Неміс классикалық философиясы

Презентация қосу

Неміс классикалық
философиясы
Жоспар:

1. И.Канттың философиялық ілімі
2. Гегельдің логикасы және диалектикасы
3. Фейербах философиясындағы антропологизм
Неміс философиясы – неміс халқының философиялық
білімдер жүйесі. Неміс философиясы дүниежүзілік
философия ойдың дамуына зор әсер етті. Рухани өмірге
терең талдау жасау, тиянақты филос. жүйе құруға
бейімділік – неміс ойшылдарының көбіне тән ерекшелік.
XVIII – ғасыр аяғымен XIX – ғасыр басында неміс
топырағында да философия кеңінен дамыған
ерекше кезең болды. Ол кезеңді Ф. Энгельс
класикалық неміс философиясы деп атады.
Германия Англия мен Францияға қарағанда
мешеу ел болды. Осындай жағдайдағы
Германияға француз буржуазиялық
революциясы найзағайдың жалтындай әсер
етті. Бірақ немістер Европаның басқа
халықтарының іс – жүзінде жүзеге асырып
жатқанын, тек ой жүзінде ғана іске асыруды
армандады . Бұл дәуірдегі неміс философиясы
осы тұрғыдан алғанда неміс тарихының ой
жүзіндегі жалғасы болып есептелінеді. Сөйтіп,
осы кезеңде өмір сүрген неміс халқының
ұрпақтарының үлесіне тиген іс философиялық
төңкерәс жасау еді. Сондықтанда ол кейін
Неміс классикалық
философиясының негізін
қалаушы көрнекті
ғалым Иммануш Кант (1724
—1804 жж.) бүкіл өмірін
Кенисберг қаласында
өткізген. Кант таным
мәселелерін жаңаша қойды
және жаңаша шешті. Ең
алдымен ол таным
процесінін аумағын,
шекарасын анықтады: бұл-
субъект пен объектің ара -
қатынасы, өзара әрекеті.
Субъект және объект
жөнінде Кантқа дейінгі
таным теориясында әңгіме
болмады: таным процесінде
қайдағы бір абстракты адам
кайдағы бір абстракты
Жалпы алғанда,
таным процесі,
Канттың
пікірінше, үш
сатыдан өтеді.

а) сезімдік б) сараптаушы
в) таза ақыл-ой
түйсіну парасат
Сезімдік туйсіну сатысында біздің сезім мүшелерімізге
«өзіндік заттардың» көріністері әсер етеді де, осы-деректер
негізінде түйсіктердің бей-берекет жиынтығы пайда болады.
Олар сезімдік түйсінудің априорлы түрлері – кеңістік пен
уақыттың арқасында белгілі бір жүйеге келіп, реттеледі.

Танымның келесі — сараптаушы парасат сатысына —
априорлы категориялар себептілік, сапа, сан, қажеттілік, т.б.
арқасында жаңа ғана реттелген туйсіктер жиынтығы
қорытындыланып, тұжырымдалып, өзіне тиесілі заңдылыққа
бағынып, жаңа білім пайда болады.

Танымның үшінші сатысы трансценденттік танымда — таза
ақыл-ой заттардың көрініс әлемімен шектеліп қалмай,
олардың ар жағында не бар екенін білуге, басқаша айтқанда
«өзіндік заттардың» табиғатын, мәнін түсінуге ұмтылады да,
шешілмес қайшылықтарға (антиномияларға) тап болады.
Айталық, рух өле ме, өлмей ме, әлем калай пайда болды,
құдай бар ма, жоқ па, т.б. Осы сияқты сұрақтар
антиномияларға толы.
Иммануил Канттың өмірі екі кезеңге
бөлінеді

сынға дейінгі кезең
(1770) сын кезеңі
Сынға дейінгі И. Кант дүние өзінен-өзі табиғи пайда болды
деген пікірге тоқтады. Онда ол өзінің «Аспанның жаппай
табиғи тарихы мен теориясы» (1755) деген кітабында
метафизиканын тұйық шеңберін бірінші болып бұзып,
планеталардың алғаш газға ұқсас тұмандардың қоюланып,
қатаюынан, өздігінен, ешқандай сыртқы күштің әсерінсіз
пайда болғанын шамалады. Бұл Н. Коперниктен кейінгі
ғылымға қосылған үлкен үлес еді.

«Сын» кезеңінде ол «Таза ақылға сын» деген еңбектерін
жазды. И. Кант дүниені өздігінен, біздің санамыздан тыс өмір
сүретін «өзіндік зат» (вещь в себе) және «біздің зат» (вещь
для нас) деп екіге бөлді. Ол дүниенің танымдылығын
мойындамай, жоққа шығарды. Ол – сонымен қатар
субъективтік идеалист, дуалист. 1783 жылы И. Кант
«Прологомендер» («Кіріспе») деген еңбегін жазды.
Гегель Штудгард қаласында
туылып Тюбинген
университетінде жоғары білім
алады. Жалпы алғанда Гегель
философиясы неміс
идеализімінің шарықтауының
соңғы сатысы деуге болады.
Гегель класикалық неміс
философиясының дәстүрді
бағыттарын ілгері дамыта
отырып ұғымдар диалектісіне
көбірек көңіл бөледі, оған дейін
диалектика бір жүйеге
түспеген еді, өзіне дейінгі неміс
философиясының және өз
заманының жаратылыстану
ғылымдарын жетістіктерін
таразыға сала отырып Гегель
өзінің диалектикалық тәсілін
жан – жақты негіздейді.
Гегель
философиясыны
ң жүйесі
мынадай үш
бөлімнен
тұрады:

в)рух
б)табиғат философиясы
а) логика;
философиясы; (феноменология)
.
Класикалық неміс
философиясының ұлы
өкілдерінің бірі – Людвик
Фейербах (1804 –
1872ж). Фейербахтың
ойынша адамның мәні
оның денелік жандық
біртұтастығында тек
теорияда ғана рухпен
денінің бөлек қарастыруға
болады. Ал шын мәнінде
олар ажырамас бірлікте
болады әрі рух ойлау
денеге тәуелді қасиеттер
сөйтіп Фейербах
философияның негізгі
мәселесін материалисік
тұрғыдан шешеді. Табиғат
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

ФИЛОСОФИЯ ИРРАЦИОНАЛИЗМ

Неміс классикалық философиясы туралы

ТАБИҒАТ ФИЛОСОФИЯСЫ

Классикалық неміс

Кантқа дейін тіпті философияда субъект

Канттың таным

Неміс классикалық философиясының негізін қалаушы көрнекті ғалым

Неміс философиясы

ФИЛОСОФИЯ ТАРИХЫ. ПӘН ФИЛОСОФИЯ

ФИЛОСОФИЯ ТАРИХЫ

Пәндер