың мәдениеті”,”
Шалтан ның шағымы”,“Түйе
мөңірейді”,“Пысақай”,“Сымақтың
сыны”,“Махаббат
маңайынан”,“Жазбайтын
жазушы”,“Тұғыр туралы толғау”,“Алып
тұрады...салып тұрады...” т.б.
“Көжектің
“Көжектің қулығы”,“Аң
қулығы”,“Аң
туралы
туралы ақиқат”,“Қоян-
ақиқат”,“Қоян-
ның
ның көңілі”,“Шауқарға-
көңілі”,“Шауқарға-
ның
ның шарапаты”,“Қарлы
шарапаты”,“Қарлы
ғаштың
ғаштыңқаупі”,“Қанден-
қаупі”,“Қанден-
нің
нің
қалыңдығы”,“Тоқты
қалыңдығы”,“Тоқты
ның
ның түсі”
түсі” т.б.
т.б.
“Көжектің қулығы”
Сықақ өлеңдерінің түр жағынан бөлінуі

Сатиралық портрет Сатиралық
тік суреттемелер шолулар

Сатиралық миниатюра
Сатиралық портреттік сурет
Мұнда кейіпкердің
темелер
іс-тіршілігі,жүріс-
жорығы,психолгияс
ына мінездеме
беріліп,нендей адам
екені айтылады
“Жапақтың
жарапазаны”,“Тоқыра
ған той”,“Шалтанның “Жазбайтын жазушы”
шағымы”,“Пысақай”, Кетік Шалтан Шәріпов:
“Ғабдолланың қара сөзінендиссертация жаздым қатырып”,-
“Қайдахметтің Деген желеумен көрінгенге бөсіп жүретін
қазақшасы” Өз айтуынша кандидаттықты қорғаудың тек қана кезегін тосып жүретін.
Межелі мерзім жеткенде ,қорғамапты ,сорлапты.
Өйткені ол ғалым емес ,залым екен.
“Еңбегінің” қалай туғаны мәлім екен.
Жүз бетін кәдімгі қасқа бас Қабышқа жаздырыпты.
Қалғанын бір соғымға баспа –бас қалалық танысқа жаздырыпты.
Әйтпесе Шалтанның арапша архипты қаза алмақ түгіл,
Өзінің атын жаза алмайтынын есі бар ел біледі.
Ал интервью алып,ептеп “со автор” болып,
Табыс табатыны бізге де белгілі еді
Бірақ бір кеселі сол кітаппен тай сойып,табақ тартып,қазысы бес елі
Баяғы мешін жылы “Жазушылық билет алған”деседі.Мұнысы жалған шығар
Мүмкін алса,алған шығар.Өйткені ол тірі сауысқанның бауырынан жұмыртқа
ұрлайтын епті ғой.Егер жаза алмайтыны білінсе кетеуі әбден кетті ғой...
“Маймылдың мәдениетіі”
Сатиралық шолулар
Жапонияның бұрынғы мемлекет басшысы
К,Танака уызында жарымаған аш кісі
“Нәпахаңды таста да,қайда барсаң, бар, ака”
Деп товарын өткізе алмай миы ашыған,
Американың “Локхид”компаниясынан
Ұланғайыр пара жеді,
Сыбайластарының сыбағасын былай қойғанда, Мұнда ел ішін
Бес жүз мың долларды дара жеді.
Енді сол елдегі даяшы,маймылдың мәдениеттілігінқарашы!
жайлаған қоғамдық
Рестораннан ас-су ішкен елге,он жыл бойы ізетпен дерт-індеттер жайлы
Жұмыс істегенде,бір пендеден бес тиын алып көрмепті,
Мен бұл хикаяны,”Ғалам ғажайыптарынан” естідім.
айтылады.
Мінеки ,осы екеуін санамызда салмақтайтын болсақ,
Қай қасиеттісін ардақтайтын болсақ,маймыл байғұс
Әлдеқайдаадал ғой,ел басқарған арамның
“Жемтік” жегені жаман ғой.
Бірақ жапон үкіметі
“Аппақ болған адыра қалғыр-ай”демекші,
Ісі тергеудегі,араны ашылған жаңағы көркеудені
Ең соңғы парламенттік сайлауда,
Үкімет мүшелігіне сайлады.
Байқаймын ,Жапон жағыңыз
Парақорға пайдалы...
Қып-қысқасын айтқанда,алпыс екі айлалы
Тажалдан бетер Танака тұғырынан таймады.

Қай елдің капиталистері де
Халыққа қара ниетті ғой.
Ал маймыл байғұстар оларға қарағанда ,
Жан-жақты мәдениетті ғой.
атю ра
мини “Сымақтың сыны”
ир а лық
Сат Біреуді кекеп,біреуді мұқап,
Өзінше ақ,қараны айырып отыр.
Бірақ,шынын айтқанда,
Қарғаны қаршыға деп қайырып отыр.
”Қарымта”
Бастығымды сынағалы бері,
Мұнда сықақ етіліп отырған Күн көрсетпей кірлейтін болды.
Жиналыс сайын айтпаса,
адамның міні,кемшілігі же Сөзінің дәмі кірмейтін болды.
ріне жете әшкереленеді. “Алушы-жазушы”
...Жесір шал,көпті көрген ол баяғы
Келін айтса күні үшін қол қояды.
Онсыз да жүйелесек жолсыздықты,
Шөмішке тірелетін болды аяғы.
“Мың бір түннің”Дәлетілмақталы -анау!
Бұл қазақтан туған жоқ ондай әлі”
Түсінбей “тосып тағы құр қасығын
“Пысақай”, Атынан кітап шықты бір басының!
”Жымқырма ақынға”, Дақпыртын дабырайтып газеттерге,
“Сымақтың сыны”,”Алушы – Ұрының көріп пе едің тұлғасуын?..
Жазушы”,т.б.
Бергенде жырға қанат сезімге ерік,
Ханның да ,қараның да сөзін бөліп,
Атты айтсаң арқаланып отырады,
Бәйгеге аттан бұрын өзі келіп.

Күйді айтсаңікөңілін бір жайландырып,
Ұқты екен соның бәрін қайдан біліп?
“Қоңырын”Әбікеннің шерте қалса”,
Алады тыңдаушысын айналдырып.

Дария сөзге салсаң- жосып ағар,
Ой болмас пікіріне қосып, алар.
Қаншама жігіттермен араластым,
Көрмедім мұндай жайсаң-досына адал!!!

Бұрқанса таудан бұлақ ағызатын,
Мақтаса тілінен бал тамызатын.
Мінезі –астан-кестен ,айқыш-ұйқыш,
Асылы осы болар нағыз ақын!
Темірше Сарыбайұлы
“Суреттер сыр шертеді...”

“Студенттік шақтың көрінісі.”
нд а...”
а наты
ан қ
“Арм
“Серуен”.Ақын жұбайы Рудамен бірге.

Ақын балаларымен.Біржан,Естай,Жұлдыз.
Қажытаймен кезесу кешінде...

Халықаралық”Алаш”сыйлығын қабылдау сәті
Қош сау болыңыздар!

Ұқсас жұмыстар

Тоқмағанбетовтың сатира жанрындағы еңбектері

Әдеби бағыт және ағым

ӘДЕБИ БАСТАУЛАР

Қазақ ақыны

Жамбыл Жабаев - Кедей күйі

ҚИЯЛ - ҒАЖАЙЫП ЕРТЕГІЛЕР АЛҒАШҚЫ

Эпикалық образ

Толымбек Әлімбекұлы және қазақ сатирасы

Жамбыл Жабаев - Кедей күйі, Айкүміспен айтысы

ЕРТЕГІ - ҚАЗАҚ ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ ІШІНДЕ АТАДАН БАЛАҒА

Пәндер