Биелер мен сиырдың цервициті

Презентация қосу

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті
Ветеринария факультеті
Акушерлік хирургия және өсіп-өну биотехнологиясы кафедрасы

Биелер мен сиырдың цервициті. Анықтау
және емдеу принциптері

Орындаған:
Тексерген:
Жоспары:

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Цервицит, түрлері
2.2. Клиниклық белгілері
2.3. Емдеу шаралары
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Бұл патология ұзаққа созылған цервициттің нәтижесі болады,
кейде жарақаттанудан да болуы мүмкін. Акушерлік құрал-
жабдықтарды дұрыс пайдаланбау, ұрықтандыру кезіндегі
қателіктер. Кей жағдайда жатырдың немесе қынаптың
зақымдануынан туындайды. Оның эндоцервицит, миоцервицит,
перицервицит түрлері ажыратылады.
Цервицит (Cervicitis) - жатыр мойнының қабынуы.
Аурудың себебі негізінен жатыр мойнының туу кезінде
жарақаттануы, патологиялық процестің қынаптан, жатырдан
ауысы немесе шағылысу және қолдан ұрықтандыру кезінде
инфекцияның түсуі болып табылады.Барлық жануарлар
ауырады.
Акушерлік құрал- жабдықтарды дұрыс пайдаланбау,
ұрықтандыру кезіндегі қателіктер. Кей жағдайда жатырдың
немесе қынаптың зақымдануынан туындайды.
Бастапқы зақымдануға байланысты:

Эндоцервицит (эндосервицит) - жатыр
мойны шырышты қабығының қабынуы;

миоцервицит (миокервицит) - бұлшықет
қабатының қабынуы;

перицервицит (перикервицит) - жатыр
мойынының серозды қабығының
қабынуы.
Іс жүзінде,мал дәрігерлік практикада көбінесе
цервицит аралас түрін табады. Цервицит, сондай-ақ
вагинит, босану кезінде немесе жыныстық
қатынастан кейін жұқпалы агенттерді енгізу және
инфекцияның пайда болуы салдарынан жарақаттану
нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Жиі цервицит
метриттің асқынуы болып табылады және олармен
бір мезгілде жүреді.
Клиникалық белгілері. Жатыр мойны ашық, одан шырышты
немесе іріңді экссудат шығып тұрады. Цервицит кезінде қоймалжың
ісіктер, шырышты қабаттың жабысуы анықталды; кейде тіпті оған
аздап тиіп кетудің өзі қанталауға әкеліп соғады. Кей жағдайда жатыр
мойнында кисталар байқалады. Ересек жануарларда жатыр
мойнының гипертрофиялық вагиналды бөлшегі қызыл қырыққабат
түрінде болуы мүмкін. Шырышты қабықтың полипогенді түрде өсіп
келе жатқан қабығы сперматозоидтардың жатыр қуысына ену үшін
механикалық кедергі болуы мүмкін. Миоцервицит кезінде жатыр
мойнының көлемі үлкейеді, пальпация кезінде тығыздалып тұрғанын
байқаймыз. Және мал ауырсынады. Ауру ұзаққа созылғанда дәнекер
тканьнің өсуіне байланысты жатыр мойнының арнасы бітеліп қалуы
мүмкін.
Болжау. Жедел цервицит кезінде жануарларда бедеулік
байқалады. Буаз малдарда іш тастау, жатыр мойынының
жеткіліксіз ашылуы және жыртылуы болуы мүмкін.
Диагноз. Олар оны вагиналды және ректальды емдеудің негізінде
қолмен және қынап айнасының көмегімен жатыр мойынын тексеру арқылы
анықталады.
Емі. Арнайы ерекше емі жоқ. Фурациллинді антибиотиктермен,
сульфаниламидтермен 1:5000 қатынасында эмульсия жасап, оны томпон
көмегімен енгіземіз.Цервициттің асқынған түрінде 5% йодты спиртпен
сүрткен, йод-глицерин майымен сүртеміз. Жатыр мойнын риванол (1:1000),
марганец қышқылды калий (1:2000) немесе 1-2% қос көмірқышқылды сода
ерітіндісімен жуып- шаяды. Қолданар алдында ерітіндіні дене
температурасына дейін қыздырады. Содан кейін жатыр мойны арнасынан
май дәрілерге малынған анжа салып қояды немесе экзутер, метромак,
фуразолидон таяқшаларын қолданады.
Егер жануарда жатырдың және қынаптың қабынуы бар болса, жатыр
мойнындағы қабыну процесі қынапта және жатырдғы қабыну процессі
жойылған кезде ғана болады.
Осылай етіп 5-6 күн бойы емдейді. Мал қатты ауырсынатын
болса алдын ала эпидуральды анестезия жасаған дұрыс.
Цервициттің бұрыннан келе жатқан созылмалы түрі болса,
қосымша физиотерапиялық емдеу тәсілдерін де қолданған жөн.
Атап айтқанда, қынап ішіне ыстық балшық, озокерит салып
емдесе оның нәтижесі біршама жоғары болады.
Табысты ұрықтандыру үшін бүктеулердің
гипертрофиясы болған жағдайда, вагинаны физиологиялық
немесе тұзды-сода ерітіндісімен (шырышты алып тастау
және секрецияларды жою үшін) суару немесе жасанды
ұрықтандыруды қолдану алдында ұсынылады. Жеке
полипоздық зақымданулар, аяқтарда отыратын, қайыңмен
кесіліп, мойынды вульваға дейін тартуға болады.
Паренхимальды операциядан кейін қан кету жылдамдығын
жоғалтып, жараның бетіндегі 5% йодтың алкогольдік
ерітіндісімен майлаудан кейін тоқтатылады.
Қорытынды
Кілегейлі қабатымен етті қабатының торшалары өліп,
орнына дәнекер ұлпаның өсуін айтады. Бұл патология
ұзаққа созылған цервициттің нәтижесі болады, кейде
жарақаттанудан да болуы мүмкін.
Жатыр мойны серпіліп-жиырылу қабілетінен айырылған,
айналасындағы ұлпаға жабысып қалғандықтан сол орнынан
жылжымайды. Тастай қатты, ауырмайды. Жатыр мойны
арнасы өте тар немесе мүлде бітеліп қалады. Жатыр мойны
эндурацияға ұшыраған мал, өсіп-өндіруге жарамсыз деп
есептеліп, етке өткізіледі.
Пайдаланған әдебиеттер:

1. Ветеринариялық акушерлік, гинекология және көбею биотехникасы
Ш.Қ. Қалтаев, Б.Д. Жукин, М.Н. Жукин, Қ.У. Қойбағаров Алматы,2011
2. Ветеринарное акушерство, гинекология и биотехника размножения
Студенцов А.П., Шипилов В.С., Никитин В.Я.- М. Колос,1999
2. Интернет желіссі

Ұқсас жұмыстар

Малдың жыныстық жетілуі

Бие сауу

Жылқының көбею ерекшелігі

Биенің сүтінен сүт өнімдерін өндіру технологиясы

Сүтті дайындау

Күйіттеуші малды пайдаланудың маңызы

Жылқы шаруашылығы

Сиыр сүті

Субөнімдердің түрлері, жіктелуі және олардың қасиеттері

Буаздықты анықтау тәртіптері

Пәндер