Карл Маркс туралы

Презентация қосу

Карл Маркс
Идеалды коғам үлгісі
Базис пен қондырма концепциясы тарихқа
экономикалық интерпретация жасау үшін қажет.
Мұндағы өндіргіш күштер мен өндірістік
қатынастар диалектикасы, К. Маркстің ойынша,
капитализмнің социализмге өту процесін
көрсетеді. Өйткені, К. Маркс жазғандай,
"буржуазиялык қоғамдық формация адамзат
қоғамынын, тарихын аяқтайды" [28]. К. Маркс
бойынша, диалектикадан алшақтау [29] және
капиталистік экономика заңдарын негізсіз
әмбебап деп есептеу осы заңдарды ашқан
классикалық политэкономия өкілдеріне бұл
заңдардың ерекше және өтпелі сипатты бар
екенін түсінуге мүмкіндік бермеді.
К. Маркстің түсінігі бойынша, "XVI-шы
ғасырдан бастау алатын" капитализм -
өндіріс құрал-жабдықтарына жеке
меншіктің болуына және рыноктың
анархиясына байланысты коғамның
гуманизациялануы мен
демократиялануын жоққа шығарды. Бұл
жүйеде пайда үшін еңбек етеді, бір
таптың екіншісін қанауы мүмкін, адам
(кәсіпкер, жұмысшы) өзіне-өзі жат
болады, өйткені еңбекте өзін көрсете
алмайды, белгісіз рынок пен қатаң бәсеке
жағдайында ол құлдырап, тіршілік
құралына айналады. Еңбектен тыс уақыт,
яғни бос уақыт, ол - К. Маркс
айтқанындай, ''байлықтың өлшемі",
капитализм тұсында емес коммунизмде
болады [30].
К. Маркстің капитализмнің сөзсіз қүйреуі
туралы дәлелдеріндегі басты себеп -
қоғамдағы таптар арасында табысты
бөлудегі рыноктык принципті бұзу емес,
бұл жүйенің толық жұмыспен қамтуды
қамтамасыз етпеуі, колониалдық
қанауғажәне соғьтсқа жол беруі.
Сондықтан, қоғамның идеялы, мұраты
деп ол - социализмді, коммунизмді,
оларды антогонистік емес қоғамның
фазалары деп атады. Мұнда өндіріс
құрал-жабдықтары жеке-дара адамның
иемдену объектісі болмайды және
адамның әрбіреуі еркіндік алады
К. Маркс бойынша, капиталисте қоғам оның
ұлғайып бара жатқан қайшылығымен бұдан шет
қала алмайды: буржуазия үстем тап ретінде
өндіргіш күштерін ұлғайтады, ал көпшілікті
құрайтын пролетариат қайыршылықта қалады.
Бұдан, оның ойынша, революциялық дағдарыс
сөзсіз туады, өйткені, өндіргіш күштер дамуынан
болатын қайыршылық (пауперизация) ең
соңында сондай көлемде ұлғаяды, басқа
таптардың есесінен көбейген пролетариат
(пролетаризация) халықтың саны кап тобына
айналып, үкіметті көпшіліктің есесіне алу үшін
төңкеріс жасайды. Пролетариат революциясы
мен пролетариат диктатурасының нәтижесінде
капитализм де, таптар да болмайды. К. Маркстің
сөзімен айтканда: "бұрынғы таптар мен топтар
қайшылығы болған буржуазиялық қоғамның
орнына ассоциация келеді, мұнда әрбіреуінің
дамуы баскаларының дамуының шарты болады"

Ұқсас жұмыстар

Марксизм теориясы

Фридрих Энгельс негізін қалаған философиялық, экономикалық және әлеуметтік - саяси көзқарастар жүйесі

Марксизм

Карл Маркс

Стратификацияның түрлері

Карл Поппердің ғылым және білімнің даму тұжырымы

Карл Маркстің өмірбаяны және экономикалық теориясы

Экономикалық теория - байлық туралы ғылым

Дін әлеуметтануының дербес саласы ретінде қалыптасуы

Карл Маркс концепциясы

Пәндер