УНИВЕРСИТЕТІ ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІ




Презентация қосу
М. ӨТЕМІСОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС
ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ

ТАҚЫРЫБЫ: ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІ

Орындаған: Аймағанбетова А. О.
Тексерген: Кабаева С. М
ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІ
Жүйке жүйесі - адам мен
жануарлар
организмдерінің қоршаған
ортаға бейімделуін
реттейтін жүйе. Жүйке
жүйесін зерттейтін
морфологияның бөлімін
гр. neurologia (грек, neuron
— жүйке, жүйке жасушасы;
logos — ілім) деп атайды.
Жүйке жүйесінің
қызметтері рефлекстер
арқылы іс жүзіне асады.
Жалпы сипаттамасы
Жүйке жүйесі жануарлар мен адам
организмдегі органдар мен
жүйелер әрекетін біріктіретін және
организмнің тіршілік әрекетінің
сыртқы ортамен үздіксіз қарым-
қатынасын қамтамасыз ететін
жүйке ұлпасы мен глеяның
жиынтығы. Жүйке жүйесі ішкі және
сыртқы тітіркендіргіш әсерін
қабылдайды, талдайды,
өңдейді,организм қызметін реттеп
үйлестіреді.Бұның негізгі бөлігі -
аса қозғыш және қозуды тез
өткізетін өсінділері бар жүйке
жасышасы (нейрон). Жүйке жүйесі
Нейрондар
Нейрондар (neuronum, бұл атауды Вильгельм
фон Вальдейер бердi) немесе нейроциттер-
жүйке ұлпасының негiзгi құрылым, қызмет
бiрлiгi, көлемi ұсақ, дене диаметрi 4-5 мкм-
ден (мишық түйiршiктi жасушасы) iрi, дене
диаметрi 140 мкм (ми қыртысындағы алып
көп жақты (пирамида тәрiздi) жасушалар),
туғаннан кейiн бөлiну қабілетiн жоғалтады,
тiршiлiкте оның саны көбеймейдi, қайта
азаяды.
Дендрит - қысқа өсіндісі
Дендриттер (дендриты);
(dendritum; грек, dendron —
ағаш) - ағаш бұтағы тәріздес
тармақталған нейроцит (жүйке
жасушасы) өсіндісі.
Дендриттердің саны мен
ұзындығы әртүрлі
нейроциттерде түрліше
болады. Мысалы, жұлынның
қозғалтқыш нейроциттерінің
дендриттері қысқа болып
келеді, көп тармақталмайды.
Ал мишық қыртысының
алмұрт тәрізді
нейроциттерінің дендриттері,
керісінше, көп тармақтар
түзеді. Мишық қыртысындағы
ұсақ дәнше нейроциттер
дендриттері тым қысқа келеді,
олардың ұштары бірнеше
Аксон – ұзын өсіндісі

Аксон (гр. axon — білік,
ось) —
цитоплазмасында
протеин түзуші
органеллалары
болмайтын нейроциттің
жіп тәрізді ұзын
өсіндісі; нейрит жүйке
импульстарын бір
жасушаның денесінен
және дендриттерден
келесі нейрон мен
ағзаларға өткізетін
нейронның ұзарған(1 м
Синапс

Синапстер (греч. Synapsis – қосу, қосылыс, байланыс ) –
қозғыш жасушалар арасындағы функционалдық
байланыстар. Сигналдарды өткізеді және оларды өңдеп
өзгертіп отырады. Синапстер нейрондардың бір-бірімен
қатысына мүмкіндік туғызып, нерв жүесінің, ми қызметінің
үйлесімділігін қамтамасыз етеді. Синапстер пресинапстық
(синапс ұшы), синапстық саңылау (екі клетканы бөліп
тұрады), постсинапстық (хабар қабылдаушы клетка бөлігі)
бөлімдерден тұрады.
Рефлекс
Рефлекс(лат reflexus — кері
қайтарылған, шағылысқан) — ағзаның
ішкі немесе сыртқы тітіркендіргіштер
әсеріне орталық жүйке жүйесінің
қатысуымен қайтаратын жауабы.
Қалыптасу табиғатына, атқаратын
қызметіне және биологиялық маңызына
қарай Рефлекстер шартты және
шартсыз болып жіктеледі
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар
Жұлын жүйкесі
Жүйке жүйесінің физиологиясы
Жүйке жүйесі ағзаларының жасқа байланысты морфологиясы
Симпатикалық жүйке жүйесі
Салдану және жартылай салдану, емдеу
Жүйке жүйесінің маңызы
Жүйке жүйесінің құрылысы, қызметі мен дамуы Жүйке жүйесінің маңызы
Балалардың жоғары жүйке қызметінің типологиялық ерекшеліктері
Орталық нерв жүйесінің өткізгіш жолдары
Жоғарғы жүйке жүйесінің онтогенензі
Пәндер