Сананың құрылымы

«Өзін-өзі тану» рухани - адамгершілік білім бағдарламасының педагогикалық-психологиялық негіздері

Жоспар

- Рухани-адамгершілік білім беру жайында айтқан ғұлама- өкілдері

- «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының психологиялық педагогикалық қағидалары.

- Сананың құрылымы. Түпкі сана. Жоғары сана.

- Сананы тазартудың тәсілдері

-«Өзін-өзі тану» пәнін оқытудың шарттары

Сана арқылы оқыту

Оқыту, ойлау және түсіну- осының бәрі бес сезім мүшелері арқылы сананың ішінде жүретін үдерістер.

Олардың екеуі:көру мен есту ақпарат алудың маңызды құралдары болып табылады.

Ақпарат бес сезім мүшелері арқылы сыртқы әлемнен түпкі сананы (кейде саналы түрде, кейде санадан тыс) психикалық эмоцияларға толы болады.

Сананың құрылымы туралы

З. Фрейд бірінші рет бейсаналық (санадан тыс) адам санасының құрылымын жасады. Ол невроздарды зерттей отырып, сана саласынан шығып қалған эмоцияларды тапты және оларды түпкі сана деп атады.

К. Юнг сананың төменгі, жеке деңгейінен басқа жоғары деңгейінің бар екеніне назар аудара отырып, терапевтік әсері бар екендігін және адамды ізгілендіре түседі, оған шығармашылық шабыт, қуат беретінін дәлелдеді.

Жаңа туылған нәрестенің ақыл-ойы, миы таза болады, қайырымдылық пен зұлымдықтың ешқайсысын таңдай алмайды, қайырымдылық адамның өмір сүру үрдісінде жиналады.

Адам дүниеге келгенде таза мектеп тақтасындай болады, тақта бетіне әр адам қолжазбасын жазып қалдырғандай кішкене нәрестенің де санасына өсе келе әр нәрсе жазылады.

Әбу Насыр әл- Фараби

Өзіңді қарапайым жылы лебізіңмен сыйлата білмесең, құр қаталдықтан түк шықпайды.

А. П. Чехов

Т. И. Петракова. Ол құндылықтарды жүйелеп түрге бөлді: Табиғи құндылықтар - бұл адамның табиғи күші мен жан-дүниесінің қабілетілігі құндылықтары: яғни ақыл-ой, сезім, күш-жігер (ақылдың айқындығы, ойдың ұшқырлығы, сезімнің тазалығы, естің сенімділігі, күш-жігердің қайраттылығы) . Жүре пайда болған құндылықтар - бұл адамның интеллектуалды және адамгершілік тұрғыдан дамуы барысында меңгерген құндылықтар (әдептілік, сыпайылық, сыйластық, жанашырлық, кеңпейілділік, ақкөңілділік, сабырлылық және т. б. ) Абсолюттік жалпы адамзаттық құндылықтар - ол уақытқа бағынбайтын, ешқандай ортамен, қоғаммен шектелмейтін, бүкіл адамзат үшін маңызы зор құндылықтар. Жалпыадамзаттық құндылықтарға Ақиқат, дұрыс әрекет, ішкі тыныштық, қиянат жасамау, сүйіспеншілік жатады.

«Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының психологиялық педагогикалық қағидалары

Ізгілікке бағытталық қағидасы бірінші орынға ізеттік идеялары мен бағдарларын шығаруды көздейді

Жалпыадамзаттық құндылықтар қағидасына сәйкес «Өзін-өзі тану» пәнінің мазмұны адамның жоғары рухани табиғатының көрінісі ретіндегі мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтарға негізделу керек.

Әлеуметтік ынтымақтастық қағидасы тұлғаның адами қасиеттерінің толық дамуына мүмкіндік беретін қосымша арнайы сабақтан тыс әрекетке жүгіну керек.

Ұлттық мұра қағидасы жалпыадамзаттық рухани құндылықтарды ұлттық рухани мәдениет арқылы тану қажеттілігін алға тартады.

Табиғи сәйкестілік қағидасы тұлғаның жас және дара ерекшеліктері, рухани адамгершілік дамудағы ішкі қажеттіліктер деңгейін адамның рухани табиғатының бірлігін ескереді.