Жануарлар психикасының дамуы

Презентация қосу

Психика мен сананың дамуы
Жануарлар психикасының дамуы

Тітіркендіргіш- бұл тірі организімнің
сыртқы әсерге өзінің жағдайы мен
қозғалысының өзгерістерімен жауап беру
қасиеті.
Тітіркендіргіштік дегеніміз тірі ағзаның
биологиялық (биотикалық) ықпалдарға
жауап беру қабілеттілігі.
Материяның ерекше қасиеті ретінде
бейнелеудің психикалық түрінің шығуы
қарапайым жүйке жүйесімен байланысты.
Осындай жүйке жүйесі жәндіктерде алғаш
рет пайда болды (гидра, медуза, актиния).
Бұл жүйке жүйесі өз ара бір-бірімен
байланысты денеден өсіп тұрған жекелеген
жүйке жасушаларын қарастырады, оны
диффузия деп атайды.
Жүйке жүйесінің дамуының
кезеңі ганглиоздық (түйіскен,
тізбектелген) жүйке жүйесі.
Элементарлық тітіркендіргіштік ортаның
әсеріне жауап беретін қарапайымдыларда,
бірклеткалы тірі ағзалар байқалады.
Ортаға биотикалық ықпал етеді, соның
нәтижесінде тірі ағзаның
протоплазмаларының қасиеттері өзгереді.
Биотикалық факторларға ерекше
қозғалыстармен жауап беру тәсілдері
тропизмдер немесе таксис деп аталады.
Сезгіштік дегеніміз
Ағзаның түйсіне білу қабілеті, яғни, ағзаға әсер
еткен заттар мен құбылыстарды бейнелей білу
қасиеті.органикалық материяның кейінгі даму
сатысы. Алғашқы түрінде бұл түйсіне қабілеті
жануарлардың жүйке жүйесінің алғашқы
қалыптаса бастаған кезінде, тіпті оданда ерте
кезде пайда болуы мүмкін.
Психиканың эволюциялық қалыптасу сатылары
А.Н.Леовтев 4-ке бөлді ,ал К.Э Фабри әрбір
сатыны жоғарғы және төменгі деңгейге
жіктейді.
Лейонтоев Фабри тұжырымына сай психиканың
дамуы 4 сатыдан тұрады.
1)Сенсорлық
2)Перцептивтік
3)Интеллектуалдық
4)Сана
Сенсорлық кезеңі

Әруақытта да адаммен қарым-
қатнаста, оның қасында болу үй
жануарларының қылықтарын сондай
жабайы жануарларға қарағанда тез
өзгереді, қолға бейімделеді.
Жәндіктерге тән психикалық бейнелеу
психикалық дамудың кезеңі.
Сенсорлық сатыға жататын
жануарлардың іс-әрекеттері кинез және
токсистер түрінде жүреді. Кинездер бұл
дененің әр түрлі бағытта ,әр түрлі
жылдамдықпен қимылдауы ,ал токсистер
–бұл дененің тітіркендіргіштерге қарсы
қимылы .Таксистің бірнеше түрі бар
хемо,механо, фото, геотаксистер.
Амеба

Эвглена
Психика дамуының
перцептивтік кезеңі

Орталық жүйке жүйесінің пайда
болуымен психикалық бейнелеудің жаңа
түрі.
Көру және есту сезім мүшелері
бар.Ұрықтану процесі сыртта .
Төменгі деңгейге

Жоғарғы деңгейіне
Жануарлар психикасының
түрлері

Дағдылар Инстинкт

Мінез-құлқы
(интелект)
Инстинктер

Бұл жануарлардың күрделі туа біткен іс-
әрекеті, оның көмегімен өз
қажеттіліктерін қанағаттандырады.
Дағдылар дегеніміз

Көптеген қайталаудың және бекітудің
нәтижесінде жануарлардың жеке
тәжірибесінде қалыптасатын іс-әрекетін
айтады.
Интеллектуалдық мінез-құлық -
Бұл жануарлардың мінез-құлқының жоғары
түрі. Ол көбінесе маймылдар мен
дельфиндерде аңғарылады.
Жануарлардың ерте күрделі ортаға
бейімделуі олардың қарапайым жүйке
жүйесі мен арнайы сезім орнындарын
даралануына, жіктелуіне алып келеді.
Осының негізінде қарапайым сенсорлық
психика қабілеті пайда болады.
Сана

Психика дамуының жоғары түрі,
тілдің көмегімен адамдардың өзара
қарым қатанасында қоғамдық
еңбек іс- әрекеті үрдісінде пайда
болатын психиканың жоғарғы түрі.
Қорытынды:

Адам миы мен адам санасының
одан әрі қалыптасуы тарихи
өзгерістерге ұшыраған өмір
жағдайларының әсерінен боды.
Адамнаң кез-келген еңбегінің
қоғамдық- тарихи мәні бар, сана
оның жемісі ретінде қоғамдық-
тарихи сана болып табылады.

Ұқсас жұмыстар

Психиканың перцептивті сатысы

Психика мен сананың дамуы

Жануарлар психикасының түрлері

Психика және сана

Адам санасы

Психиканың түрлі кезеңмен дамуы концепциясының авторы

Интеллектік мінез құлық жоғары дәрежеде дамыған жануарлар

Ж.Пиаже 1921-1922 жж. Психиканың түрлі кезеңмен дамуы концепциясының авторы

Іс-әрекет психологиясы

Әр жас кезеңінде жас дағдарыстарының болу себептері. Д.Б Эльконин бойынша жас кезеңінің бөлінуі

Пәндер