КАДМИЙ МЕН ГУМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫДЫҢ ӨСІМДІКТЕРДІҢ БИОХИМИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ӘСЕРІ

Презентация қосу

КАДМИЙ МЕН ГУМИН
ҚЫШҚЫЛДАРЫДЫҢ
ӨСІМДІКТЕРДІҢ
БИОХИМИЯЛЫҚ
КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ӘСЕРІ

Муган Ардақ

Ғылыми жетекшісі - б.ғ.д. Атабаева С.Д.
• Зерттеу жұмысының мақсаты:
• Кадмийдің мен гумин қышқылдардың өсімдіктердің
биохимиялық параметрлеріне әсерін зерттеу.

Жұмыстың негізгі міндеттері:
• 1. Кадмий мен гумин қышқылдардың ерігіш белоктардың
мөлшеріне әсері.
• 2. Кадмий мен гумин қышқылдардың хлорофилл мөлшеріне
әсері.
• 3. Кадмий мен гумин қышқылдардың SH-топтарының
мөшеріне әсері.

Зерттеу объектілері: астық тұқымдас және өсімдіктердің
жабайы түрі жатаған бидайық (Agropyron repens L.) және
арпаның (Hordeum vulgare L.) Бота сортының дәндері алынды.
• Зерттеу әдістері:
• Элман реактиві көмегімен жалпы ерігіш SH-
топтарын анықтау.
1 Жалпы ерігіш клетка фракциясын бөліп алу.
2 Мембранамен байланысқан фракцияны бөліп алу.
3 Жалпы ерігіш және мембранамен байланысқан тиол
топтарын анықтау.
4 Шактерле әдісімен ерігіш және мембранамен байланысқан
белокты анықтау

Фотосинтез пигменттерінің мөлшерін анықтау:
Өсімдік жапырақтарындағы фотосинтетикалық пигменттерді (хла,
хлв, каротиноидтар) анықтау үшін пайдаланады.
Кесте 1. Кадмий және гумин қышқылдарының
Hordeum vulgare L., Agropyron repens L. дәндерінің
өнуіне әсері

варианттар Hordeum vulgare L. Agropyron repens L
10 дана % 15 дана %
бақылау 8±0,18 100 11±0,31 100
ГҚ 10±0,21 125 14±0,31 127
Cd1-0.4mM 2±0,06 30 8,9±0,2 81.8
Cd1+ГҚ 8±0,15 100 7±0,25 63.6
Cd2-0.8mM 1±0,13 12.5 10±0,19 90,9
Cd2+ГҚ 7±0,27 87,5 10±0,15 90.9
Кесте 2. Қорғасын және гумин қышқылдарының
Hordeum vulgare L., Agropyron repens L.
дәндерінің өнуіне әсері

Вариантта Hordeum vulgare L. Agropyron repens.L
р 10 дана % 15 дана %

Бақылау 8±0,18 100 11±0,31 100
ГҚ 10±0,21 125 14±0,31 127
Pb1-1mM 6±0,18 79 9,46±0,19 86

Pb1+ГҚ 10±0,27 125 9±0,14 81.8
Pb2-2mM 6±0,21 75 15±0,31 135.3
Pb2+ГҚ 8±0,19 100 15±0,01 136.3
7 күндік арпаның (H.vulgare L,) жер үсті және тамырының өсуіне
кадмий мен гумин қышқылдарының жеке және бірлескен әсері
7 күндік арпаның (H.vulgare L,) жер үсті және тамырының өсуіне
қорғасын мен гумин қышқылдарының жеке және бірлескен әсері
7 күндік арпаның (H.vulgare L,) жер үсті және тамырының биомасса
жинақталыуына кадмий мен гумин қышқылының жеке және бірлескен
әсері
7 күндік арпаның (H.vulgare L,) жер үсті және тамырының биомасса
жинақталыуына қорғасын мен гумин қышқылының жеке және бірлескен
әсері
14 күндік жатаған бидайықтың (A. repens.L) жер үсті және тамырының
өсуіне кадмий мен гумин қышқылдарының жеке және бірлескен әсері
14 күндік жатаған бидайықтың (A. repens.L) жер үсті және тамырының
өсуіне қорғасын мен гумин қышқылдарының жеке және бірлескен әсері
14 күндік жатаған бидайықтың (A. repens.L) жер үсті және тамырының
биомасса жинақтауына кадмий мен гумин қышқылдарының жеке және
бірлескен әсері
14 күндік жатаған бидайықтың (A. repens.L) жер үсті және тамырының
биомасса жинақтауына қорғасын мен гумин қышқылдарының жеке және
бірлескен әсері
7 күндік арпаның (Hordeum vulgare L.) фотосинтетикалық пигменттер
мөлшеріне ауыр металдар (Cd, Pb) мен гумин қышқылдарының әсері
7 күндік арпаның (Hordeum vulgare L.) фотосинтетикалық пигменті
хлолрфил а мен хлорофил в- ның қатынысы
7 күндік арпаның (Hordeum vulgare L.)каротиноидтар мөлшеріне
ауыр металдар(Cd,Pb) мен гуминқышқылдардың әсері
14 күндік жатаған бидайықтың (Agropyron repens L.) фотосинтетикалық
пигменттер мөлшеріне ауыр металдар (Cd, Pb) мен гумин
қышқылдарының әсері
14 күндік жатаған бидайықтың (Agropyron repens L.)
фотосинтетикалық пигменті хлолрфил а мен хлорофил в-
ның қатынысы
14 күндік жатаған бидайықтың (Agropyron repens L.)
каротиноидтар мөлшеріне ауыр металдар (Cd, Pb) мен гумин
қышқылдарының әсері
14 күндік жатаған бидайық (Agropyron repens L.) жер үсті мүшесіндегі
тиол топтарының мөлшеріне кадмий мен гумин қышқылдарының әсері
14 күндік жатаған бидайық (Agropyron repens L.) жер үсті мүшелеріндегі
тиол топтарына қорғасын мен гумин қышқылдарының әсері
14 күндік жатаған бидайық (Agropyron repens L.) тамырындағы тиол
топтарының Cd мен гумин қышқылдарының әсері
14 күндік жатаған бидайық (Agropyron repens L.) тамырындағы тиол
топтарының Pb мен гумин қышқылдарының әсер
• ҚОРЫТЫНДЫ
• 1. Ауыр металдардың концентрациясы артқан сайын жатаған
бидайыққа қарағанда арпа дәнінің өнуі тежеледі. Гумин
қышқылдар ауыр металдардың өсімдіктің дәнінің өнгіштігіне улы
әсерін төмендетеді.

• 2. Ауыр металдардың концентрациясы артқан сайын
өсімдіктердің өсуі мен биомасса жинақталуын төмендетеді.

• 3. Өсімдіктерде ауыр мтеалдар пигменттер мөлшерін
төмендетеді. Арпа өсімдігінде хла/хлб қатынасы төмендесе, ал
жатаған бидайықта – жоғарылайды. Ол металдарға тұрақты
жатаған бидайықта қосымша пигменттердің стресс жағадйда
атқаратын ролі зор екендігін көрсетеді.
• 4. Каротиноидтардың мөлшері жатаған бидайықта арпаға
қарағанда екі металдың әсерінен жоғарылаған.
Каротиноидтардың мөлшерінің металл концентрациясы артқан
сайын тәуелді түрде артуы оның хлв сияқты қосымша пигмент
ретінде қорғаныс қызмет атқаруының көрінісі деуге болады.

• 5. Жабайы жатаған бидайық өсімдігінің жер үсті мүшесіндегі
және тамырларында тиол топтарының көп бөлігі мембранадағы
белокта емес цитоплазмадағы ерігіш белоктарда көп болатыны
анықталды. Оның себебі - тиол-топтары цитоплазмадағы
қорғаныш қызымет атқаратын металдарды байланыстыратын
фитохелатин, металотиониндердың құрамына кіреді.

• 6. Жатаған бидайық өсімдігінің жер үсті және тамырында гумин
қышқылдары ауыр металдардың улы әсерін азайта отырып, тиол
топтарының мөлшерін арттыратыны анықталды.

Ұқсас жұмыстар

Топырақтың органикалық бөлшегі

ҚОРҒАСЫН МЕН КАДМИЙ ИОНДАРЫНЫҢ ТОПЫРАҚТАН ФИТОЭКСТРАКЦИЯЛАНУЫНА ЭДТА-ның ӘСЕРІ

ГУМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫНЫҢ ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ КАТАЛИЗДІК ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ

Ауыр металдар ұғымына

ТОПЫРАҚ ГУМУСЫНЫҢ ҚҰРАМЫН БАКТЕРИЯ

Ауаның ластануы

Мал шаруашылығы өнімдерінің ауыр металл тұздарымен ластануын

Минералды шикізат рессуртарын пайдалану

Минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді қолдану және олардың зардаптары

Пайдалы қазбалардың индикаторлары

Пәндер