Жылқының энцефалитін балау және індетке қарсы шаралар

Презентация қосу

Жылқының
энцефалитін балау
және індетке қарсы
шаралар
Жылқының делбесі немесе вирустық энцефалит (Encephalitis virali equorum)
- орталық жүйке жүйесі мен ішек-қарынның зақымдануымен, дененің сарғаюы
және жоғары өлім көрсеткішімен сипатталатын, жіті өтетін ауру.
Делбенің қоздырушысы тоговирустар тұқымдастығының альфа
және флавивирустар туыстастықтарына жататын арбовирустар.
Төзімділігі. Кептірілген делбе
вирусы тоңазытқышта 2-4°С-та
4-12 жыл, 30% глицеринде 14-
18°С-та 3-6 ай, қараңғы қорада
10°С-та бір жыл бойы
сақталады, Күн сәулесі 4-8
сағат, 65°С-та 10 мин.,
қайнатқанда бірнеше се-
кундта, кәдімгі
дизенфектанттар 10 мин.
ішінде вирустың белсенділігін
жояды. Формальдегидке вирус
сезімтал, ультракүлгін
сәуленің әсерінен 1 мин.
зарарсызданады.
Негізінен масалар, кейбір түрін кенелер таратады.
Делбе басқа да вирустық энцефаломиелиттер сияқты нағыз табиғи ошақты
трансмиссивтік аурулар қатарына жатады.

Індет жазғытұрым басталып, жаздың соңында шегіне жетіп, салқын түсе бәсеңдейді. Ауру
әсіресе, масасы көп ылғалды, сазды жерде, мал жайылымда болғанда жиі байқалады.
Делбенің ерекшелігі оның бір жерде энзоотия ретінде тұрақты орын тебуі.

Індеттің тұтанған жағдайында жылқылар 100%–ға дейін ауруға шалдығып,
оның 0-50%-ында клиникалық белгілері білініп, өлім көрсеткіші 0-25%-ға,
кейде 50%-ға жетеді.
Вирус жылқының денесіне қан сорғыш жәндіктер арқылы
енеді, қан мен сөл арқылы әр түрлі ағзаларға түседі. Миға
өткен вирус мидың қыртысы мен қыртыс астындағы қабыну
процестерін тудырады
Жасырын кезеңі 3-10 күн. Ең басты клиникалық көрінісі –
жүйке жүйесінің зақымдануы.
Мида қан тамырларын қан кернеп, кейде домбығу байқалады,
ноқатты қанталаулар кездеседі, жүйке жүйесіндегі өзгерістер
дегенеративті бағытта болады.
Жалпы балау індеттанулық, клиникалық, гематологиялык
және патологиялық-анатомиялық деректерге және
гистологиялық зерттеудің нәтижесіне негізделеді.

Вирусты айқындау үшін жеткілікті жолға қойылған серологиялық
әдістер: КБР, мидың антигенімен ДПР және гемагглютинацияны
тежеу, сонымен қатар жасуша өсінінде бейтараптау реакциясы,
жағындыдағы иммунофлуоресценция қолданылады.
Емі. Ауру жылқыны оқшаулап, қараңғы, кең қорада, мол
төсеніште ұстайды. Жануардың тік ішегін тазалап, қуығына
катетер жіберіп, босатып, массаж жасайды. Зонд арқылы
қарынына тәулігіне 2 рет 100-150 г натрий сульфатын суға езіп
жібереді, тері астына 4-6 сағат сайын 20 мл камфора майын, көк
тамырына 25 г уротропин, 20 г калыций гидрохлоридін 400 мл
физиологиялық ерітіндіде ертіп жібереді. Оксигенотерапия жақсы
нәтиже береді. Көк тамырға ас тұзының 200 мл гипертониялық
ерітіндісін беру (2-3 тәулік аралатып) емнің нәтижесін арттырады.
Венесуэла энцефалитіне аттенуацияланған вирустың ТС-83
штамынан даярланған вакцина, шығыс және батыс
энцефалиттеріне қарсы бивалентті өлтірілген вакцина,
жапон энцефалитіне тышқанның миынан алынған
фармоловакцина қолданылады.
Ауру шыққан пунктке карантин қойылады. Барлық жылқыны клиникалық
тексеруден өткізіп, әсіресе, кілегейлі қабықтарына көңіл аударып,
температурасын өлшейді. Ауырған және күдікті жануарларды оқшаулап,
емдейді. Жазылған жылқыны бір ай бойы мінуден, жегуден босатады.
Карантинді ең соңғы ауырған мал жазылғаннан немесе өлгеннен кейін 40 күн
өткенде қорытынды дезинфекция жасаған соң алады.

Ұқсас жұмыстар

ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ САУЫҚТЫРУ ШАРАЛАРЫ

ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ ШАРАЛАРДЫ ЖОСПАРЛАУ

Листериоз жіктелуі

Індетке қарсы шараларды жоспарлау және карантин мен шектеу шараларын ұйымдастыру

ИТ ОБАСЫ

Сібір жарасы. Сібір жарасының белгілері

Қойдың жұқпалы маститін балау және індетке қарсы шаралар

Ауру ошағын жою бойынша жоспарды қадағалау

КҮЗЕННІҢ АЛЕУТ АУРУЫН БАЛАУ ЖӘНЕ ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ

АСПЕРГИЛЛЕЗДІ БАЛАУ ЖӘНЕ ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ

Пәндер