Қытай Халық Республикасы туралы

Қытай Халық Республикасы (төте жазу: جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى‎ - Жұңxуа Халық Республикасы; Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) - Азия құрылығында орналасқан мемлекет.

Халық саны бойынша, әлемдегі 1-ші мемлекет (1, 3 млрд санынан астам, халық көпшілігі - этникалық қытайлықтар, өз атауы - хән) ; жер аумағы бойынша Ресей және Канададан кейінгі 3-ші орында. 1949 жылы Қытай Халық Республикасы жарияланғаннан бері елді Қытай Коммунистік партиясы билеуде. Ресми түрде сегіз партия болса да, ҚХР-сын бір партиялы, авторитарлық елдер қатарына жатқызады.

1949 жылдың желтоқсанында ҚХР құрылғалы елде төрт Конституция қабылданды(1954, 1975, 1978 и 1982) . Қытай Халық Республикасының Конституциясы бойынша (1982 жылдың желтоқсаны), ҚХР - халықтың демократиялық өктемдігі бар социалистік мемлекет.

Мемлекеттік биліктің жоғарғы органы - жергілікті жиналыста 5 жылға сайланатын халық қалаулыларынан тұратын 2979 депутаттан тұратын бір палаталы Бүкіл Қытай халық қалаулыларының жиналысы (БҚХҚЖ) . БҚХҚЖ сессиясы жыл сайынғы тәртіппен шақырылады.

Депутаттардың санының көптігінен БҚХҚЖ функцияларын сессия мерзімдерінің арасында делегаттардан сайланған тұрақты комитет атқарады (шамамен 150 адам) .

Сайлауға тек қана Қытай Коммунистік партиясы мен Халықтың саяси кеңес Советіне кіретін сегіз демократиялық партия қатысады.

Шәңғаңда және Макаода өз заң шығару жүйелері бар.

БҚХҚЖ барлық депутаттары коммунистер және демократтар блогінен тұрады.

Әлемге әйгілі Ұлы Қытай қабырғасы барған сайын қысқара

бастағандай.

Қазіргі кезде 6350 шақырымдық ол дуалдың үштен бірі ғана,

ежелгі қалпында аман-есен сақталап қалған көрінеді.

Ол қабырға біздің заманға дейінгі 221-206 жылдарды тұрғызылған.

1987-жылдан бері Қытай қабырғасы БҰҰ ұйымының Бүкіл әлемдік

тарихи мұралар тізіміне енгізілген.

Ұлы Қытай қабырғасының құрылысын «сары император»

Цинь-Ши Хуанди бастап, үш жүз жылдық Мин династиясының

негізін қалаған Чжу Юаньчжан аяқтады.

Цинь Шихуан Қытай империясының негізін қалаушы. Ұлы Қытай Қорғанының салынуы осы тұлғаның бұйрығымен басталды. Қайтыс болғанда өз мазасын ешкім бұза алмау үшін, мазарының жанынан 2000ға жуық әскери жауынгерлердің мүсіндерін салдыртқан.

Қытайда жыл сайын халықтың өмір сүру сапасы өсуде

Жалпы Қытайдың демографиялық жағдайына келсек, 1995 жылы ҚХР халық саны 1, 21 млрд. адамды құраған(әлем халқының 1/5 бөлігі) . Елдің бір отбасыға бір бала саясатына қарамастан, Қытай халқы жыл сайын 10 млн. адамға өсіп отыр. Жалпы Қытай халқының болжанған өсім динамикасы мына кестеде көрсетілген:

1995 жыл

2000 жыл

2010 жыл

2030 жыл

2050 жыл

Халық саны млн. адам

1211, 0

1280, 0

1380, 0

1480, 0

1560, 0

Табиғи өсім, % жылына

1, 055

1, 00

0, 8

0, 5

Қалалық және ауылдық халық үлесі

29, 5:70, 5

30:70

35:65

50:50

70:30

Сауатсыздар саны, %

25, 5

22, 5

18, 5

8, 5

Қытайлықтар Мао Цзедунның қаза болғанына 30 жыл толғанын атап өтуде

Бежинде мыңдаған адам Қытайдың бұрынғы жетекшісі Мао Цзедунның денесі

қойылған мавзолейге кіру үшін кезек күтіп тұр.

Олар Маоның қайтыс болғанына 30 жыл толғанын атап өтуде.

Мао Цзедун Қытайда мәдени революция жасаған.

Бірақ, Қытай үкіметі 1949 жылы билікке келіп,

тоталитарлық режим орнатқан коммунистік партияның жетекшісі,

Маоны еске алу шараларын өткізіп жатқан жоқ.

Оның билігі кезінде миллиондаған адам қаза болған.

АҚША БІРЛІГІ

Қытайдың ақша бірлігі - юань(CNY), тағы бір атауы - жэнминби(RMB; сөзбе-сөз аударғанда, «халық ақшасы» деген мағынаны береді) . Қытайдың басты ақша бірлігі - юань, қосымша - цзяо және фэнь. 1 юань = 10 цзяо, 1 цзяо = 10 фэнь.

Тяньаньмэнь алаңы

Әлемдегі ең ірі алаң. Бұл жерде бір мезетте 2 миллион адам орналаса алдаы.

Перевод гимна Китая (КНР)

Вставай, кто рабом стать не желает!

Из своей плоти Великую стену поставим!

Для судьбы нации грозный час наступил,

И из груди рвётся клич наш последний:

Вставай! Вставай! Вставай!

Нас миллионы, но сердцем мы едины,

Под огнём канонады смело мы в бой пойдем,

Вперёд! Вперёд! Вперёд!

Текст гимна Китая (КНР) на родном языке

Марш добровольцев - государственный гимн КНР, написанный во время

Китайско-японской войны известным поэтом и драматургом Тянь Ханем (田汉),

музыку к гимну Китая написал Не Эр (聂耳) . Во время культурной революции

фактическим гимном Китая была песня «Алеет Восток» (кит. «Дунфан Хун»)

Чан Кайши Қытай тарихының қоғамдық-саяси өміріндегі ерекше тұлғаларының бірі болып табылады.

Оның Қытайдың мемлекет болып болып құрылуына қосқан үлесі зор.

Кішкентайынан қиыншылықты, аштықты, кедейшілікті көріп өскен

Чан Кайши болашақта өз алдына елді кедейшіліктен алып шығу мақсатын қояды.

Уақыт келе мақсатқа ақырындап жете береді.

Ел асы болып, көптеген қиыншылықтардан құламай өтіп, елі үшін,

жері үшін көшілес елдермен, ірі державалармен дипломатиялық қатынас жасайды.

Өзінің ерекше саясатына байланысты Қытайды ірі державалар қатарынан дейін көтереді.

Ел ішінде де көптеген қақтығыстар болады.

Қытай коммунистік партиясымен Гоминьдан үкіметі арасындағы қайшылықтар, Жапон жаулапалушыларына қарсы соғыс елді азамат соғысына әкелді. Ел құлдырай бастады.

Халықтың ұлт болып сақталуы тек Чан Кайшидің қолында болды.

Оны қоршағандардың біразы сенімшіліктен шығып, оппазициялық көз-қарасты ұстанды.

Чан Кайши мен оның адамдары Қытай коммунистік партия басшылары тұтқынға алғанда, халықтық Қытай коммунистік партияның істеген ісіне наразылықтарын байкот жариялап, көтеріліске шығумен білдірді. Бұдан біз Чан Кайши саясатының қолдайтын халық бар екенін көреміз.

Генералиссимус

Чан Кайши