Химиялық қасиеті




Презентация қосу
*Презентация
ТАҚЫРЫБЫ:
КҮКІРТ ЖӘНЕ ОНЫҢ
ҚАСИЕТТЕРІ
Периодттық
жүйедегі орны
Күкірт III периодтың, VI
топтың негізгі топшасының
элементі, реттік нөмірі 16. Олай
болса ядро заряды +16, протон
саны 16, нейтроны да 16;
электрондарының жалпы саны 16.
Электрондық құрылысы. Осы
электрондар үш электрондық
қабаттарда бөлініп орналасады,
күкірттің электрондық формуласы:
1s22s22p63s23p4
Күкірт II, IV, VI - валентті бола
алады, ал тотығу дәрежелері -2,0,
+4, +6 болып келеді.
Шығу тарихы
Күкірт – қашан ашылғаны,
қалай атау берілгені жөнінде
тарихта дәл мағлұмат жоқ.
Ертеде күкіртті үйді
жындардан, жаман
энергиялардан тазалауға
қолданған. Одессей аңызы
бойынша ұзақ жолдан туған
үйіне оралғанда бірінші
жұмысы үйін күкіртті жағып
жын – шайтандарды қуу
болған.
Физикалық қасиеттері
Күкірт - сары түсті, суда нашар
еритін, су жұктырмайтын, жылу мен
тоқ өткізбейтін, морт келетін қатты
зат. Балку температурасы 119°С.
Күкірт атомының сыртқы
валенттілік кабатында екі дара
электроны болғандыктан, олар өзара
байланыса алады.
Күкірт

S Күкірт аллотропиялық
түр өзгерістері

Кристалдық түрі

Иілімді күкірт
Аллотропия – (грекше allos - өзге
және
tropos – бұрылыс, қасиет )
химиялық
Элементтердің бірнеше жай
заттар
түрінде болуы.
Қазақша тұрпаттастық деп
аталады.
Кристалдық тү
ОЛ иіссіз, суда ерімейтін, сары
түсті, морт сынатын, электр
тогы мен жылуды нашар
өткізетін , балқу температурасы
119 градус, сары түс, қоңыр
түсті сұйықтыққа айналады. 250
градуста қоймалжың
сұйықтыққа айналады.
Температура жоғарылаған
сайын молекуладағы атомдар
саны азая бастайды:
S ∞ →S 8 → S6 → S4→ S 2
Табиғатта таралуы. Күкірттің табиғи
қосылыстары

Балқаш, Шығыс Қазақстан облысында сульфидтер (ZnS, PbS,
FeS2, т.б.) күйінде болса, сульфаттары (CaSO4 • 2Н2O - ғаныш (гипс),
Na2SO4 • 10Н2O - мирабилит, FeSO4 • 7Н2O - темір купоросы) т. б.
болады. Күкірт қосылыстары мұнайда және тас көмірде де кездеседі.
Бос күйіндегі күкіртті тау жыныстарынан балқыту арқылы алады.
Вулкан атқылағанда газбен ілесе ұшқан күкірт сыртқа шығып
кристалл түрінде қатаяды. Ондай күкіртті вулканмен байланысты
арасан көздерден (фумаролдардан), тау жыныстарының
жарықтарынан, қуыстарынан кездестіруге болады.
Сульфид минералдардың тотығуынан пайда болатын күкірт кендері
көбінесе сульфид кендерінің үстіңгі қабатында болады. Бұл жағдайда
пайда болатын күкірттің реакциясын мынадай түрде көрсетейік:
RS + Fe2(SО4) 3 = 2FeSO4 + RSO4 + S.
Қолданыл
уы
Табиғатта
таралуы

Қосылыс
Бос түрінде
күйінде

Күкірт
Саф күкірт Металдардың
қышқылының
Самород күкірт Сульфидтері
тұздары

Қорғасын Темір колчеганы- Гипс-CaS04·2H2O
жылтыры-PbS, күміс
жылтыры - Ag2S, FeS2 Мырыш Глаубер тұзы-
Халькопирит -CuFeS2 алдамышы-ZnS Na2So4·10H2O Ащы
тұз-MgS04·7H2O
Физиологиялық әсері
S
Күкірт – макро
элемент,ақуыздың
негізгі компоненті.

Күкіртке шаш,
кератин,витамин В1 бай.

Тазартылған күкіртті – тері ауруларына
май түрінде жағады, асқазан тағамды
қорытпағанда, дистрофияда ішеді.

Күкірт бар аминқышқылдары (цистеин,)
ағзаны радиациядан қорғайды,
ағзада сутек иондарын тасымалдайды.
Химиялық қасиеті

S
Н S
HgS
Жай заттармен

Н Hg
S
CS C O2 SO O SO
2 2 3
Ca
СaS
Күкіртті жағу

Жану реакциясы
S+O2 =SO2

2S+3О2 = 2SO3
Күкіртсутек

Электрондық Құрылымдық
формуласы: формуласы:

.. S
H:S: H
.. H H
Күкіртсутектің химиялық
қасиеттері

H2S+NaOH = NaHS+H2O
H2S+CaO =CaS+H2O

H2S+Pb(NO 3 )2 =2 HNO3 + PbS↓
Na2S+Pb(NO3)2 = 2NaNO3 + PbS↓
S 2- +Pb 2+ = PbS↓
Физиологиялық әсері

H2S

Күкіртсутек – улы
зат, онымен тыныс
алса басы айналып
тұншығады.
Күкірсутек бар ауамен тыныс алғанда
ол қанға сіңіп, темір ионымен
байланысып қанның түсі қараяды

Адам күкірсутекпен уланғанда тез арада таза ауамен
дем алу қажет
Тері илеуге
Қолдануы

Бояулар
жасайды

Емдік қасиеті бар Натрий сульфиді

Сынап сульфиді
ашық қызыл түсті

Арасан
суларымен
ревматизм Кадмий сульфиді
сырқатын ашық сары түсті
емдейді
Күкірт қышқылы
1. Күкірт қышқылы сутекті алу реагенті болып
табылады
2. Күкірт қышқылы күшті тотықтырғыш болып
табылады
3. Күкірт қышқылы кернеу қатарында тек сутектен
дейінгі металдармен ғана емес сутектен кейінгі
тұратын металдармен де әрекеттеседі
4. Барий хлориді сульфатқа сапалық реагенті
болып табылады
5. Кукірт қышқылын өндіру химияда өте күрделі
болып келеді
* Күкірт қышқылының
физикалық қасиеті
Концентрациялы күкірт қышқылы — түссіз,
ұшпайтын, май тәріздес, суда жақсы еритін,
сұйық зат. Тығыздығы 1,84 г/см3, массалық
*Күкірт қышқылы суда
үлесі 98%. Ол 280°С-та қайнайды, ал ерігенде көп жылу бөле
10,4°С-та кристалданады. Күкірт қышқылы отырып, онымен химиялық
күшті су тартқыш зат. Егер концентрациялы
қышкыл толтырылған стаканды біраз уакыт реакцияға түсіп, қүрамы
ашық калдырса, ауадағы су буын бойына әртүрлі гидраттар түзеді.
тартып сіңіреді де, қышқыл ыдыстан асып
төгіледі. Осы қасиетіне бола күкірт
Олар: H2SO4*2O,
қышқылын түрлі газдарды ылғалдан құрғату H2SO4*2H2O, H2SO4*4H2O.
үшін пайдаланады.Концентрациялы күкірт
қышкылы адам терісіне, матаға, ағашқа
тисе, оны карайтып күйдіреді. Сол себепті,
күкірт қышқылымен жұмыс істегенде өте
сақ болу керек. Теріге немесе матаға тиген
күкірт қышқылын тездетіп сумен жуып,
содан соң ас содасы ерітіндісімен шаю
қажет.

Ұқсас жұмыстар
ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫ
Фторполимерлер жабыспайтын жабыны бар ыдыстарды өндіруде кеңінен қолданылуымен танымал
Альдегидтен алынуы
Біріншілік спирттерді тотықтыру
Лавсаннан және капроннан талшықтың синтетикалық өндірісі. Ор
Химиялық талшықтардың ерекшелігі, қасиеті және қолдану аймағы
МЕТАЛДАР БЕЙМЕТАЛДАР
Бензой қышқылы
Қышқылдардың қасиеттері
Қозғыштық кезеңдері
Пәндер