Малдардың клиникалық бағалауы: дене бітімі, тері және тері асты бездерін зерттеу

Жануарлардың ішкі ауруларын клиникалық балау

Сабақтың тақырыбы:

Малдың габитусын анықтау

Тері асты қабаттарын анықтау

Малдың түр тұлғасымен

танысу

Тері асты бездерін

зерттеу

Сабақтың жоспары:

Малдың түр тұлғасына

дене құрылымы, кеңістікте өзін өзі ұстау қабілеті, қоңдылығы, дене бітімі және сезгіштік қабілетін жатқыза аламыз.

Малдың кеңістікте өзін өзі ұстау қабілеті

Табиғи

Еріксіз

Табиғи

Еріксіз

Еріксіз қозғалыстар малдың ми, мишық және есту мүшелері зақымданғанда болады.

Сезгіштік

Сыртқы қоздырғыш күшті малдың сезіну қабілеті. Сезгіштік жоғары жүйке қызметіне тікелей байланысты болады. Клиникалық тәжірбиеде сезгіштіктің екі түрін ажыратамыз: өте сезімтал және әлсіз.

Дене бітімі

сөлекет

нәзік

тығыз

борпас

Дене бітімі

1. Сөлекет дене бітімді мал сыртқы ортаның қолайсыз жағдайына төзімді, ауруға көп шалдықпайды.

2. Нәзік дене бітімді мал өнімтал, жүйрік, сүтті және етті жүнді болады.

Дене бітімі

1. Борпас немесе болбыр бітімді мал мінезі жуас, тез семіреді, зат алиасу құбылыстары баяу жүреді.

2. Тығыз дене бітімді мал әрі өнімді, әрі төзімді келеді.

Малдың дене бітімі

Малдың дене бітімін жай сыртқы көрінісі арқылы ғана емес, нақтылы әдістермен де анықтауға болады .

Солардың бірі өлшеуіш құралдар арқылы

Малдың дене бітімі

Малдың бойын өлшейтін құралдар:

Өлшеуіш таяқ

Өлшеуіш таспа

Өлшеуіш циркуль

ағаштан не темірден жасалы

нады.

. Өлшеуіш таяқ негізгі тік деңгейінен және қосымша жылжымалы, көлденең тіркеліп бекітетін алмалы салмалы таяқшалардан тұрады. Оларды бір-бірімен байланыстырып, жылжыту түрлерін, осыған байланысты өлшеу көрсеткіштерін анықтау жолдары бой өлшемінің түріне (биіктігі, ені, ұзындығы) байланысты әр түрлі болады

Өлшеуіш таяқ

Өлшеуіш таспа

ұзындығы 3-5 метр, дәлдігі миллиметрге дейін көрсететін жіңішке таспа.

Таспа әр түрлі заттан жасалынады. Өлшеуіш таспа негізінен дене мүшелерінің орамын анықтау үшін пайдаланады.

Өлшеуіш циркуль

темірден жасалынады. Бір-бірімен жылжымалы қосылған, ұшы жұмыр, жарты шеңберлі екі аяқшасынан және бір аяқшасы бойымен жылжитын жұқа, доға тәрізді иілген металл табақшасынан тұрады

Өлшеуіш циркульмен шағын дене мүшелерінің ені мен ұзындығын өлшеу ыңғайлы

Өлшеуіш таяқ

Өлшеуіш таспа

Өлшеуіш циркуль

Тері мен тері асты қабаттарын зерттеп тексергенде қарау, сипау, перкуссия және сыналы тесік тесу тәсілдері қолданылады. Ал терінің ауруы болған жағдайда жұғынды алып, микроскоппен қарайды.

Теріні тексеріп зерттегенде ең бірінші оның физикалық және химиялық қасиеттерін анықтаймыз, яғни терінің түгі мен түсін, ылғалдылығын, иісін, қызуын және сепінділігін, содан соң патологиялық өзгерістерге көңіл аударамыз, яғни терінің қалыпты пішінімен бүтіндігінің бұзылуы.