Тұңғиықтар тұқымдасы (Nymphaeaceae): морфология, гүл формуласы және түрлері

Тұңғиықтар тұқымдасы Нимфейные NYMPHAECEAE

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЖОСПАР:

Кіріспе

Негізгі бөлім

1. Тұңғиықтарға сипаттама

2. Тұңғиық гүлінің формуласы

3. Тұңғиық тұқымдастарының түрлері

Қорытынды

Кіріспе

Түрлерінің жалпы саны 60(4туыс) . Шыққан жері тропиктер . Бұлар суда және батпақты жерлерде өсетін көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Жапырақтары судың бетіне көтеріліп тұрады немесе судың қабаттарында жүзіп жүреді. Барлық түрлерінің жақсы жетілген тамырсабақтары болады, гүлдері аса үлкен, олардың диаметрі 35см дейін жетеді. Гүлінің құрылысы алуан түрлі болады. Гүлсерігі қарапайым немесе қосарланған болып келеді, ал күлте жапырақшаларының саны орасан көп.

Тұңғиық гүлінің формуласы:

Ca 3-5 Co 3-∞ A 6-∞ G 3-∞

Тұңғиық тұқымдастарының түрлері:

Ақ тұңғиық (лат. Nymphaea alba) - Тұңғиықтар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін су өсімдігі.

Қазақстанда сирек өседі. Негізінен батыс аймақтарында (Батыс Қазақстан облысы) таралған. Су астындағы жүрек тәрізді, сопақша, тамыр сабағы топыраққа төселіп, кейде дөңгелек жапырақтары су бетіне жайылып өседі

Ақбоз тұңғиық Европада, Алдыңғы Азияда шөптесін өсімдік. Жапырағы суда жүзіп жүреді, тамыр сабағынан кететін жапырақ сабақтары аса ұзын болып келеді. Гүлдерді аса үлкен, аздаған жағымды иіс болады (араматный запах) ; тостағанша жапырақшаларының саны әдетте 4(3-5), күлтежапырақшаларының, аталықтарының және жеміс жапрақшаларының саны өте көп болып келеді және сприральдың бойымен орналасады. Гүл түйіні жартылай төменгі болып келеді.

Гүлдерінің құрылысы бойынша тұңғиықтар магнолиялар мен лаврларға жақын, бірақта соңғылары тек ағаштар болып келеді. Тұңғиықтар көп жемістілердің ғана емес дара жарнақтылардың да белгілерін қайталайды. Оларға кіндік тамырының ерте өлуі өткізгіш шоқтарының шашыраңқы орналасуы, гүлдерінің үш өлшемді болуы мысал болады. Соған қарамастан, көпжылдық шөптесін өсімдіктердің ішінде, тұңғиықтар дараланып тұрады. Тұңғиықтардың қазіргі кездегі, әртүрлі құрлықтарда геграфиялық таралуы және қазба қалдықтары туралы мәліметтер, олардың ертеде пайда болғандығын дәлелдейді.

Қорытынды