Халықаралық қатынастар

Презентация қосу

Халықаралық
қатынастар және
дүниежүзілік саясат
Жоспар
1. Халықаралық қатынастар және
дүниежүзілік саясат:ұғымдары, жүйелері,
теориялары;

2. Халықаралық қатынастар субъектілері;

3. Геосаясат: ұғымы, негізгі
тұжырымдамалар;

4. Қазақстан Республикасының сыртқы
саясаты, оның көпбағыттылық сипаты.
Халықаралық қатынастар :
Мемлекеттер, ұлттар, мемлекет
одақтары арасындағы саяси,
экономикалық, дипломатиялық, әскери,
мәдени, ғылыми-техникалық
байланыстары мен қарым-қатынастар
Ықпал етуші факторлар:
Әлемдік-экономикалық ахуал;

Әскери-стратегиялық жағдай;

Жекелеген мемлекеттердің ықпалы;

Табиғи қорлардың, шикізат және
табиғат ресурстарының ықпалы.
Даму тенденциясы:
Әлемнің өзара тәуелділігі мен
тұтастығының дамуы;
Халықаралық қатынастардың көп
ұлттық жүйесінің қалыптасуы;
Әлемнің әлеуметтік әртектілігінің
сақталуы;
Қайшылықтар мен дау-жанжалдарды
шешуде саяси құралдардың рөлінің
өсуі;
Әлемдік дамудың жаңа
шынайылықтары мен проблеманы
шешудегі дәстүрлі тұрғылар
арасындағы қайшылықтардың
Халықаралық қатынастардың
ерекшеліктері:
Билік пен басқарудың бірыңғай орталық
ядросының болмауы;
Полицентризм мен полииерархия
негізінде құрылуы;
Стихиялы процестері мен субъективті
факторлардың үлкен роль атқаруы;
Халықаралық қатынастарды реттеуде
заңдар емес, келісімдер, келісімшарттар
үлкен роль атқарады.
Халықаралық қатынастардың
әдістері:

Соғыс;

Дипломатия;

Үгіт-насихат;
Халықаралық қатынастардың
түрлері:

1. Саяси;
2. Экономикалық;
3. Ғылыми-техникалық;
4. Идеологиялық;
5. Халықаралық-құқықтық;
6. Әскери-стратегиялық;
7. Мәдени
Саяси - халықаралық қатынастар
қатынастың басқа түрлерін синтездейді,
қауіпсіздікке кепілдік береді,
қатынастардың басқа түрлерінің
дамуына ықпал жасайды.

Саяси қатынас формалары:
Құқықтық;
Дипломатиялық;
Ұйымдастырушылық;
Экономикалық - әлемдік нарықта
халықаралық еңбек бөлінісінің
қалыптасуына ықпал етеді.

Халықаралық экономикалық
қатынастардың формалары:

Қаржылық;
Сауда;
Кооперативтік;
Ғылыми-техникалық - әлемдік
ғылыми-техникалық даму
үрдістерін барлық
мемлекеттерге тарату, әлемдік
деңгейде дамыту.

Формалары:
Халықаралық деңгейдегі білім
беру орталықтары;
Ғылыми-техникалық
стандарттар, орталықтар;
Идеологиялық - саяси қатынастардың
біршама дербес бөлігі, рөлі мен маңызы
қоғамдағы идеологияның рөлінің
өзгеруімен байланысты.

Формалары:
Келісім;
Декларациялар;
Диверсиялар;
Психологиялық соғыстар.
Халықаралық-құқықтық - қатынастар
халықаралық қатынастарға
қатысушылардың өзара қарым-қатынасын
құқықтық нормалар және ережелермен
реттейді.

Формалары:
Дипломатиялық құқық;
Теңіз сауда құқығы;
Халықаралық арбитраж;
сот;.
Әскери-стратегиялық - әскери
күштерді тікелей немесе
жанама құрумен, жетілдірумен,
қайта бөлумен айналысады.

Формалары:
Әскери-стратегиялық блоктар;
Әскери-стратегиялық одақтар.
Мәдени қатынастар - оның
негізінде қоғамдық өмірдің
өмірдің
интернационализациалануы,
мәдениеттердің,білім
жүйелерінің өзара сіңісуі,
байытуы, бұқаралық ақпарат
құралдарының дамуы.

Формалары:
-артистердің гастрольдері,
-ақпарат алмасу;
Әлемдік саясат:
Саяси мақсаттарды көздеген
халықаралық қатынастар
субъектілерінің бірлескен іс-
әрекеті.
Әлемдік саясат құрылымы:
Легитимді халықаралық ұйымдардың
сыртқы саяси қызметі;

Аймақтық және субаймақтық
институттардың саяси акциялары;

Егеменді мемлекеттердің сыртқы саяси
қызметі.
Негізгі басымдықтары:
Соғыс және бейбітшілік;

Жалпыға ортақ қауіпсіздік;

Қоршаған ортаны қорғау;

Артта қалушылық пен кедейшіліктен
арылу.
Қазіргі әлемдік саясаттың
сипатты белгілері:

Революциялық және эволюциялық
бастамалардың тығыз байланысуы;

Саяси үрдіс субъектілері
әрекеттеріндегі стихиялы және
саналы,реттелген қимылдардың
үйлесімі;

Әлеуметтік-саяси құрылымдар қызмет
етуіндегі түрлі бағыттардың болуы;

Саяси үрдістердің салыстырмалы
дербестігінің болуы;
Қоғамдық дамудың демократиялануы
мен күрделенуіне байланысты
саясаттың жүзеге асырылу құрылымы,
механизмі,формалары, әдістерінің түрін
өзгертуі;
Жеке адамды мемлекеттен, мемлекетті
азаматтық қоғамнан бөлектеуден
арылуға алғышарттардың қалыптасуы;
Барлық саяси үрдістер мемлекеттік
билік төңірегінде айналады.
Дүниежүзілік саясат және оны
реттеу әдістерінің негізгі тұрғылары:

Нормативтік тұрғы: Халықаралық тәртіп
теориялық – саяси инструкция негізінде
реттелу керек деген тұжырымға
сүйенеді. Оның негізгі реттеушілері
әмбебап адамгершілік нормалар және
трансұлттық тәртіп нормалары.
Реалистік тұрғы: Оның мәні саясатқа
өзінің заңдылықтарына ие шынайылық
тұрғысынан келу. Заңдылықтар
"гуманизм" мен "авторизм"
идеяларымен емес, керісінше әскери-
экономикалық күш, ұлттық мүдде және
т. б. ұғымдармен анықталады.
Әлемдік саясат туралы негізгі
теориялар
"Дамыған" Солтүстік пен "артта қалған"
Оңтүстік туралы теориясы;
"Күштер орталығы" теориясы;
"Ұлттық мүдделер" теориясы;
"Күштер ұстанымы саясаты" теориясы;
"Өркениеттер қақтығысы" теориясы
Қазіргі әлемдік саясат
мазмұны
Халықаралық қатынастарды
демилитаризициялау мен
деидеологизициялауға ұмтылыс;
Қауіпсіздіктің ғаламдық және аймақтық
жүйелерін құру;
Халықаралық тұрақтылықты қамтамасыз ету;
Халықаралық құқық негізінде мемлекеттер
арасындағы өзара қарым-қатынас;
Халықаралық өмірді гуманизациялау;
БҰҰ рөлін жоғарылату
Халықаралық
қатынастардағы негізгі
субъектілері
Ұлттар
Егеменді мемлекеттер
Мемлекетаралық ұйымдар (БҰҰ)
Мемлекеттер коалициясы
Экономикалық және әскери-саяси одақтар
Трансұлттық ұйымдар
Халықаралық қатынастардың субъектілерін
ғылыми әдебиеттерде "акторлар" деп те
атайды.
Мемлекет – халықаралық
қатынастың негізгі субъектісі
Мемлекеттер –
халықаралық қатынастар
жүйесінде өздерінің сыртқы
саясаты арқылы танылады.
Сыртқы саясат – мемлекеттер мен
және қоғамның басқа саяси
институттарының өздерінің мүдделері
мен халықаралық аренадағы
сұраныстарын жүзеге асырудағы іс-
әрекеттері.
Мақсаты:
Жүргізіліп отырған саяси курсты
қолайлы сыртқы жағдайлармен
қамтамасыз ету;
Халықаралық қатынастар жүйесі
қалыптастырған сыртқы саяси
міндеттерді жүзеге асыру;
Қызметтері:
Қорғаушылық;
Экономикалық;
Акпараттық-өкілдік.
Жүзеге асыру формалары:
Дипломатиялық қатынастар орнату
немесе үзу;
Халықаралық ұйымдарда мүше болу, өз
өкілдіктерін ашу;
Мемлекеттер, партия, ұйымдар
өкілдерімен байланыстар (бір реттік,
тұрақты) орнату.
Үкіметаралық
(мемлекетаралық) ұйымдар

Әмбебап (БҰҰ)
Аймақаралық (Ислам конференциясы
Ұйымы)
Аймақтық (ЕҚЫҰ, МЕРКОСУР)
Субаймақтық (Бенилюкс)
Жалпымақсаттық (БҰҰ)
Экономикалық (ДСҰ)
Әскери-саяси (НАТО)
Қаржылық (ХВҚ, Бүкіләлемдік банк,
ЕВБРР, БАД)
Ғылыми-техникалық (МАГАТЭ)
Құқық қорғау (Интерпол)
Халықаралық қатынас
жүйелері
географиялық кеңістік өлшем
Жаһандық немесе жалпы
ғаламдық;
Аймақтық;
Субаймақтық.
Саяси билік
режим сипатына байланысты
Бірполюсті
Биполярлы
Көпполюсті
Геосаясат
Сыртқы саясатты
географиялық факторларға
байланысты жүргізетін
саясат. Теориялық негізін
қалаушылар Ф.Ратцель,
Х.Маккиндер.
Геосаясат қызметтері:
Танымдық
Интеграциялық
Болжау
ҚР-ның маңызды геосаяси
мәселелері
Территориялық тұтастықты сақтау;
Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
ҚР ұлттық мүддесіне қатысты әлемдік
проблемаларды шешуге белсенді
қатысу.

Ұқсас жұмыстар

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ӘЛЕУМЕТТАНЫМЫ

Халықаралық қатынас

Халықаралық құқық

Халық аралық экономика

Халықаралық Валюталық жүйе және оның түрлері

Халықаралық қаржы-қаражат жүйесі

Әлемдік саясат және халықаралық қатынастар

БЕЙБIТШIЛIККЕ ЖӘНЕ АДАМЗАТ ҚАУIПСIЗДIГIНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАР

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЭКОНОМИКА

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДИПЛОМАТИЯСЫНЫҢ ЕУРОПАЛЫҚ БАҒЫТЫ

Пәндер