Көлік

Әл - Фараби атындағы

Қазақ Ұлттық университеті

Көлік

Алматы 2010 ж.

содержание

Көліктің маңызы

Әр елдің экономикалық даму қарқыны инфрақұрылымның озық даму деңгейіне, оның ішінде көлік кешені мен байланыс жүйесіне тығыз байланысты болады. Қазақстанда көліктің маңызы ерекше деп айтуға негіз бар. Әр түрлі көліктердің техникалық-экономикалық ерекшеліктеріне, еліміздің территориялық пен табиғаттық жағдайына, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының дамуы мен орналасуына, физикалық-географиялық және экономикалық-географиялық орнына байланысты болып келеді.

Қазақстанның көлік жүйесі негізінен Кеңес Одағы кезеңінде құрылды. Тарихи тұрғыда Қазақстанның оңтүстік пен оңтүстік-шығыс аймақтары арқылы өткен Ұлы Жібек жолын айту керек. Қытайдың оңтүстік-шығысынан Түркияның Жерорта теңіз жағалауларына дейін 6, 5 мың шаршы шақырымға созылған бұл жол - Қазақстанның Экономикасы мен мәдениетінің дамуында тарихи зор роль атқарды. Мысалы, қазіргі игеріліп жатқан Трансеуразиялық темір жолы (Атлант мұхитынан Тынық мұхитына дейін) бұрынғы Жібек жолын алмастырады деуге болар еді.

Қазақстанның көлік коммуникациялық кешенінің құрамына темір жол, автомобиль (жүк тасымалдайтын, автобус, жеңіл таксоморлық), қалалық электрлік (трамвай, троллейбус), құбыр, теңіз және өзен, әуе көліктері, автомобиль жолдары, пошталық байланыс және радио, телекоммуникация жүйелері кіреді. Олардың барлық жалпы ішкі өнімдегі үлесі 12-18%-ға жетеді. Көліктің жүк тасымалдауда жалпылама көрсеткіші жүк айналымы (жолаушы шақырыммен өлшенеді) . Жүк айналымының көлемін және территориялық ерекшеліктерін көрсететін факторлар еліміздегі шаруащылықтың даму деңгейі, өндіргіш күштерінің орналасуы, өндіріс өнімдерін шығару деңгейі тұтыну балансы, өндіргіш күштердің о күштерінің кешенді дамуы мен шоғырлануы, географиялық орны және халықаралық экономикалық байланыс. Қазіргі уақытта Қазақстанда (01. 01. 2004 ж) ортақ пайдаланылатын көлік желісінің жалпы ұзындығы 107, 8 мың шақырым болса, оның ішінде теміржол көлігі -14, 3 мың шақырым, автомобиль жолы - 89 мың, магистралдық құбырлар жолы -16, 9 мың, ішкі су кеме қатынас жолдары - 4 мың, троллейбус және трамвай жолы 482 шақырым.

рк

Егер 1991 ж. жүк тасымалдауда автомобиль және жол көлігі басым болса, 2003 ж. темір жол мен құбыр көлігі алға шықты. Ал, жүк айналымында 1991 ж. темір жол мен әуе жолы алда болса, 2003 ж. көліктердің өзара өзгергенін көруге болады. Жүк және жолаушы тасымаалдаудың территориялық ерекшеліктері әр аймақтың экономикалық даму қарқыны мен деңгейіне, өндірістің салалық құрылымына, экспорттық және импорттық потенциалына, халықтың саны мен тығыздығына және тағы басқа экономикалық географиялық факторларға байланысты болады. Жүк тасымалдау көлемі және құрылымы Қазақстан аймақтары бойынша әр түрлі. Жүк тасыымалдаудың басым үлесі өнеркәсібі, әсіресе тау-кен өнеркәсібі дамыған Қарағанды, Қостанай, Ақмола Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан облыстарының үлесіне тисе, жүк тасымалдау құрылымында автомобиль көлігі Қостанай, Қарағанды, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Алматы, Солтүстік Қазақстан аймақтарында жетекші роль атқарады. Мұнай-газ өнеркәсібі дамыған Батыс Қазақстан аймақтарында құбыр көлігінің үлесі басым болса, Павлодар, Оңтүстік Қазақстан облыстарында темір жол көлігінің үлесі зор.

тест

Қазақстан аумағы арқылы өтетін негізгі көлік дәліздері мен трасконтинентальдық маршруттары мына бағытта дамиды: Біріншісі Трансазиялық темір жол желісінің солтүстік дәлісі, яғни Еуроазиялықмагистраль, Қазақстан Қытай темір жолдарының түйісуі, Достық Алашанқай халықаралық өткелінің ашылуымен құрылды. Бұл бағыттардың басты ерекшелігі теңіз тасымалымен салыстырғанда жолдың ұзындығын соған сәйкес жүк жеткізілімінің уақытын екі есеге дейін қысқартты.

Екіншісі Трансазиялық темір жол желісінің орталық дәлізі Қытайдың шығыс порттарынан Қазақстан, Өзбекстан, Иран елдері арқылы Стамбұл, одан әрі Төртінші Крит дәлізіне жол ашады. Оның орталық бұтағы Серахс Мешхед өткелі арқылы Иранның темір жол желісіне шығып, Бендар Аббас портына дейін жетеді.



тест

Жалпы пайдаланудағы көліктің

жылжымалы құрамының нақты бары

мың бірлік

2005

2006

2007

2008

2009

Автокөлік құралдарының барлығы

1471, 5

1532, 3

1752, 6

2131, 9

2625, 7

соның ішінде:

жеңіл автомобильдер

1148, 7

1204, 1

1405, 3

1745, 0

2183, 1

соның ішінде жеке иеленушілердегі жеңіл автомобильдер

1095, 5

1145, 5

1306, 8

1635, 9

2051, 4

автобустар

61, 4

62, 9

65, 7

75, 0

83, 4

соның ішінде жеке иеленушілердегі автобустар

35, 8

37, 2

35, 3

42, 3

48, 0

жүк автомобильдер

223, 1

224, 9

281, 5

311, 8

359, 2

соның ішінде жеке иеленушілердегі жүк автомобильдер

133, 4

134, 1

143, 4

165, 5

204, 2

трамвайлар

0, 3

0, 2

троллейбустар

0, 4

0, 3

өзен кемелері

0, 1

* ҚР Ішкі істер министрлігінің мәліметтері бойынша.

Наше государство

TOYOTA



Toyota Corolla 1. 6 машинасы туралы мінездеме . Осы машина Жапония мемлекетінде шығарылады . Жапония мемлекеті дүние жүзі рыногын осы TOYOTA автомашиналар арқылы беделді орындар алып тұр . Toyota маркалары өте көп, солардын ішінде мен Toyota Corolla 1. 6 седан автакөлігін қатастырамын .

Бұл автокөлік төрт есікті болып келеді . Двигателі бензин арқылы жанады . Двигатель 4 ( төрт ) цилиндірлі болып келеді және жұмыс ауданы 1. 6 литр . Қуаты 108 аттық күші .

словарь

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

TOYOTA COROLLA 1. 6 седан

Өлшемдері

Автомобиль ұзындығы, мм 4250

Автомобиль ені, мм 1690

Автомобиь биіктігі, мм 1535

Салмағы

Автомобилдін оқталған массасы, кг 1170

Автомобильдін толық массасы, кг 1610

Қозғалтқыш

Типі бензинді,

төрттактілі

Толық цилиндр саны 4, сызықты

Клапан саны 16

Двигатель жұмыс көлемі, куб. см 1600

Айналу моменті, Нм/айн. мин. 138 (3600)

Қуаты, кВт ол айн/мин 108

Жанармайы

Жанармай этилденген емес

бензин ОЧ 95

кем болмау керек.

Қоректену көзі жанармайды

электронды

шашыратқыш.

Ең үлкен жылдамдығы

км/сағ. 181



словарь

Автокөлік апаты.

Жүз жылдар бойы адам мен автокөлік арасындағы соғыс жалғасып келеді. БҰҰ ның айтуы бойынша жылына автокөлік апатынан жүз жетпіс мың ға жуық адам қайтыс болады. Көлікке дайындайтын жерлерде әр адамды көлік ішінде қалай ұстау керектігі туралы толық мағлұмат береді. Толық дайындалған жүргізуші қөлікті кез келген жағдайда басқара алады.

Апаттың болатын негізгі себептері:

Әр түрлі жол ережесін бұзу

2. Үлкен жылдамдықпен жүру

3. Көлікті мас күйде айдау

4. Жол бетінің нашар ьолуы

5. Көліктің бұзылуы

Әрине бұл тізім жүргізушілерге жаңалық емес. Бірақ біздін аман қалуымыз мәліметті толық алмаудан болады. Мысалы: белбеуді тағып отыру бетпе бет соғысқанда өлім санын екі үш есе азайтады, ал шетке лақтырған жағдайда бес есе азайтады. Егер адам белбеусіз жиырма км\сағ соғысса, ол бетпен төртінші этаждан құлағанмен тең. Адамның тәртіпсіздігі жай күнде мінез ретінде көрінсе, ал жолда ол өлімге алып келе алатын қауіп.



Апаттан басқа жол жоқ кезде не істеу керек ?

- көлік толық тоқтағанша шықпау керек

- қарама қарсы көліктен аулақ болу керек, одан көрі тал, өсінділер, дарбазаға қарай бұрған дұрыс

- нгер бетпе беп келе жатса сырғанап бүйірді тосқан дұрыс.

Жанандағы адам қолымен басын жауып бір қырына жату керек, егер жананда кішкентай бала болса, онда баланы құшақтап қысып бір қырына жату керек. Еің қауіпті орын ол жүргізушінің жаны болып табылады, сондықтан жасы он екіден кішілерге алдынғы орынға отыруға болмайтын туралы заң бар.

Егер соққы болған жағдайда, біріншіден өзіңіздің қалай жатқаныңызды, бензин ағап жатқан жоқ па, өрт шықпадыма соны анықтау керек. Сосын жағдайға байланысты есіктен немесе терезеден шығу керек. Егер есік ашылмай жатқан жағдайда көп күтпей терезені ашу немесе сындыру керек.

Автокөліктегі өрт.

Егер көліктің алдынғы жағынан күйген иіс, кішкене түтін және бинзиннің иісі шығып түрса, ол көлік бұзылумен қатар ішінде өрт болуы мүмкін.

Статистика бойынша жүз көліктің біреуіғана көлік апатынан өртке қшырайды, оның өзі бинзин багын немесе бинзин жүйесін зақымдағанда болады. Қалғанның барлығы көліктің дұрыс күтпеуінен болады. Бинзинның тұтануынан болған өрттер аз емес.

Өртті өрт сөдіргішпен тікелей бағыттау арқылы сөндіреміз. Тағы бір өрт сөндірудің амалы отты шетінен бастап таптап өшіру. Бірақ ең сенімді ол өртсөндіргіштер, құм, су, брезент болып табылады. Көлікке гаражда қауіп төндіретін заттар:

- бинзин жиырма литрден аспау екрек

- өрт пен жұмыс жасамау керек

- маторды отпен қыздыруға болмайды

- бөлшектерді бинзинмен саляркамен жууға болмайды.

- м ұнай қалдықтарын төгіге болмайды.

Жол ережесінде моторды өшіріп бинзин құию керек деген заң жоқ, бірак куәлікке тапсырғанда ұқыпты ұйретуші оны айтуды ұмытпайды.

Азарт ойындары.

Бастамасы. Шыбын торға түсу үшін ек нәрсе қажет абайсыз шыбын және жабысқақ тор.

Мұнда адмды таңдап алып бірінші рет тегін доңгелекті таптырады. Кошедегілер барабанды айналдыру немесе суйекті табады, ал карта ойынында карта таңдатады. Бұлардың барлығы адамның іші пысатын кезде ұсынылады.

Ұқсас жұмыстар

Басқару жүйесін жетілдіру және нарықтық экономика жағдайындағы көлік жүйесін мемлекеттік реттеу

Жол көлік оқиғасының алдын алу

Көлік құралдары және қозғалыс қауіпсіздігі

Жүк тасымалын жоспарлау

Көлік құралдарына салынатын салық

Көлік құралдарына салынатын салық - мемлекет пен көлік құралдары арасындағы экономикалық қатынасты реттейтін салық

Көлік жуу тұрағы

Цех аралық және цех ішіндегі көлік

Көлік және қойма кешендері және жіктелуін сипаттау және талдау

Мүлікке салық

Пәндер