Бактериологиялық зертханада жұмыс істеу тәртібі




Презентация қосу
Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті
Биологиялық қауіпсіздік кафедрасы

Тәжірибелік сабақ 1:
Бактериологиялық зертханада жұмыс істеу тәртібі. Микробиологиялық
бокспен танысу. Зертханадағы техника қауіпсіздігі.

Дайындаған :
Микробиологиялық зертханада жұмыс істеу ережелері мен техника
қауіпсіздігі.

1. Микробиологиялық зертханаға міндетті түрде халатпен кіргізіледі
2. Бұл жерге бөгде заттарды алып кіруге тыйым салынады.
3. Қызметкерлердің бекітілген орындары болуы тиіс.
4. Жұмыс кезінде тазалық сақтаған жөн.
5. Жұмыс уақыттарында темекі шегуге, тамақтануға болмайды.
6. Жұмыс біткеннен кейін жұмыс орнын жинастырып, тәртіпке келтіруге
міндетті.
7. Спирт шамын тек сіріңкемен жағу қажет. Оның ішінде спирт
болғандықтан өртке қауіпті.
8. Химиялық және басқа реактивтермен жұмыс жасаудың
ережелерімен алдын ала танысып алу керек.
9. Электр тогына сақ болу қажет.
10. Зардапты материалдармен жұмыс жасаудың ережелерімен алдын
ала танысып алу керек.
11. Лабораториялық жануарлардың өлекселерін арнайы халатта,
қолғап киіп арнайы табақшаның (кювет) ішінде сою керек. Егер
патологиялық материалдың бөлекшелері столға түсіп кетсе,
дереу дезинфекциялық ерітіндімен сіңірілген тампонмен сүртіп
алу міндетті.
12. Зардапты материалмен жұмысты аяқтағаннан кейін зерттеген
материалды, аспаптарды, жұмыс столдың үстін зарарсыздандыру
қажет.
13. Лабораториядан шығар алдында қолды сабындап жуып
йодталған спиртпен зарарсыздандырып, халатты шешу керек.
Зертханада студенттер микробиологиялық,
серологиялық және басқа да зерттеу тәсілдерін
меңгеріп, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізеді,
микробиология пәні бағдарламасының
мәселелерімен танысады.
Жарықтың мол болуы үшін зертханадағы
жұмыс үстелдері терезеге жақын орналастырылуы
қажет. Үстелдердің беті пластикпен, плексигласпен
немесе қалың шынымен жабылып, ортасына шыны
түтіктерге арналған штативтер, бояулар құйылған
ыдыстар немесе тамызғыштар, спирт шамдары және
т.б. қойылады.
Ұсақ жануарлардың өлекселерін немесе
олардың мүшелерін жарып тексеруге арналған
кішірек үстелше болғаны дұрыс. Оқу барысын
қамтамасыз ету үшін микроорганизмдер өсінділері,
қондырғылар және жуу, стерильдеу, қоректік
орталарды дайындау, бокс, препарат, термостат,
жануарларды күтуге арналған виварий және басқа
да бөлмелер болуы керек.
Жуу бөлмесінде үстелдер, раковина, электр
немесе газ плиталары, кептіргіш, ауа сорғыш
шқаф судың буы мен шыны ыдыстарды жууда
қолданылатын реактивтердің иістерін кетіру
үшін қажет. Бұл жердің едені мен қабырғалары
кафельмен қапталады.
Стерильдеу бөлмесінде бір немесе екі
бумен стерильдейтін қондырғылар мен
үстелдер болады. Стерильдеу бөлмесінде
стерилизаторларды ашқаннан кейінгі шығатын
будың қалдықтарын кетіру үшін бөлме
желдеткіштері болуы қажет. Қысымның
көтерілуіне дейінгі пайда болатын бу резеңке
түтік арқылы сыртқы ортаға шығарылады
немесе суы бар шелекке бағытталады. Бұл
бөлменің есіктері мен терезелері сыртқа қарай
ашылғаны жөн.
Қоректік
Қоректік орталарды
орталарды дайындау
дайындау бөлмесінің
бөлмесінің
қабырғалары
қабырғалары плитамен
плитамен қапталған
қапталған немесе
немесе майлы
майлы бояумен
бояумен
сырланған,
сырланған, ал
ал еденіне
еденіне плита
плита немесе
немесе линолеум
линолеум төселеді.
төселеді.
Мұнда
Мұнда газ
газ немесе
немесе электр
электр плитасы,
плитасы, шынышыны түтіктерге
түтіктерге
құйылған
құйылған қоректік
қоректік орталарға
орталарға арналған
арналған бөліктері
бөліктері бар
бар
жәшіктер,
жәшіктер, үстелдер,
үстелдер, қоректік
қоректік орта
орта компоненттерін,
компоненттерін, ет ет
сорпасын
сорпасын және
және басқа
басқа да
да сұйық
сұйық орталарды
орталарды сақтауға
сақтауға арналған
арналған
мұздатқыш
мұздатқыш пен
пен шкафтар
шкафтар болады
болады
Термостат
Термостат бөлмесінде
бөлмесінде әр
әр түрлі
түрлі көлемдегі
көлемдегі
термостаттар
термостаттар орналастырылады.
орналастырылады. Зең Зең саңырауқұлақтарды
саңырауқұлақтарды
өсіруге
өсіруге арналған
арналған термостаттың
термостаттың температурасын
температурасын 20-25°С,
20-25°С,
көптеген
көптеген сапрофитті
сапрофитті микроорганизмдерге
микроорганизмдерге 25-30°С,
25-30°С,
жұқпалы
жұқпалы аурулардың
аурулардың қоздырғыштарына
қоздырғыштарына 35-37°С,35-37°С, алал
термофилді
термофилді микроорганизмдерді
микроорганизмдерді өсіру өсіру үшін
үшін 40-45°С-ге
40-45°С-ге
реттелген
реттелген термостаттар
термостаттар болады.
болады.
Препарат
Препарат бөлмесі
бөлмесі –– зертханалық-тәжірибе
зертханалық-тәжірибе
сабақтарына
сабақтарына қажетті
қажетті құралдарды
құралдарды дайындауға
дайындауға арналған
арналған
жұмыс
жұмыс орны.
орны. Бұл
Бұл жерде
жерде оқу
оқу барысына
барысына керекті
керекті барлық
барлық
жабдықтардың
жабдықтардың болуы
болуы тиістиіс (мұздатқыш,
(мұздатқыш, дистиллятор,
дистиллятор,
таразылар,
таразылар, центрифуга,
центрифуга, микроскоп
микроскоп және
және т.б.).
т.б.).
Бокс бөлмесі – стерильді жағдайда микроорганизмдер
дақылдарын себу және қайта себу, сонымен қатар, кейбір ғылыми-
зерттеу жұмыстарын жүргізуде қолданылатын бөлме. Бокстың
жылжымалы есігі бар тамбуры болады. Бокстың терезесі сыртқы
ортадан ауа кірмейтіндей әйнектеліп, қабырғалары плиткамен
қапталады немесе майлы бояумен сырланады. Еденіне линолеум
төселеді. Боксты натрий гидрокарбонатын (ас содасын 2-3%-ы), 3-
5%-ды карбол қышқылы және басқа да дезинфекциялағыш
заттардың ерітінділерімен ылғалдандырып, жуып тұрады. Бөлмені
толқын ұзындығы 254 нм ультракүлгін сәулелерін тарататын
бактерицидті лампалармен (БУВ-15, БУВ-30, т.б.) 30 минуттан
бірнеше сағат аралығында стерилдейді. Бактерицидтік лампа іске
қосылып тұрған уақытта бөлмеге кірмеген дұрыс, өйткені
ультракүлгін сәулелері көздің қасаң қабығын қабындырады.
Вивари – ақ тышқандарды, ақ
егеуқұйрықтарды, теңіз шошқаларын, үй
қояндарын және басқа зертханалық
жануарларды күтуге арналған бөлме.
Жануарлар ғылыми-зерттеу жұмыстарында
және сабақ өткізу үшін қолданылады.
Сұрақ –Жауап:
1.Қоректік орталардың консистенциясына және қолданылуына
қарай түрлерін атаңыз?
2.Зертханада қандай бөлмелер болуы қажет?
3.Термостат не үшін колданылады?
4.Виварий дегеніміз не?
5.Арнайы қоректік орталардың неше түрі бар?
6.Қандай қоректік орталар зардапты бактериялардың
сақталып, сапрофиттердің қырылуына жағдай жасайды?
7.Дифференциалды-диагностикалық орталар не ушін
қолданылады?
8.Коли-индекс дегеніміз не?
9.Физиологиялық ерітіндіні қалай дайындалады?
10.Бактериофаг дегеніміз не?
11.Фермент дегеніміз не?
12.Микроорганизмдер түзетін улы заттар калай аталады?
13.Комплимент қай жануардан алынады?
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Ветеринарлық зертхананың негізгі қызметі
ИФТ жүргізу кезіндегі қауіпсіздік шаралары
Зертханаларда қолданылатын биологиялық қауіпсіздіктің негіздері
Стандартты микробиологиялық зертхана
Бактериологиялық лаб
Микробиологиялық зертхана құрылымы
МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТХАНАЛАРДЫҢ НОМЕНКЛАТУРАСЫ
Микробиологиялық зертхана. Бактериологиялық лаб
Микробиологиялық зертхана бөлмелері
Микроорганизмдерді өсіруде қолданылатын құрал - жабдықтар
Пәндер