Полигондағы токсинді сұйық қалдықтарды залалсыздандыру және тазалау технологиясы

Презентация қосу

Полигондағы токсинді сұйық
қалдықтарды
залалсыздандыру және тазалау
технологиясы
Бұл полигон құрамына сұйық қалдықтарды жинақтағыш кіреді – мазутты
көл, көлемі 35 472 м2 (сурет. 1 және 2 ). Гидрогиологиялық
экспедицияның мәлметтеріне сүйенсек, жинақтағыш құрамында 117 м3
токсинді қалдық су және 45м 3 шөгінді тұнбалар бар.

Сурет 1
Бұл көл аймақтың экологиялық жағдайына қауіп төндіруде.
Мұндай жинақтағышты санация және рекультивация бүтін
техникалық іс – шараларды іске асыру. Оны жасау
жинақтағыш туралы мәлметті жүйелі пайдалануды, оның
генезисін, қазіргі жағдайын, құрамын, геологиялық және
гидрогеологиялық ерекшеліктерін білуді және ескеруді
талап етеді.
Сұйық қалдықтарды жинақтағышты санация және
рекультивациялаудың негізгі сатылары:
Оған сұйық токсинді қалдықтардың енуін тоқтату
Жүзіп жүрген мұнай қалдықтарының беттік қабатын жою
Орта токсинді сулы қабатты жою – оны тазалау және
рельефке тастау
Табиғи илдарды коагуляция және сусыздандыру
Жинақтағыштағы тұнба шөгінділерді консервациялау
Жинақтағыш аумағын агротехникалық рекультивациялау
Сурет. 2
Сұйық қалдықтарды санация және рекультивациялау
бойынша жұмыс сатылары 2000-2003ж.

Саты 2000.
Жинақтағышқа санация жүйесі проекциялау үшін бастапқы
мәлметтерді өңдеу, тазалау технологиясын апробациялау.
А. Жинақтағыштың вертикальды құрлымын және геометриясын
зерттеу мақсатында жұмыстарды жүргізу және ұйымдастырудың
бағдарламасын құрастыру.
Б. Жинақтағыштың барлық қабатындағы қалдықтардың сапалық
және сандық көлемін бағалау.
В. Қалқып жүрген мұнайшламмын байлау және тұндырумен
байланысты зерттханалық және табиғи эксперименттерді жүргізу.
Г. Жинақтағыштың қалдық суларын тазартудың
фитобиоремедиационды технология апробацияясы және өңдеу.
Саты 2001 ж.
Жинақтағыш санациясының басталуы

А. Мұнай қабатының беткі қабатын ликвидациялау
Б. Проекциялау, жинақтағыштың токсинді қалдық суларын жіберу және тазарту үшін кіші
тазарту жүйелерін тұрғызу және қосу

Саты 2002 ж
Жинақтағыш санациясын өткізу
А. Кіші тазалағыш құрылғылардың жүйесініске қосу және көктем – жаз – күз маусымында
олардың жұмысын бақылау.
Б. Технологияны жасау және табиғи илдарды коагуляция және деградация бойынша
жұмыстар жүргізу.
В. Жинақтағыштың шөгінділерін концервациялаудың технологиясын апробациялау және
іздестірі.

Саты 2003ж
Жинақтағыш өткізу
А. Апробацияланған технология бойынша жинақтағыштың шөгінділерін консервациялау.
Б. Полигон аймағында мониторингттік бақылауды іске асыру.

Этап 2004 жыл
Жинақтағыштың бетін агротехникалық рекультивациялау.
Рекультивацияланып жатқан обьектінің көлемі,
құрамы және жағдайына байланысты
апробациясыз стандарты технологиялық
шешімдерды пайдалану мүмкін емес,
жинақтағыштың ерекшелігі жаңа
технологияларды жасауды және бақылаудан
өткізуді талап етеді, ол шешімдер аз шығымда
жинақтағыштың санациясын және
рекультивациясын қамтамасыз етуі тиіс.
Айта кету керек, жинақтағышты рекультивациялау
және санация тек оған сұйық қалдықтарды
қабылдауды тоқтатқанда ғана мүмкін болады,
сондықтан арнайы полигон салу керек немесе бар
полигонды жаңалау керек.
"Зубчаниновка" полигонындағы сұйық қалдықтарды
жинақтағыштың токсинді қалдық суларын тазалаудың
фитобиоремедиационды тазалауды жасау және
апробациялау технологиясы
Санкт – Петербург қаласыдағы токсинді қалдықтарды жинақтайтын
«Красный бор» полигонының қалдық суларын тазартыу бойынша
жұмыстардың тәжірибесіне фитобиоремедиация және анализ тәсілдеріне
негізделе отырып, сұйық қалдықтарды жинақтағыш бойынша бастапқы
мәлметтерді ескере, ластағыштардың биодеградациялануын эксперимент
нәтижесі бойынша бағалап, жинақтағышты қалдық суларын тазартудың
ФИТОБИОТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ТАЗАЛАУ ЖҮЙЕСІ жасалған және ұшқыш
құрылғы апробацияланған.
Фитобиотехнологиялық тазартудың артықшылықтары мынада болып
табылады:
Қоршаған ортаға зиянсыз табиғи сулардың өзідігінен қалпына келу және
өздігінен тазарудың табиғи процестеріне негізделген.
Тазарту соруженияларын тұрғызуға және техникалық жабдықтауға шығындар
көп жұмсалмайды.
Эксплутационды шығындар практика жүзінде жоқ.
Локальды тазарту құрылғысы
келесі бөлімдерден тұрады:
Ағындарды алдын – ала тазарту үшін, біріншілік жүктелмеген (ненагруженный) фильтр.
Ашық су қоймалары жүйелері ретінде қолданылатын Орловский өзенінің бір саласы.
Сорбент қызметін атқаратын және тазартушы биоқабықшаға арнайы тасымалдағыш үшін
орнатылған темірбетон жүктемелер, онда биофильтр ретінде орналастырылған.
Технологияны қолданудың теориялық негізі
Тазарту құрылғылары жинақтағыштың қалдық суларының ортан қабатын
биологиялық тазарту үшін арналған және оларды тазартып болғаннан кейін оны су
қорына қайта қосуды қарастырып отыр.
Табиғатта судың өздігінен тазару процесі толығымен микроорганизмдер,
балдырлар және жоғары сатылы өсімдіктер тіршілігімен тығыз байланысты. Қандайда
болмасын, ластағыш типі соңында олардың тіршілік әрекетінің өнімі – табиғи ил
(детритке) айналады.
Суларды биологиялық тазартудың жасанды жүйесі биота тіршілік әрекеті өнімдері
әсерін концентрлеуге негізделген.
Ұсынылып отырған концентраттар жүйесінің қалдық суларды дәстүрлі
биологиялық тазарту жүйесінен негізгі ерекшелігі биосинтез процестерінің есебінен
жеделдейтін арнайы таңдалып алынған сорбенттер және биофильтрлер болып табылады,
осының әсерінен органикалық ластағыштарды өңдеу, ауыр және түсті металдардың
концентрленуі және минералдануы іске асады. Жүйенің тағы бір ерекшелігі тазарту
процесінде түзілетін жинастыру, алу, сусыздандыру және полигонда көму болып
табылады.
Сурет.3
Ұсынылып отырған тазарту тәсілін апробациялау
үшін пилоты құрылғыны, локольды тазарту
жүйесін моделдеуді құрылыстты (сооружения)
және тазалаушы комплекстің барлық элементтері
– фильтр, биотаның токсинді ағыстарына
адаптацияланған биофильтрлар және сулы
өсімдіктер сынақтан өткізілді.
Пилотты құрылғы дегеніміз бесеуі өзара
байланысқан резервуарлар, олар әлсіз ағып тұрған
суқоймалар әсерін береді, оған иммобилизденген
микрофлорасы бар түрлі тасымалдағыштар
орнатылған. (Сурет 5).
Су мұнай өнімдерімен, ұшқыш және жартылай ұшқыш органикалық фенол, тетрахлорэтилен, толуол,
ксилол, крезол, нафталин) және түсті және ауыр металл иондарымен күшті ластанған. СМС құмды
фильтр арқылы тазартылып, (сурет 6 ) және ары қарай өзіне тән классы, туысы және түрі бар түрлі
бактериальды, балдырлы ағзалары және сулы өсімдктері бар реттілікпен орналастырылған белгілі
сыйымдылығы бар каскадқа түседі.

Сурет .5
Сурет.6
Тазартудың бірінші каскадында қалдық суды жасанды
аэрациялау іске асырылады.
Пилотты құрылғының жұмысының нәтижесінде
тазалау іске асады: БПК бойынша 95 – 96%,
мұнайөнімдері бойынша 100 %, фенол бойынша 75-
80%, СМС –80-85%, түсті металдар бойынша 100 –
ден 50% дейін.
Биотазарту жүйесінен өткеннен кейін су токсинділік
қасиетінен толығымен айырылады, кәдімгі
суқоймаларындағы жабайы флораны қажытпайды
және жинақтағыш – көлшіктерде нормативтік
көрсеткіштерге дейін су өсімдіктері (қамыс, элодея)
қолданып толығымен тазартылуы мүмкін.
Сурет.7.
Сурет .8
Сурет.9.
Сурет.10
Тазалаушы микробиотаның жағдайын бағалау
көрсеткендей, биотазарту үшін таңдалған және
қолданылған бактериальды және балдырлы
культуралар қалдық сулармен мүжілмеген,
тасымалдағыштарды активті колонизациялаған,
органикалық ластағышты интенсивті түрде
тотықтырған, сонымен қатар бейорганикалық
поллютанттардыда минерализациялауда.
Алынған мәлметтер көрсеткендей
жинақтағыштың токсинді ортаңғы қабатын
ликвидациялау үшін локальды тазарту
құрылғыларының жүйесінің жұмысының
ұтымдылығын көрсетті.
Су экологиясын бейорганикалық
ластағыштардан тазарту үшін табиғи
минералды сорбенттерді қолдану
Табиғи сорбенттердің (цеолиты, бентониты, опал-
кристобаллитті жыныстар, палыгор лайы .) түрлі физика –
химиялық қасиеттерінің арқасында түрлі техникалық
өндірістер саласында қолдану маңыздылығы өсуде. Кей
табиғи минералды сорбенттердің пайдалы қасиеттері
туралы мәлметтер терең тарихқа бойлайды.
Табиғи сорбенттер тобына адсорбциялау, ионалмасу,
каталитикалық және сүзгілеу қабілеті қабілеттері жоғары
тау жыныстары және минералдар жатады.Оларға түрлі
сорбция механизмдері тән: молекулярлы сорбци, катионды
алмасу, ионды алмасу, ионды сорбция. Минералды
құрамдағы әртүрлілік және кристал құрлымдық ерекшелік
сорбционды сыйымдылықтың кеңдігінің өзгергіштігінежәне
түрлі сорбенттердегі сорбциялық процецтердің
кинетикасының түрлілігіне алып келеді.
Бейорганикалық ластағыш
заттар
Ас суының екіншілік ластану нәтижесі көбіне
темір иондарының МШК жоғарлауы болып
есептеледі. Көбіне темір концентрациясының
1,5÷3 есе жоғарлауы болып есептеледі. Темірдің
жоғары концентрациясы жер асты суларына да
тән. Мұндай суларда темір тотығының мөлшері
тен 25 - қа 60 мг / л дейін өзгеріп отырады.
Осыған орай, қалалық су құбырынан және
жекелеген скважиналарынан судағы темір
иондарын тазарту үшін ТМС қолдану зерттелді.
Бақылау ретінде АК бар фильтрді қолданды.
Нәтіжиелер кесте 1 берілген.
Кесте 1.
Судағы темір иондарының мөлшері (Х?х) фильтрден өткізірден бұрын және
өткізгеннен кейін (n = 3)
Судағы темір иондарының мөлшері, мг/лN Үлгі Бастапқы Фильтр
типіШунгитКременьГлауконитФильтрЦКАК123 0,5?0,1 4,6?1,2 40,2?2,2 0,10 ? 0,010,15 ?
0,01 0,14 ? 0,01* 0, 10 ? 0,01 0,30 ? 0,02*0,30 ? 0,02 0,12 + 0,01 0,25 ? 0,02*0,З0 ? 0,03 0,10
? 0,01 0,12 ? 0,01 0,25 ? 0,02 0,10 ? 0,1 0,14 ? 0,010,З0 ? 0,03 Ескерту: 1. Үлгі. 1 - қ. Cанкт-
Петербург Мәскеу ауданы су құбырынаналынған алынған су;
2. Үлгі 2 - п. Токсово ауданының су құбырынан алынған су (Всеволожск район Ленинград
обл.);
3. Проба 3 - вода из скважины на территории п.Красницы (Гатчинский район
Ленинградской обл.);
4. Фильтр-ЦК - фильтр, выпускаемый ЗАО "Царевин ключ";
5. АК - фильтр с активтендірілген көмір - бақылау;
6. Ас суындағы темір МШК - 0,3 мг/л;
Барлық тексерілген су үлгілерінде темір мөлшері жоғары мөлшерде болды. ТМС бар
фильтрден өткізген кейін барлық үлгілердегі темір иондарының мөлшері мүмкін
мөлшерге төмендеді.
ТМС бар фильтрлерді пайдаланып суды ауыр металлдардың иондарынан тазарту
ұтымдылығын зерттеді. Модельді токсикант ретінде екі валентті мыс иондары
қолданылды.
2 кестеде модельді құбырсуын екі валентті мыс иондарынан ТМС – ті фильтрлерді
қолдану ұтымдылығының нәтижелері көрсетілген.
Таблица 2.
Модельді су құбырлы суының құрамындағы фильтрден өткізгенге
дейін және өткізгеннен кейінгі (Х?х) Мыс иондарының мөлшері
Содержание ионов меди в воде, мг/лБастапқыТип
фильтраШунгитКременьГлауконитФильтр-ЦКАК 0,58 ? 0,02 4,60 ? 0,1
9,95 ? 0,50,20 ? 0,01 0.50 ? 0,01 0,50 ? 0,1 0* 0.1 ? 0.01* 0.1 ?
0,02*0,04 ? 0,002* 0,16 ? 0,01*0,05 ? 0,001*0* •0.1 ? 0.01* 0* 0,20 ?
0,03 0,62 ? 0,02 0,30 ? 0,02Примечания: 1.Суқұбыры суының суының
кермектігі - 0,8÷0,9 мг-экв/л Түстілігі - 10°;
2. Фильтр-ЦК - фильтр "Царевин ключ";
3. АК бар - бақылау;
4. Мыс иондарының МШК - 1,0 мг/л;
Атап айту керек6 барлы0 0олданыл5ан мыс концентрацияларында
ТМС әсер ету ұтымдылықтарында статистикалық түрлілікті байқадық.
Барлық үш нұсқадада кремень, глаукань әктасы, сонымен қатар,
Царевин ключ деп аталатын ТМс тиімділігі ұтымдырақ болды.
3 кестеде кермектілігі жоғары судан екі валентті мыс иондарын жою
үшін ТМС бар фильтрлердің ұтымдылығы көрсетілген (7,2 мг-экв/л).
Таблица 3.
Кермектілігі 7,2 мг-экв/л модельді судағы мыс иондарының фильтрден
өткізгенге дейін және өткізгеннен кейінгі мөлшері (n = 3)

Судағы мыс иондарының мөлшері , мг/лИсходное Фильтр
типіШунгитКременьГлауконитФильтр-ЦКАК0,49 ? 0,02 1,22 ? 0,1 9.95 ?
0,50,08 ? 0,01*0,21 ? 0,02 0,65 ? 0,030,04 ? 0,01* 0,11 ? 0,02* 0,15 ? 0,05*0,07 ?
0,002* 0,13 ? 0,01* 0,10 ? 0,02*0,06 ? 0.005* 0,10 ? 0,005* 0,10 ? 0,01*0,20 ?
0,010, З0 ? 0,051,10 ? 0,20 Ескерту: 1.Фильтр-ЦК - фильтр "Царевин ключ";
2. АК - фильтр - бақылау;
3. Мыс иондарының МШК - 1,0 мг/л;
4. * курсив – бақылаумен айырмашылығы айтарлықтай.
Алынған мәлметтерге сүйене отырып, кермектілігі жоғары судан да мыс
иондарын жою және агент ретінде ТМС ұтымдылығы көрсетілген.
Қорыта келе, суда тұздың көбеюі АК қолдану ұтымдылығын төмендетеді.
ТМС өз ұтымдылығын сақтап қалады.
4 кестеде көп жағдайда тағамдық су көзі болып табылатын жерасты
суларының түстілігі күшті, гумусты заттары бар суларды сипаттау және мыс
иондарын жою үшін ТМС қолдану тиімділігі көрсетілген.
Таблица 4
Фильтрден өткізгенге дейін және өткізгеннен кейінгі
түстілігі жоғары модельді судағы мыс иондарының
мөлшері (n = 3)
Содержание ионов меди в воде, мг/лИсходноеТип
фильтраШунгитКременьГлауконитФильтр-ЦКАК0,48 ? 0,02
5,40 ? 0,2 10,0 ? 0,50*0,34 ? 0,02 0,65 ? 0,03*0,10 ? 0,01*
0,11 ? 0,02* 0,15 ? 0,05*0,03 ? 0,001*0,15 ? 0.01* 0,10 ?
0,02*0,03 ? 0,002* 0,12 ? 0,01* 0,10 ? 0.01* 0,20 ? 0,010,З0 ?
0,05 3,10 ? 0,10
Ескерту: 1. Модельді судың түстілігі - 178о, перманганаты
тотығуы - 9,8 мг/л О2;
2. Фильтр-ЦК - фильтр "Царевин ключ";
3. АК - фильтр - бақылау;
4. Мыс иондарының МШК - 1,0 мг/л;
5. * курсив – бақылаумен айырмашылық айқын.

Ұқсас жұмыстар

Мұнай – химиялық қалдықтарын қайта өңдеу

Мұнай қалдықтары

Металдар биотехнологиясы

Сұйық дәрілік түрлерде қолданылатын еріткіштер

Параметрлерді сырттай реттейтін үздіксіз культивирлеу

Ақаба суларды тазарту әдістері

Полимерлер өндірісі

ҚАЙТА ӨҢДЕУ

Емдеу сауықтыру мекемелерінін түрлері

ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ҚАЙТА ӨҢДЕУ

Пәндер