Ауыз қуысының құрылысы және астың қорытылуы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Оңтүстік Қазақстан Педагогикалық Университеті

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Ас қорыту

Орындаған: Эшанкулова Д.
Тобы: 113-51
Қабылдаған: Жигитеков Т.

Шымкент 2017 ж.
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім

1.Асқорыту
2.Қарын
3.Сүйектің құрылысы мен құрамы

ІІІ. Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер.
Асқорыту
Ауыз қуысының құрылысы және астың қорытылуы
Ауыз қуысының төменгі жағынан бұлшық етпен,
алдыңғы жағы тіспен, иекпен көмкеріліп, ұрт
құрайды, үстіңгі жағы қатты және Жұмсақ таңдаймен
қапталған. Жұмсақ таңдайдың артқы бөлімі
томпайып, кішкене тілшікке (бөбешік) айналады.
Жұмсақ таңдай ауыздың артында және екі жағында
қалтарыстарға айналады. Таңдай доғасы, олардың
арасында көмей бездері бар. Бұл бездердің
қатпарында тамақпен бірге ауызға түскен микробтар
залалсызданады. Ол көлденең жолақты бұлшық еттен
тұрады. Оның үсті сілемейлі қабықшамен қапталады.
Қабықшаның үстінде дәм сезу клеткалары бар. Тілдің
ұшындағы клеткалар, екі жағындағы клеткалар және
түбіндегі клеткалар қандай дәмдерді сезетінін
естеріңе түсіріндер.
Ауыз қуысының қызметі: қоректі механикалық
ұсақтау; қорек жентегі пайда болуы; көмірсулардың
ыдырауы; қоректін, сапасы мен температурасын
анықтау.
Қарын

Қарын - көлемі 2-3 метр болатын қап тәрізді ұлғайған ас қорыту мүшесі. Қарынның
(асқазан) пішіні мен мөлшері тұрақты емес, ең бірінші адам конституциясына байланысты
болады. Қарынның қабырғасы үш қабаттан (сілемейлі, бұлшықетті және сероздық
қабықшадан) тұрады. Ішкі қабатта (сілекейлі) қарын сөлі бөлетін көп мөлшердегі бездер
бар. Адам күніне 1,5-2л қарын сөлін бөледі. Қарында ас 3-10 сағат аралығында қарын
сөлінің әсерінен қорытылады. Онда ең алдымен белок қорытылып, ыдырауға түседі.
Қарын сөлінде белокты ісіндіріп, оны қорытатын ферментті белсендіретін тұз қышқылы
бар. Белокты ыдырататын пепсин ферменті үшін қышқылдан басқа қарындағы қызу 38-
39°С-қа тең болуы қажет. Сондықтан тамақтану гигиенасын сақтамаса, астың қорытылуы
өзгеріп, қарында қыжылдау сезіледі. Қарында ас қорытудың өзгеруі өне бойы ыстық
немесе өте салқын және кұрғақ тағамдарды жиі ішуден болады.
Тіл
Тіл - бұлшық етті мүше, сырты сілекейлі қабықшамен қапталған. Тілде
көптеген қабылдағыштар орналасқан, солардың арқасында астың дәмін,
механикалық қасиеттерін және температурасын сезеді.

Жұтыну.
Жұтыну. Ac жентегі ауыздан жұтқыншаққа, одан тік орналасқан жіңішке
түтікше өңешке жетеді. Жұтынған кезде көмейді кіре беріс бөбешік
жауып қалады. Өңештің бүйірі толқынды жиырыла отырып, асты
қарынға жылжытады. Өңештің кілегейлі қабықшасы жасап шығаратын
кілегейлі зат астың жылжуын жеңілдетеді.
Өңеш
Өңеш - ішектің алдыңғы бөлігі, ұзындығы 5 см. Ол 3 бөлімнен тұрады:
мұрын немесе кеңсірік, ауыз куысы және жұтқыншақ. Бұған ас қорыту
жолы, жұтқыншақ және есту (евстахиев) түтікшесі ортаңғы құлақ
жарғақшасына жеке ашылады. Өңештін, ауыз жағы есінеу арқылы ауыз
қуысына ашылады. Жұтқыншақ бөлігінен жұтқыншаққа және ас қорыту
жолында ас қорыту мен тыныс алу жолдары айқасады. Сілекейлі
қабықшада лимфоидтық ұлпалардың жиынтығы болады.
Пайдаланылған әдебиеттер

1 Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / —
Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл.
2 О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов,
У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және
сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық
сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл.
3 Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / —
Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009.
4 Биология:Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына
арналған оқулық. Алматы: «Атамұра» баспасы, 2008.

Ұқсас жұмыстар

Асқорыту

Асқорытудың маңызы. Тістің құрылысы

Тоқ ішектің соңғы бөлімі - тік ішек

Асқорыту жүйесі.Сүт тістерінің құрылыс ерекшелігі

Асқорытуды реттеу

Аңдардың асқорыту жүйесі

Зәр түзуші мүше Зәр шығарушы мүше

Ас қорыту жүйесінің аурулары, олардың алдын алу

Қарын - іші қуыс қалың бұлшықетті мүше

Жануар жасушасы

Пәндер