Мал азығының микробиологиясы: даярлау, сақтау және сүрлемдегі микрофлора

Тақырыбы:Мал азығының микробиологиясы

Орындаған:Тпп1725 Тугельбаева. Э

Тексерген:Жумалина. Д. Д

Мал азығының микробиологиясы

Мал азығы микрофлорасының сандық және сапалық құрамы оны даярлау және сақтау кездерінде айтарлықтай өзгеріске ұшырап отырады. Қалыптағы микрофлорамен қатар мал азығында әртүрлі ауруларды қоздыратын зардапты микроорганизмдер де кездесуі мүмкін. Айталық, көптеген жұқпалы аурулар алиментарлы жолмен, яғни мал азығы арқылы таралады. Зардапты микроорганизмдер мал азығына топрырақ, қи, жануарлар мен кеміргіштердің экскреттері арқылы түседі.

Малдың күйі мен өнімділігіне азықтың құрамы үлкен әсер етеді. Ата-бабамыз «сиырдың сүті тілінде» деп бекер айтпаса керек. Шығу тегіне қарай азықты өсімдік, жануар және минерал тектес топтарға бөлуге болады. Күйіс қайырушылар мен басқа да жануарлардың рационында өсімдік тектес азықтың үлесі басымдырақ болып келеді.

пішен

пішендеме

Сүрлем

Ылғалды мөлшеріне карай

Жаңа шабылған шөптің ылғалдығы әдетте 70-80% мөлшерінде болады. Шөпті кептіру кезінде бос су буға айналып кетеді де, оның ұлпасында микроорганизмдерге қолжетімсіз ұлпамен байланысқан су ғана қалады. Шөптің ылғалдығы 12-16% жеткен кезде микробиологиялық процестер тоқтап, азықтың бұзылуына тосқауыл қойылады. Сондықтан шөп неғұрлым тез кептірілсе, қоректік заттар соғұрлым азырақ жоғалады. Өсімдіктің суды ұстап тұру қабілеті оның құрамындағы гидрофильді коллоидты протеиндер мен оның қабырғасының қалыңдығына тәуелді болып келеді. Сондықтан да жуансобықтылар (түйежоңышқа, т. б. ) дәнді өсімдіктерге қарағанда өте баяу кебеді. Сонымен қатар кебу жылдамдығына өсімдіктің өсу фазасы және тағы басқа факторлар әсер етеді.

Пішен

Пішендеме - шабылғаннан кейін ылғалдылығы 50-55%-ға дейін түскенше кептірілген әртүрлі шөптерден герметикалық жағдайда даярланатын мал азығы. Шөп жергілікті климат жағдайына байланысты 3 сағаттан 10 сағатқа дейін аралықта кептіріледі. Пішендемені даярлау технологиясы келесі кезеңдерден тұрады: шөпті шабу; жаншу (арнайы агрегат бұл екі операцияны бір мезгіде орындайды) ; кептіру, дестеге салу; дестелерді жинақтау, шөпті ұсақтап, транспортқа тиеу; көк массаны қоймаға салу; қойманы қымтау. Бұршақ тұқымдастар шанақтау (бутонизация), ал дәнді өсімдіктер масақтану сатысында шабылады.

Пішендеме

Мал азығын сүрлеу. Бұл шырынды мал азығын даярлаудың кең тараған тәсілі. Сүрлеу мал азығын микробиологиялық және химиялық факторлардың әсерінен маңызды биологиялық қосылыстармен құнарландыра түседі. Сүрлеу кезінде азықтың ауадан оқшаулануы барлық аэробты бактериялар мен зең саңырауқұлақтарының тіршілігін тоқтатады, ал сүт қышқылды микроорганизмдер түзетін сүт қышқылы азықты қышқылдандырып, анаэробты жағдайда өтетін шіріту, май қышқылды және т. б. процестерді тежейді.

Сүрлем микрофлорасы. Жем шөптегі микробтардың басым көпшілігі дөңгелек және таяқша тәріздес сүт қышқылды бактериялар(Lactobacillus и Streptococcus) . Сүрлемді сүрлем қылатын осы бактериялар. Олардың бәрі факультативті анаэробтар тобына жатады. Дөңгелек пішінділері 25-35°С температурада, ал термофильді таяқша пішіндегілері 40-45°С жақсы өсіп өнеді. Сүт қышқылды микроорганизмдердің екі тобы белгілі: қанттардан сүт қышқылын түзейтін гомоферментативтілер; сүт қышқылынан басқа сірке қышқылын, көмір қышқыл газын, ал кейде этил спиртін өндіретін .

Сүрлем