Қазақстан Ұлттық Банкі

Презентация қосу

Қазақстан Ұлттық Банкі
ҚҰБ-ның несиелік ресурстары
мынадай көздерден тұрады:
Меншікті қаражат есебінен
Басқа банктерден тартылған және ҚҰБ-
де шартты негізде орналастырылған
ҚР төңірегінде тартылған
қаражаттардан
Арнайы мемлекеттік қорлар мен
бюджеттің уақытша бос жатқан
қаражаттар есебінен
ҚҰБ-нің басқару құрылымы:
Басқарма
Директорлар кеңесі(Директорат)
Директорлар Кеңесі құрамы:
Ұлттық Банк төрағасы
Ұлттық Банк төрағасының
орынбасарлары
Құрылымдық бөлімшелердің
жетекшілері
Бүгінгі күні Ұлттық банк мынадай классикалық
қызметтерді атқарады:

Ақшаны эмиссиялау
Мемлекеттік ақша-несие саясатын
әзірлеу және жүргізу
Несие беру
Төлем жүйесін ұйымдастыру
Валюталық реттеу және валюталық
бақылауды жүзеге асыру
Төлем балансын құрастыру
Ұлттық Банктің басқармасының
құрамы:
o Ұлттық Банктің басқармасы 9 адамнан
тұрады
ҚҰБ төрағасы және бес лауазымды
тұлғалары
ҚР Президентінен бір өкіл
ҚР Өкіметінен екі өкіл болады
Ұлттық Банктің өзге де қызметтері:
Банктер;
Сақтандыру ұйымдары;
Бағалы қағаздар нарығының
қатысушылары;
Жинақтаушы зейнетақы қорлары;
Қаржы нарығының барлық
қатысушыларына арналған бухгалтерлік
есеп стандартын бекіту.
Ұлттық банк өзінің жүргізетін операциялары бойынша мынадай
ресми сыйақы мөлшерлемелерді белгілейді:

• Ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесі;
• Ресми есептік дисконттық мөлшерлеме;
• РЕПО және кері РЕПО операциялары
бойынша сыйақы мөлшерлемесі;
• “Овернайт” займдары бойынша сыйақы
мөлшерлемесі;
• “Овердравт” займдар бойынша сыйақы
мөлшерлемесі;
• Банктерден тарайтын депозиттер бойынша
сыйақы мөлшерлемесі.
ҚР Ұлттық Банктің қолданып отырған ақша-несие
саясатының құралдары екі топқа бөлінеді:

Тікелей құралдар несие бағасымен немесе сомасына
тікелей бақылауға арналған:
• Несиенің бағасын (Р-сыйақы мөлшерлемесін) не санын
(Q) белгілеу немесе шектеу;
• Коммерциялық банктердің балансына қатысты
несиелік лимиттер белгілеу.
Жанама құралдар (нарыққа ықпал ету арқылы ақшаға
деген сұраныс пен ұсынысқа ықпал етуге арналған ):
• Ашық нарықтағы операциялар;
• Міндетті резервтік талаптар;
• Несиелеуге және вексельдерді қайта есепке алуға
байланысты операциялар.
ҚҰБ-нің қысқа мерзімді ноталарын
орналастыру әдістері:
Аукциондық әдіс,яғни алғашқы агенттердің
өтініштерінде көрсетілген дисконттау бағасы
бойынша қысқа мерзімді ноталарды
орналастыру;
Толық орналастыру әдісі(аукциондағы
қалыптасқан ортша өлшемді дисконттау
бағасында эмиссиялауға сәйкес қысқа
мерзімді ноталардың қосымша көлемін
орналастыру);
Алғашқы агенттермен келісілгендей
дисконттау бағасында ҚҰБ шығарған қысқа
мерзімді ноталарын сату әдісі.
“ҚР Ұлттық банк туралы” ҚР Заңына сәйкес Қазақстан Ұлттық
Банкісі ҚР Президентіне есеп береді. Есеп беру мыналарды
білдіреді:

Парламенттің келісімімен ҚР Президенті ҚҰБ-
нің төрағасын 6 жылға сайлайды және
қызметінен босатады;
ҚҰБ-нің жылдық есебін ҚР Президенті бекітеді ;
Ұлттық валютаның−теңгенің айшығының
тұжырымын ҚР Президенті бекітеді;
ҚҰБ-нің ҚР Президентінің сұрауы бойынша
өзінң қызметіне байланысты ақпараттарды
беріп отыруы.
Ұлттық банк екінші деңгейдегі банктер үшін, олардың
пруденциялдық нормативтерді орындауына байланысты ең төменгі
резервтік талаптарды орындау барысында банктерге мынадай екі

тәсіл қолданады:
Міндеттірезервтер;
Резервтеудің альтернативтік тәртібі .
Басқарманың негізгі қызметтері:
ҚҰБ туралы нұсқауды, оның жарғылық капиталы мен резервтік қордың
қалыптасу тәртібі, негізгіқұралдарды өзге де мүліктерді пайдалану ;
ақылы көмек көрсету, ҚҰБ-нің құрылымы және бюджеті, департамент
директорларын, филиалдардың, өкілеттіліктердің және ұйымдардың
жетешілерін тағайындау туралы нормативтік-құқықтық актілерді
бекіту;
Банктер үшін пруденциалдық нормативтер мен басқа да міндетті
нормаларды және шектерді бекіту;
Еңбек жағдайын, оған ақы төлеу жүйесі мен мөлшерін анықтау және
бекіту;
ҚҰБ-нің халықаралық және басқа да ұйымдарға қатысуы туралы шешім
қабылдау;
Директорлар Кеңесінің (Директораттың) құрамын бекіту;
Бухгалтерлік есептің қазақстандық стандартын ескере отырып , ҚҰБ-не
арналған бухгалтерлік есептің саясатын және әдістерін анықтау.
Банктердің ең төменгі резервтік
талатарды рындаудың екі әдісі бар:
Баламалы−ай сайын қаражаттардың резервтік
активтерде орналастыру, ондағы резервтік активтердің
орташа айлық омасы айдың әрбір жұмыс күніндегі
депозиттік міндеттемелердің орташа айлық сомасынан
пайыз түрінде есептелінетін ең төменгі резервтік
талаптардың орташа айлық көлемінен кем болмауы
керек ;
Баламасыз−қаржаттарды Ұлттық банктегі резервтік
шотта орналастыру, ол шоттың қалдығы айдың бірінші
жұмыс күні бойынша депозиттік міндеттемелердің
пайыз түрінде есептелген мөлшерінде ең төменгі
резервтік талаптарға тең болуы қажет.
ҚҰБ-нің жоғары басқару органы Басқарма болып
табылады және басқармаға мынадай негізгі
қызметтер жүктеледі:
Мемлекеттің ақша-несие саясатын дайындау;
Банк қызметіне қатысы бар ҚҰБ-нің нормативтік-құқықтық
актілерін бекіту;
Ұлттық банктің банктермен операциялары бойынша ресми қайта
қаржыландыру мөлшерлемесін белгілеу;
Банктердің ашылуына рұқсат беру және оларды қайтарып алу
туралы шешімін қабылдау;
Банктер үшін резервтік талаптар нормасын бекіту ;
Алтын-ваюта активтерін басқарудың негізгі қағидаларын
анықтау;
ҚР валютасының айырбас бағамын анықтау тәртібін бекіту ;
ҚҰБ жұмыс туралы жылдық есепті қарау,қабылдау және
Президенттің бекітуіне беру;
ҚҰБ-нің жылдық балансын және табыс пен зияны туралы есебін
қарау және бекіту.

Ұқсас жұмыстар

Ұлттық банк

Ұлттық Банктің негізгі функциялары

ҚР ҰБ бақылау және қадағалау қызметтері

Орталық банк

Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі

Банк жүйесі жабық жүйе

ТӨЛЕМ АЙНАЛЫМЫ ӘРЕКЕТ ЕТУІ БОЙЫНША ҚАТЫНАСТАРДЫ РЕТТЕУ

Ақ ша-несие саясаты

Банктер жүйесі

ҚР-ның ақша-несие саясаты

Пәндер